Ευκαιρία για την Κύπρο η καθαρή ενέργεια

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), Βέρνερ Χόγιερ, επισκέπτεται την Κύπρο την επόμενη εβδομάδα για τελευταία φορά καθώς λήγει η θητεία του στην προεδρία της ΕΤΕπ στο τέλος του 2023. Σε αυτή την τελευταία επίσκεψη θα εγκαινιάσει τη λειτουργία του πρώτου Ταμείου Χρηματοδότησης Κεφαλαίου της χώρας μας (Cyprus Equity Fund). Ο κ. Χόγιερ μιλά στον «Π» για την κυπριακή οικονομία, τις δραστηριότητες της ΕΤΕπ στην Κύπρο και χαρακτηρίζει τη μετάβαση της Κύπρου σε μια οικονομία χωρίς εκπομπές ρύπων ως μοναδική ευκαιρία.

«Η χώρα μπορεί, αν το επιθυμεί, να γίνει μία από τις πρώτες στην ΕΕ με μηδενικά ορυκτά καύσιμα στο ενεργειακό της μείγμα. Αυτό θα μειώσει το ενεργειακό κόστος και θα θωρακίσει την οικονομία από εξωτερικούς κλυδωνισμούς στις τιμές της ενέργειας, όπως αυτοί που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία», σημειώνει.

Θέλω να ξεκινήσω με την τρέχουσα κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας και την αστάθεια και το απρόβλεπτό της. Πώς αντιμετωπίζει η ΕΤΕπ το ζήτημα αυτό; Επηρεάζει ο αυξημένος κίνδυνος τις δανειακές δραστηριότητες της ΕΤΕπ;

Οι οικονομικές προοπτικές είναι δύσκολες, αλλά δεν πρέπει να υποτιμούμε τις επιτυχίες μας τα τελευταία χρόνια. Παρά τον εκβιασμό του Πούτιν για τον εφοδιασμό με φυσικό αέριο και την εγγύτητά μας στον κτηνώδη πόλεμο στην Ουκρανία, η οικονομία της ΕΕ αναπτύχθηκε πέρυσι περισσότερο από την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ανεργία βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο = ρεκόρ. Κανείς δεν το περίμενε αυτό! Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι πολύ = πολύ χειρότερα. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε ολόκληρη την Ευρώπη αξίζουν συγχαρητήρια για τη διαχείριση μιας τόσο δύσκολης κατάστασης.

Παρ' όλα αυτά, η πρόκληση της υποεπένδυσης που αντιμετωπίζουμε είναι σαφής. Το χάσμα στις παραγωγικές επενδύσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών είναι σχεδόν 2% του ΑΕΠ. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΤΕπ αύξησε τον όγκο των δανείων της για έργα καθαρής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ποσά - ρεκόρ πέρυσι. Ανακοινώσαμε τον Ιούλιο ένα πρωτοφανές ποσό 45 δισ. ευρώ σε πρόσθετα δάνεια για τη στήριξη της πράσινης βιομηχανίας της Ευρώπης. Ομοίως, αποφασίσαμε να δεσμευτούμε περισσότερο από ποτέ σε χρηματοδότηση για επενδύσεις σε θέματα ασφάλειας. Σε μια εποχή υψηλών επιτοκίων και αυστηρότερων χρηματοπιστωτικών συνθηκών, η ΕΤΕπ διαδραματίζει κρίσιμο αντικυκλικό ρόλο σε τομείς στρατηγικής σημασίας.

Η Κύπρος κατέχει σημαντική θέση στις δραστηριότητες της ΕΤΕπ. Πώς αξιολογείτε τις προοπτικές της χώρας;

Η ΕΤΕπ είναι η τράπεζα της ΕΕ. Είμαστε εδώ για να υποστηρίξουμε όλες τις χώρες της ΕΕ. Η Κύπρος παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους δικαιούχους της υποστήριξής μας, ανά κάτοικο, από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη. Δεσμευόμαστε να στηρίξουμε περισσότερες επενδύσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου - για παράδειγμα, με αναβαθμίσεις στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και με έργα αποθήκευσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα συμβάλουν στην αύξηση της καθαρής ενέργειας και στη μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας.

Η κυπριακή οικονομία παρουσιάζει ισχυρές επιδόσεις εν μέσω επίμονων πληθωριστικών πιέσεων και αυξανόμενων επιτοκίων. Η Κύπρος αναβαθμίστηκε πρόσφατα σε επενδυτική βαθμίδα από τον οίκο Moody's.

Όσον αφορά το μέλλον, η μετάβαση σε μια οικονομία χωρίς εκπομπές ρύπων αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την Κύπρο, επειδή το κλίμα της είναι ιδανικό για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως την ηλιακή ενέργεια και την αποθήκευση. Η χώρα μπορεί, αν το επιθυμεί, να γίνει μία από τις πρώτες στην ΕΕ με μηδενικά ορυκτά καύσιμα στο ενεργειακό της μείγμα. Αυτό θα μειώσει το ενεργειακό κόστος και θα θωρακίσει την οικονομία από εξωτερικούς κλυδωνισμούς στις τιμές της ενέργειας, όπως αυτοί που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία».

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση επενδύσεων, τόσο ιδιωτικά όσο και δημόσια, η ΕΤΕπ διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη γεφύρωση του κενού στην Κύπρο. Ο κύριος στόχος της ΕΤΕπ είναι να στηρίζει τα κράτη μέλη της. Ωστόσο, ποιες άλλες μέθοδοι μπορούν να αξιοποιηθούν για την αύξηση της μόχλευσης ιδιωτικών κεφαλαίων;

Ο Όμιλος ΕΤΕπ υποστηρίζει επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων, κρατικών φορέων και νοικοκυριών με μια σειρά από διαφορετικά εργαλεία.Βοηθάμε τις τοπικές ΜΜΕ μέσω διαμεσολαβητών, όπως οι τοπικές τράπεζες. Βοηθάμε τις ΜΜΕ με χρηματοδοτικά μέσα εγγυήσεων και οιονεί εγγυήσεων. Τα νοικοκυριά και οι πολίτες επωφελούνται επίσης από τα δάνειά μας για μεγάλα έργα υποδομής. Όλες οι λύσεις μας - από το επιχειρηματικό χρέος έως τη χρηματοδότηση έργων και τα δάνεια για μικρές επιχειρήσεις - έχουν σχεδιαστεί για να συγκεντρώνουν ιδιωτικά κεφάλαια. Στόχος μας είναι να παρέχουμε μια σφραγίδα έγκρισης που προσελκύει επενδυτές, οι οποίοι διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να συμμετάσχουν».

Υπάρχει στρατηγική για την προσφορά περισσότερων κεφαλαίων στην Κύπρο;

Πέρυσι υπογράψαμε ορισμένα πολύ σημαντικά έργα στην Κύπρο. Θα ήθελα να επισημάνω τα 150 εκατ. ευρώ για έργα αστικής ανάπλασης που θα υλοποιηθούν σε όλη την Κύπρο . Επίσης, χορηγήσαμε 100 εκατ. ευρώ για νέα, στοχευμένη χρηματοδότηση επιχειρήσεων για τη στήριξη των ΜΜΕ και της μεσαίας κεφαλαιοποίησης μέσω του Κυπριακού Ταμείου Επιχειρηματικότητας. Διαθέτουμε, επίσης, μια ισχυρή σειρά από επερχόμενα έργα που περιλαμβάνουν επενδύσεις στον τομέα των υγρών αποβλήτων, της καινοτομίας και της έρευνας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Πλησιάζετε στο τέλος της θητείας σας ως πρόεδρος της ΕΤΕπ. Τι κρατάτε από τη συνεργασία σας με την Κύπρο; Και ποια πιστεύετε ότι θα είναι η σημαντικότερη κληρονομιά που θα αφήσετε πίσω σας;

Στην ΕΤΕπ είμαστε πολύ υπερήφανοι για το έργο που συνεχίζουμε να επιτελούμε με τους εταίρους μας στην Κύπρο. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη σχέση, όχι μόνο όσον αφορά τον όγκο της χρηματοδοτικής στήριξης, αλλά και ως μια από τις πιο εντυπωσιακές ιστορίες της τράπεζας για συνεχή εταιρική σχέση και δέσμευση. Πρόσφατα διορίσαμε τον πρώτο μας Κύπριο αντιπρόεδρο, τον Κυριάκο Κακούρη. Από τις πρώτες μας δραστηριότητες στην Κύπρο το 1981, η ΕΤΕπ έχει υπογράψει δάνεια ύψους 5,29 δισεκατομμυρίων ευρώ. Περισσότερα από τα μισά από αυτά - 3 δισ. ευρώ - προήλθαν μεταξύ 2013 και 2022. Η Κύπρος έχει λάβει εξαιρετική στήριξη υπό εξαιρετικές συνθήκες.

Μια άλλη κορυφαία στιγμή είναι το έργο που έχουμε επιτελέσει μέσω της θυγατρικής μας, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, βοηθώντας το Υπουργείο Οικονομικών να δημιουργήσει το Cyprus Equity Fund, το πρώτο ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων στην Κύπρο που υποστηρίζεται από δημόσιους πόρους. Θα έχει μακροχρόνιο αντίκτυπο στην κυπριακή οικονομία, για τον οποίο ο Όμιλος ΕΤΕπ μπορεί να είναι υπερήφανος.

Η προσωπική μου δέσμευση για τη στήριξη της Κύπρου είναι ξεκάθαρη. Έχω επισκεφθεί τη χώρα κάθε χρόνο της θητείας μου, εκτός από την περίοδο COVID-19. Για μένα ήταν σημαντικό να είμαι παρών, ιδίως τα πρώτα χρόνια μετά την οικονομική κρίση. Είχα την ευκαιρία να μιλήσω με τους Κύπριους και να τους δείξω ότι η ΕΤΕπ, η τράπεζα της ΕΕ, είναι εδώ για να βοηθήσει.