Απαγορευτικό για ανατροπές στις εκποιήσεις - Διπλή παρέμβαση από ΥΠΟΙΚ και διοικητή ΚΤΚ

Η ακύρωση της συνεδρίασης της ολομέλειας της Βουλής την εβδομάδα που μας πέρασε -λόγω απουσίας μεγάλου αριθμού βουλευτών σε αποστολές στο εξωτερικό- έβαλε προσωρινά στον πάγο την κατάθεση από την κυβέρνηση της νομοθετικής παρέμβασης που έχει υποσχεθεί για τη βελτίωση της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Η νομοθετική αυτή παρέμβαση επικεντρώνεται στην ενίσχυση του ρόλου του θεσμού του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου στην αναδιάρθρωση δανείων και στην εξέταση παραπόνων. Λεπτομέρειες του σχετικού νομοσχεδίου παρουσίασε ο «Π» το Σάββατο με πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ.

Το θέμα των εκποιήσεων τέθηκε στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, στην έναρξη της συζήτησης του προϋπολογισμού του 2024, με τον υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνού και τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤΚ) Κωνσταντίνο Ηρόδοτου, να σηκώνουν «ασπίδα προστασίας» του υφιστάμενου πλαισίου για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ).

Είναι χαρακτηριστικό ότι και οι δύο κράτησαν αποστάσεις από την κοινή πρόταση νόμου ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ για την εφαρμογή του λεγόμενου μηχανισμού της Κεντρικής Τράπεζας, η οποία παρέχει τη δυνατότητα αναστολής εκποίησης με δικαστική απόφαση, υπό προϋποθέσεις. Το Υπουργείο Οικονομικών δεν την έχει υιοθετήσει επίσημα (και όλα δείχνουν ότι δεν θα το κάνει) και ο κ. Ηροδότου διευκρίνισε ότι η πρόταση της Κεντρικής Τράπεζας είχε ετοιμαστεί υπό τον όρο ότι δεν θα υπάρξουν άλλες παρεμβάσεις.

Η ΚΤΚ, εξήγησε, είχε ετοιμάσει ένα έγγραφο, αλλά η κατάθεσή του έγινε υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα γίνουν αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο για τα ΜΕΔ. Πέρασαν οι αλλαγές αυτές άρα δεν υπήρχε δέσμευση για την ΚΤΚ, πρόσθεσε. Σε παρατήρηση ότι ο μηχανισμός κατατέθηκε ως πρόταση νόμου από τα κόμματα της συμπολίτευσης, ο κ. Ηροδότου είπε πως έγιναν κάποιες αλλαγές, οι οποίες «δεν συζητήθηκαν μαζί μας».

Ο κ. Κεραυνός με τον τρόπο που τοποθετήθηκε για το θέμα των εκποιήσεων δείχνει ότι η κυβέρνηση δεν έχει διάθεση να κινηθεί προς την κατεύθυνση της ανατροπής του υφιστάμενου νομικού πλαισίου.

«Το νομοσχέδιο (σ.σ. για τον Χρηματοοικονομικό επίτροπο) θα συνάδει με όσα συνταγματικά, νομικά και θεσμικά επιτρέπεται», ενώ «έχουν ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη οι απόψεις από όπου και αν έχουν εκφραστεί», πρόσθεσε. Το σημαντικό είναι, προσέθεσε, να διατηρήσουμε ένα σταθερό πλαίσιο.

Οι υποδείξεις Ηροδότου

Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνος Ηροδότου, ήταν πιο αναλυτικός για τους λόγους που πρέπει να διατηρηθεί το νομοθετικό πλαίσιο, που περιλαμβάνει ως ύστατο εργαλείο τις εκποιήσεις.

Δημιουργεί, είπε, τα κατάλληλα κίνητρα για την επίλυση των ΜΕΔ.

«Το νομικό πλαίσιο που διέπει τους εξωδικαστικούς πλειστηριασμούς έχει αποδειχθεί στην πράξη ως καταλύτης για τη μείωση του υπέρμετρου κινδύνου στους ισολογισμούς των τραπεζών, την ενίσχυση της δυνατότητας των τραπεζών να παρέχουν δανεισμό στην οικονομία και την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας», ανέφερε ο κ. Ηροδότου και προσέθεσε: «Δεν διαφεύγει βέβαια της προσοχής μας ότι οι εν λόγω εξελίξεις έχουν μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο για τους πιστωτές των τραπεζών, γεγονός που αποτελεί πρόσθετο ενισχυτικό παράγοντα για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα».

Παράλληλα υπενθύμισε ότι η διατήρηση ενός αποτελεσματικού νομικού πλαισίου σε σχέση με τις εκποιήσεις καταγράφεται και στις πρόσφατες εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης αλλά και σε πρόσφατες τοποθετήσεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού. «Υπενθυμίζω ότι η αρμόδια αρχή για την εποπτεία των σημαντικών κυπριακών τραπεζών είναι η ΕΚΤ μέσω του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού και το ίδιο πλαίσιο εποπτείας εφαρμόζεται στις λιγότερο σημαντικές κυπριακές τράπεζες. Ως εκ τούτου, είναι ύψιστης σημασίας να συνεχιστεί η όποια προσπάθεια έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα καθώς και η σταθερότητα του σχετικού νομικού πλαισίου έτσι ώστε να αποφευχθεί οποιοδήποτε ανατροπή. Ενέργειες οι οποίες ενδέχεται να μειώσουν την αποτελεσματικότητα του νομικού πλαισίου θα προκαλέσουν κινδύνους στη χρηματοοικονομική σταθερότητα και συνεπώς πρέπει να αποφευχθούν. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να μεταφέρω ακόμη ένα μήνυμα. Είμαι βέβαιος ότι όλοι μας αποδίδουμε την ύψιστη σημασία αναφορικά με τη σημασία προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Συναφώς, ένας από τους πολλούς παράγοντες που αξιολογούν οι επενδυτές είναι το ευρύτερο πλαίσιο επίλυσης διαφορών που υπάρχει σε μία χώρα. Συνεπώς, η διασφάλιση της συνέχισης της δυνατότητας λήψης αποφάσεων για επίλυση διαφορών χρηματοοικονομικού χαρακτήρα με ακεραιότητα και ανεξαρτησία αποτελεί αδήριτη ανάγκη», κατέληξε ο κ. Ηροδότου.

Πρόκειται για μια παρέμβαση που θέτει ξεκάθαρα όρια στην όποια παρέμβαση για τις εκποιήσεις.

Οι αριθμοί

Όλα τα παραπάνω έρχονται να ενισχύσουν με αριθμούς τα στοιχεία από την απόδοση της ΚΕΔΙΠΕΣ. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί για τη σημασία ενός σταθερού νομοθετικού πλαισίου για τις εκποιήσεις, ως εργαλείου για την επίτευξη συναινετικών λύσεων για την επίλυση των ΜΕΔ.

Κατ' αρχάς διαψεύδουν την κυρίαρχη ρητορική και αντίληψη ότι τράπεζες και εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων ενδιαφέρονται πρώτιστα για την εκποίηση και ρευστοποίηση της ακίνητης περιουσίας των δανειοληπτών και όχι για την αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης.

Οι συνολικές λύσεις από την έναρξη εργασιών της ΚΕΔΙΠΕΣ, τον Σεπτέμβριο του 2018 μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2023 ανήλθαν στα €3,690 δισ. ή 50,1% του αρχικού υπολοίπου δανείων ύψους €7,371 δισ.

Από τις λύσεις το 38,9% ή €1,435 δισ. αφορά αναδιαρθρώσεις χορηγήσεων, το 27,1% ή €999,7 εκατ. ανταλλαγή ακινήτου με χρέος, το 20,4% ή €751 εκατ. εξόφληση χορηγήσεων, το 6,9% ή €253,7 εκατ. είσπραξη μετρητών σε χορηγήσεις σε καθυστέρηση. Όλα τα παραπάνω αποτελούν συναινετικές λύσεις. Οι ανακτήσεις από μη συναινετικές λύσεις αποτελούν μόλις το 6,7% των λύσεων (εισπράξεις €248,2 εκατ. από ανακτήσεις ακινήτων μετά από αποτυχημένο πλειστηριασμό). Η διαδικασία της εκποίησης, όμως, αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για την επίτευξη μια βιώσιμης αναδιάρθρωσης.

Στοιχεία ότι οι αναδιαρθρώσεις είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση παρουσίασε στη Βουλή, στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας. Στον τραπεζικό τομέα οι αναδιαρθρώσεις και οι επαναδιαπραγματεύσεις ανήλθαν στα €2.984 δισ. την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2023 σε σύγκριση με €1,397 δισ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο.