Κύπρος, μια silicon valley για την Ευρώπη: Τομέκ Σταχλέφσκι, επικεφαλής τεχνολογίας στην περιοχή EMEA CEE, της Amazon Web Services

Η μεγέθυνση του τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στην Κύπρο την τελευταία διετία, με τη μετεγκάτασταση δεκάδων εταιρειών δεν περνά απαρατήρητη από τους παγκόσμιους γίγαντες της τεχνολογίας.

Ο Τομέκ Σταχλέφσκι, επικεφαλής τεχνολογίας στην περιοχή EMEA CEE, της Amazon Web Services της θυγατρικής της Amazon που παρέχει on-demand πλατφόρμες υπολογιστικού νέφους και APIs σε ιδιώτες, εταιρείες και κυβερνήσεις, δηλώνει στον «Π» εντυπωσιασμένος και προτρέπει τις κυπριακές αρχές να συνεχίσουν ό,τι κάνουν. Ο κ. Σταχλέφσκι μιλά στον «Π» για το μνημόνιο συνεργασίας της AWS με την κυπριακή κυβέρνηση και υπογραμμίζει το συγκριτικό πλεονέκτημα που παρέχουν στις μικρές επιχειρήσεις οι τεχνολογίες του cloud (υπολογιστικό νέφος) και της τεχνητής νοημοσύνης.

Η Amazon Web Services υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την Κυπριακή Δημοκρατία. Τι είδους έργα έχουν προκύψει;

Το μνημόνιο αφορά τόσο τον ιδιωτικό, όσο και τον δημόσιο τομέα και πρόκειται για ένα μακροχρόνιο έργο. Σε ένα πρώτο στάδιο έχουν προκύψει δράσεις εκπαίδευσης για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων σχετικά με τις νέες τεχνολογίες, το cloud, την τεχνητή νοημοσύνη. Βλέπουμε, σε συνεργασία με πολλούς διαφορετικούς ενδιαφερόμενους του δημόσιο και ιδιωτικού τομέα τα κενά στην αγορά. Είναι ένα πρόβλημα στην Κύπρο, αλλά και παντού. Είμαστε πιο κοντά στις τελευταίες εξελίξεις στην τεχνολογία και με βάση αυτές δημιουργούμε ένα ειδικό πρόγραμμα κατάρτισης, εργαστηρίων και ούτω καθεξής,

Τον τελευταίο χρόνο, πολλές εταιρείες ΤΠΕ μετακόμισαν στην Κύπρο. Υπάρχει κάποια συμβουλή προς την κυβέρνηση, προς τις τοπικές αρχές, για να καταστεί η Κύπρος ένα περιφερειακό κέντρο τεχνολογίας και καινοτομίας;

Με εξέπληξε πολύ το γεγονός ότι μια τόσο μικρή χώρα μπορεί να δημιουργήσει τόσες πολλές ενδιαφέρουσες εταιρείες. Και το βλέπουμε αυτό με τους αριθμούς μας. Ο αριθμός των πελατών της AWS στην Κύπρο αυξάνεται. Όσον αφορά τις συμβουλές, δεν ξέρω τι κάνει αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση, αλλά σας παρακαλώ να συνεχίσετε με αυτό που κάνετε γιατί η χώρα κινείται προς μια πολύ καλή κατεύθυνση, σαν μια Silicon Valley της Ευρώπης. Απλά συνεχίστε με αυτό που κάνετε και οι εταιρείες θα βρουν τρόπο να επιταχύνουν ακόμη περισσότερο.

Υπάρχει η εντύπωση στην Κύπρο ότι όλες αυτές οι νέες τεχνολογίες αιχμής, η τεχνητή νοημοσύνη, αφορούν τις μεγάλες εταιρείες. Η Κύπρος είναι μια μικρή χώρα, με μια μικρή αγορά με μικρές εταιρείες. Όλη αυτή η συζήτηση για τον ψηφιακό μετασχηματισμό αφορά και τις πιο μικρές εταιρείες;

Εντελώς. Αν κάναμε αυτή τη συζήτηση πριν από 10-15 χρόνια, ας είμαστε ειλικρινείς, οι εξελίξεις στην πληροφορική θα αφορούσαν μόνο τις μεγάλες εταιρείες που έχουν χρήματα, πόρους, ανθρώπους για να τις αξιοποιήσουν. Αλλά σήμερα οι μικρές ή μεσαίες εταιρείες λόγω μεγέθους έχουν πλεονέκτημα. Βλέπουμε ότι πολύ συχνά εφαρμόζουν και χρησιμοποιούν ταχύτερα από τις μεγάλες εταιρίες αυτές τις τεχνολογίες και αυτές φέρνουν την αλλαγή στον κόσμο.

Αυτό που βλέπουμε είναι ότι το cloud είναι το όχημα που φέρνει την καινοτομία. Αν οι εταιρείες θέλουν να ανταγωνίζονται τις άλλες πρέπει να έχουν πρόσβαση στην τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Και το cloud είναι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό, λίγο πολύ. Επειδή μπορείς να κάνεις κάτι μέσα σε λίγες μέρες αντί για εβδομάδες. Και έχουμε ένα παράδειγμα από την Κύπρο. Η Trading Point (σ.σ. δραστηριοποιείται στις χρηματιστηριακές υπηρεσίες, από τη Λεμεσό) με τη χρήση των υπηρεσιών της AWS σε μερικές ώρες κατασκεύασε μοντέλα μηχανικής μάθησης. Είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς το cloud μπορεί να βοηθήσει τους πελάτες μας από την Κύπρο να χτίσουν πράγματα ταχύτερα και να γίνουν πιο καινοτόμοι.

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το καυτό θέμα της εποχής μας. Τι αντίκτυπο έχει;

Κάθε αλλαγή στην τεχνολογία, όπως το cloud ή οι υπολογιστές παλαιότερα, δημιουργούν πολλά ερωτήματα. Τι είδους αντίκτυπο θα έχει αυτή η αλλαγή; Θετική, αρνητική; Τι πρέπει να γίνει για να επιταχυνθεί ο θετικός αντίκτυπος; Και όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη, μιλάμε για την τεχνητή νοημοσύνη τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά για πρώτη φορά βλέπουμε ότι έχει πραγματικά αντίκτυπο σε τόσους πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Κανείς δεν ξέρει ακόμα ακριβώς πόσο, σε ποιο βαθμό θα έχει, αλλά θα έχει. Ζούμε σε μια εποχή με νέα πράγματα για όλους. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι κάτι καινούργιο για τις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ευρώπη. Δεν έχει κάποιος το προβάδισμα.

Έτσι, για πρώτη φορά, ακόμη και οι εταιρείες από την Κύπρο μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, την τεχνητή νοημοσύνη, την πρόσβαση στο cloud. Και οι εταιρείες από την Κύπρο μπορούν να ανταγωνιστούν ισότιμα τις εταιρείες από την Κίνα, άλλες χώρες της Ευρώπης και τις ΗΠΑ. Τι είδους αντίκτυπο θα έχουν όλα αυτά στην οικονομία της Κύπρου; Εξαρτάται από το τι ιδέες θα έχουν οι κυπριακές εταιρείες.

Υπάρχει και μια συζήτηση σχετικά με τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης. Η ρύθμιση μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην καινοτομία ή εγγύηση για την κοινωνία και την οικονομία;

Η μηχανική μάθηση, η τεχνητή νοημοσύνη θέτει πολλά ερωτήματα και όλοι μας, οι πελάτες, οι εταιρείες που παράγουν μοντέλα μηχανικής μάθησης, οι καταναλωτές, θα πρέπει να σκεφτούμε και να καθορίσουμε πώς θα πρέπει ως άνθρωποι να χρησιμοποιούμε τη μηχανική μάθηση, την τεχνητή νοημοσύνη, πώς θα πρέπει να την παράγουμε, να την καταναλώνουμε. Και το καλό είναι ότι αυτό συμβαίνει ήδη. Γνωρίζουμε ότι σε όλο τον κόσμο υπάρχουν μερικά ενδιαφέροντα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, αλλά δεν είναι σε θέση να παράγουν τα πάντα. Δεν μπορείτε να ζητήσετε από τη γεννητική ΤΝ να πλαστογραφήσει τα πάντα, διότι είναι ήδη κατασκευασμένα με τρόπο που να σας περιορίζει από το να κάνετε πράγματα που δεν θα έπρεπε να κάνετε. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι θα τεθούν ερωτήσεις, θα πρέπει να απαντηθούν και η μηχανική μάθηση θα τροποποιηθεί με βάση κανονισμούς, πράγμα πολύ φυσιολογικό. Και το θετικό είναι ότι πρόκειται για μια κοινή συζήτηση μεταξύ όλων των μερών.

H ΕΕ έχει εισαγάγει μια νέα νομοθεσία για τις υπηρεσίες ψηφιακής πρόσβασης. Υπάρχει επίσης κάποια ανησυχία για τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, που προέρχονται από τις ΗΠΑ. Οπότε όλη αυτή η ρύθμιση και η νομοθεσία θα αποθαρρύνει τελικά την καινοτομία;

Δεν ζούμε σε έναν στατικό κόσμο. Κάθε χρόνο υπάρχουν νέοι κανονισμοί και πολύ συχνά πρόκειται για σωστούς κανονισμούς οι οποίοι απαντούν σε νέα προβλήματα και ερωτήματα. Και το καθήκον των μεγάλων εταιρειών, όπως η AWS, είναι να τους εφαρμόζουν. Πριν δέκα χρόνια είχαμε τη νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα. Στην αρχή όλοι αναρωτιόντουσαν τι αντίκτυπο θα έχει στις εταιρείες, ιδίως σε εκείνες που προέρχονται από διαφορετικές ηπείρους από την Ευρώπη. Αλλά τώρα, το 2023, βλέπουμε ότι στην πραγματικότητα ο Γενικός Κανονισμός Προσωπικών Δεδομένων έχει θετικό αντίκτυπο και είναι πραγματικά καλός για τους πελάτες, για τις εταιρείες που χρησιμοποιούν το cloud. Οι νέοι κανονισμοί που θα έρθουν, γιατί σίγουρα θα έρθουν, πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι ότι θα έχουν θετικό αντίκτυπο στις εταιρείες. Θα περιορίσουν, όμως την καινοτομία; Η ιστορία δείχνει ότι αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν. Θα έλεγα το αντίθετο. Η AWS ακούει καθαρά αυτά που λέτε για τους νέους κανονισμούς και θα εφαρμόσει αυτό που θα οριστεί.

Σε αυτή την αγορά, της τεχνητής νοημοσύνης, τι προσφέρει η Amazon Web Services;

Πιστεύουμε ότι δεν θα υπάρξει ένα μόνο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που να είναι καλό για τα πάντα. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Η ιδέα της AWS είναι να παρέχει μια υπηρεσία, ένα χαρτοφυλάκιο, το οποίο ονομάζεται Bedrock, το οποίο θα επιτρέπει έναν εύκολο τρόπο χρήσης διαφορετικών μοντέλων. Οι πελάτες μάς βλέπουν έναν κατάλογο μοντέλων που παρέχονται από διαφορετικούς παρόχους, όπως για παράδειγμα από το Facebook, το Llama 2, το οποίο είναι πολύ δημοφιλές, ή από ανοιχτό κώδικα. H AWS θέλει να προσφέρει στις εταιρείες την ελευθερία να επιλέξουν τι πραγματικά λύνει το πρόβλημά τους. Και η AWS θα το παρέχει με έναν εύκολο, προσβάσιμο τρόπο.

Συνδέοντας λοιπόν αυτό το θέμα με το προηγούμενο θέμα, της ρύθμισης, τα παραγωγικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης παρέχουν μεγάλες δυνατότητες. Υπάρχουν όμως και πάλι ερωτήματα που πρέπει να τεθούν.

Τι συμβαίνει με τα δεδομένα μου; Ποιος τα χρησιμοποιεί; Θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα δεδομένα από κάποιον άλλον; Η απάντηση της AWS είναι ότι τα δεδομένα σας δεν θα χρησιμοποιηθούν από κανέναν άλλον. Όλοι μιλούν για τη γεννητική τεχνητή νοημοσύνη, αλλά όλο και περισσότερες εταιρείες αναρωτιούνται, εντάξει, τι γίνεται με την ασφάλεια;

Ποια είναι η απάντηση;

Τους τελευταίους 6-12 μήνες με την άνοδο ορισμένων μοντέλων στην αγορά, υπήρξαν κάποια προβλήματα με τα δεδομένα. Εμείς είμαστε ξεκάθαροι: τα δεδομένα των πελατών μας δεν θα χρησιμοποιηθούν από κανέναν άλλον, δεν θα χρησιμοποιηθούν από τον πάροχο του μοντέλου για να το κάνει ακόμα καλύτερο κ.ο.κ. Αυτή η ασφάλεια ανοίγει την πόρτα σε πολλές διαφορετικές εταιρείες να κάνουν χρήση του γεννητικού μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης. Η Booking.com, χρησιμοποιεί ΤΝ, στην AWS για να παρέχει νέες λειτουργίες με ασφαλή τρόπο.

Φανταστείτε ότι είμαι ιδιοκτήτης ενός καταστήματος πώλησης κατοικίδιων ζώων στη Λευκωσία. Όλα αυτά τα εργαλεία είναι χρήσιμα για μένα;

Ναι, είναι. Συγκρίνω πολύ συχνά το cloud της AWS με τα τουβλάκια Lego. Υπάρχουν περισσότερα από 200 διαφορετικά είδη τουβλάκια Lego που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να φτιάξετε κάτι.

Φυσικά, ορισμένα από αυτά είναι πολύ συγκεκριμένα και ίσως να μην τα χρειάζεστε. Ίσως να είναι λίγο πολύπλοκα. Αλλά ακόμη και αν είστε ιδιοκτήτης μιας μικρής επιχείρησης πολύ γρήγορα θα συνειδητοποιήσετε ότι υπάρχουν τουβλάκια Lego τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να εκσυγχρονίσετε το σύστημα και τις εφαρμογές σας ή την επιχείρησή σας. Ίσως θέλετε να αρχίσετε να στοχεύετε τους πελάτες σας με έναν πιο έξυπνο τρόπο. Έτσι, υπάρχουν υπηρεσίες όπως το Personalize που βοηθά στη χρήση μοντέλου μηχανικής μάθησης με έναν εύκολο, απλό τρόπο χωρίς να έχετε διδακτορικό στην επιστήμη των υπολογιστών και να κάνετε την επιχείρησή σας καλύτερη, πιο αποτελεσματική. Η ομορφιά σχετικά με το cloud είναι ότι αφορά τόσο τις τεράστιες εταιρείες από τις ΗΠΑ, αλλά και τις μικρότερες εταιρείες από την Κύπρο, οι οποίες ανήκουν σε ένα άτομο και έχουν μόνο έναν υπάλληλο. Μπορούν να βρουν κάτι χρήσιμο στο σύννεφο.

Εργάζομαι στην AWS εδώ και 8 χρόνια και έχω δει εταιρείες ανεξαρτήτου μεγέθους να βρίσκουν κάτι χρήσιμο στο cloud.