Η αναβάθμιση και η «επιτήρηση»

Ηαναβάθμιση του αξιόχρεου της Κυπριακής Δημοκρατίας σε επενδυτική βαθμίδα από τον αμερικανικό οίκο Moody's και η περαιτέρω αναβάθμιση από τον καναδικό οίκο DBRS (οι καναδοί διατηρούν την Κύπρο μια βαθμίδα υψηλότερα από τους υπόλοιπους τρεις κύριους οίκους, Moody's, Fitch, S&P's τους οποίους η ΕΚΤ λαμβάνει υπόψη για σκοπούς νομισματικής πολιτικής) επικυρώνει τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί την τελευταία δεκαετία στα δημόσια οικονομικά και στον τραπεζικό τομέα. Η Κύπρος διένυσε ένα μακρύ και δύσκολο μονοπάτι από την τραπεζική κρίση του 2013.

Ωστόσο, η Κύπρος παραμένει στις χαμηλές βαθμίδες της επενδυτικής κατηγορίας και οι αξιολογήσεις καταγράφουν την πραγματικότητα: η χώρα μπορεί να δανείζεται με άνεση από τις αγορές, αλλά με υψηλό επιτόκιο. Χθες, Δευτέρα, το δεκαετές ομόλογο της Κύπρου είχε απόδοση 4,17% και βρίσκεται στο ίδιο «κλαμπ» με την Ελλάδα (4,30%) και την Ιταλία (4,74%) χώρες με παρόμοια αξιολόγηση (η Ελλάδα πρόσφατα απέκτησε επενδυτική αξιολόγηση από τον οίκο Moody's).

O οίκος Moody's στην αξιολόγησή του υπογραμμίζει ότι αναβάθμιση κατά δύο βαθμίδες σε Baa2, από Ba1, «αντικατοπτρίζει την ευρεία βάση διατήρησης της βελτίωσης στο πιστωτικό της προφίλ λόγω των προηγούμενων και συνεχιζόμενων οικονομικών, δημοσιονομικών και τραπεζικών μεταρρυθμίσεων».

Η κυπριακή οικονομία άφησε πίσω της τα πολύ δύσκολα, αλλά ο δρόμος παραμένει ανηφορικός, αν και η μηχανή αποδίδει καλύτερα. Στη βαθμίδα που βρίσκονται σήμερα τα κυπριακά ομόλογα θεωρούνται μεσαίας ποιότητας, με επαρκή πιστοληπτική ικανότητα και με πολύ σημαντικό πιστωτικό κίνδυνο. Για την αναρρίχηση στο πρώτο σκαλί της βαθμίδας «Α» απαιτούνται δύο αναβαθμίσεις, οι οποίες για να έρθουν θα πρέπει η χώρα να δείξει συνέπεια στην οικονομική της πολιτική, επιβεβαιώνοντας όσα αναφέρονται στον προϋπολογισμό του 2024 και στο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο.

Οι οίκοι Moody's και DBRS στις εκθέσεις τους καταγράφουν συστάσεις για το τι πρέπει να προσέξει η χώρα από εδώ και πέρα, τόσο στα δημόσια οικονομικά, όσο και στον τραπεζικό τομέα. Αυτός είναι ο λόγος που ο υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, είναι ιδιαίτερα προσεκτικός τόσο σε ό,τι αφορά την υιοθέτηση μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση των συνέπειων της ακρίβιας, όσο και για τις εκποιήσεις.

Προκλήσεις

Ο Moody's σημειώνει ότι οι σταθερές προοπτικές της κυπριακής οικονομίας (άρα στην επόμενη αξιολόγηση δεν αναμένεται αναβάθμιση) εξισορροπούν τις θετικές πιστωτικές τάσεις έναντι των υπόλοιπων προκλήσεων.

Οι προκλήσεις αυτές, σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, «περιλαμβάνουν δυνητικά βραδύτερη πρόοδο στην υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων» που σχετίζονται με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου σε σχέση με τις εκτιμήσεις του Moody's, «τους εναπομείναντες κινδύνους που σχετίζονται με το τραπεζικό σύστημα, οι οποίοι θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη θετική οικονομική και τη δημοσιονομική δυναμική», και τους κινδύνους για την κλιματική αλλαγή στους οποίους είναι εκτεθειμένη η Κύπρος και οι οποίοι «θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ανάπτυξη περισσότερο» από ό,τι εκτιμά ο οίκος σήμερα.

Ο DBRS, από την πλευρά τονίζει ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις λόγω του ακόμη υψηλού αποθέματος παλαιών μη εξυπηρετούμενων δανείων στον τραπεζικό τομέα και του ακόμη συγκριτικά χαμηλού επιπέδου παραγωγικότητας της εργασίας στην οικονομία.

«Επίσης, οι αξιολογήσεις της Κύπρου εξακολουθούν να περιορίζονται από το μικρό μέγεθος της οικονομίας της που βασίζεται στις υπηρεσίες, γεγονός που την καθιστά ευάλωτη σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς», σημειώνει ο καναδικός οίκος.