Δαπάνες €200 εκατ. για την πανδημία

H γενική διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας, Χριστίνα Γιαννάκη, μιλά στον «Π» για την αξιοποίηση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης στη μάχη για τον περιορισμό της πανδημίας και προβαίνει σε έναν πρώτο απολογισμό των δαπανών του Υπουργείου Υγείας, οι οποίες ανέρχονται σε €200 εκατ.

Μπορείτε να μας δώσετε ένα συνολικό ποσό για τη δαπάνη όλων των δράσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας;

Από την έναρξη της πανδημίας το 2020, το Υπουργείο Υγείας έχει αναλάβει την υλοποίηση σχεδόν όλων των δράσεων και των μέτρων που αποφασίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας.

Το κόστος της πανδημίας από πλευράς Υπουργείου Υγείας μέχρι και τις 28 Φεβρουαρίου 2022 ανέρχεται σε περίπου €200 εκατ. Οι μεγαλύτερες δαπάνες αφορούν τη διενέργεια μοριακών τεστ και τεστ ταχείας ανίχνευσης (rapid tests), την αγορά των εμβολίων Covid-19, την αγορά φαρμάκων για τον κορωνοϊό τα οποία χορηγούνται στους νοσηλευόμενους, το κόστος παραπομπής ασθενών στον ιδιωτικό τομέα λόγω της έκτακτης κατάστασης που επικρατούσε στα δημόσια νοσηλευτήρια, φιλοξενία θετικών κρουσμάτων σε ιδιωτικό κέντρο, υπηρεσίες αποκατάστασης post-covid ασθενών σε ιδιωτικό κέντρο, επίταξη ιατρών και νοσηλευτών από τον ιδιωτικό τομέα, υποστηρικτικές υπηρεσίες για τα κέντρα εμβολιασμού, τη μονάδα ιχνηλάτησης και τον συντονισμό των ιατρείων δημόσιας υγείας, και άλλες επιμέρους δαπάνες.

Θα ήθελα να τονίσω ότι παρόλα τα στενά χρονοδιαγράμματα που υπήρχαν για υλοποίηση των αποφάσεων και εφαρμογή των μέτρων, εντούτοις το Υπουργείο Υγείας επέδειξε μεγάλο βαθμό επαγγελματισμού στη διενέργεια των διαγωνισμών ακολουθώντας τις νενομισμένες διαδικασίες προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Μέσα από ανταγωνιστικές διαδικασίες που έχουν διενεργηθεί από το Υπουργείο Υγείας, διαπραγματεύσεις με τους οικονομικούς φορείς καθώς και άλλες ενέργειες του Υπουργείου Υγείας για εξασφάλιση δωρεάν τεστ ταχείας ανίχνευσης, έχουν επιτευχθεί εξοικονομήσεις συνολικού ποσού €9 εκατ. Το γεγονός ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία μέσα από τους ελέγχους που έχει διενεργήσει για τις διαδικασίες που ακολουθήσαμε δεν έχει εντοπίσει σοβαρά ευρήματα μας δίνει ιδιαίτερη ικανοποίηση ως προς την ποιότητα και τον επαγγελματισμό που διακατέχει το Υπουργείο Υγείας.

Πώς αξιοποιήθηκε από το Υπουργείο Υγείας το πρόγραμμα/πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής CRII;

Το υπουργείο δήλωσε δαπάνες ύψους €28.628.702,88 στην πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής CRII (Coronavirus Response Investment Initiative), μέσα από την οποία δόθηκε η δυνατότητα στα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πόρους από τα Ταμεία Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ, για αντιμετώπιση της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία.

Η βοήθεια που αποκόμισε από την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής CRII αξιοποιώντας τα εν λόγω ευρωπαϊκά κονδύλια ήταν σημαντική, ουσιαστική και έχει εκτιμηθεί τόσο από το Υπουργείο Υγείας όσο και από τη διεύθυνση του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας.

Με γνώμονα τα πρωτόκολλα προστασίας κατά της πανδημίας που συστάθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και από το ECDC εξασφαλίσαμε τη χρηματοδότηση των αγορών σε αδειοδοτημένα εμβόλια, στο φάρμακο Remdesivir FWC που δίνεται σε ασθενείς με Covid-19 στις Εντατικές, αγορά υπηρεσιών για διενέργεια μοριακών τεστ, ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, αναλώσιμα ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού καθώς επίσης και αναλώσιμα διεκπεραίωσης μοριακών εξετάσεων Covid-19. Επιπρόσθετα έχουμε εξασφαλίσει ένα κεντρικό σύστημα παρακολούθησης ζωτικών λειτουργιών με 4 οθόνες καθώς και 4 φορητούς αναπνευστήρες Flight F60 για τη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού και επιπλέον 5 κεντρικούς σταθμούς με 25 οθόνες παρακολούθησης ζωτικών λειτουργιών οι οποίοι ένεκα των εξειδικευμένων προδιαγραφών τους τοποθετήθηκαν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας.

Αναφορικά με τα αναλώσιμα ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού εξασφαλίστηκαν 1.300.000 εξεταστικά γάντια, πέραν των 500.000 προστατευτικές ρόμπες διαφόρου τύπου προστασίας αναλόγως της χρήσης τους βάσει πρωτοκόλλων, 2.000.000 χειρουργικές μάσκες, 26.000 μάσκες υψηλής προστασίας και πέραν των 600.000 καπελάκια χειρουργείου κ.ά.

Επιπλέον, εξασφαλίστηκε η προμήθεια και αναλωσίμων μοριακής ανάλυσης PCR Covid-19, εκ των οποίων οι 6.500 αφορούσαν μοριακά τεστ με τα οποία εξασφαλιζόταν αποτέλεσμα εντός μίας ώρας για το ΓΝ Λευκωσίας και περίπου 37.000 μοριακά τεστ συμβατικής μεθόδου για παγκύπρια κάλυψη των νοσηλευτηρίων του ΟΚΥπΥ.

Ποιος είναι ο αντίκτυπος των δράσεων στην Κύπρο;

Η εξασφάλιση αδειοδοτημένων εμβολίων, του φάρμακου Remdesivir, των υπηρεσιών διενέργειας μοριακών τεστ, αγοράς ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού καθώς και των αναλωσίμων ήταν καθοριστικής σημασίας στον αγώνα που έδινε η Κύπρος για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Τα μοριακά τεστ συνέβαλαν, ως ο μοναδικός διαγωνιστικός έλεγχος που υπήρχε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, στην ταχεία διάγνωση των ασθενών και διακομιδή τους στους κατάλληλους θαλάμους των νοσηλευτηρίων.

Η συμβολή της αγοράς των αναπνευστήρων, των οθονών παρακολούθησης ζωτικών λειτουργιών αλλά και του φάρμακου Remdesivir, στην παροχή φροντίδας υγείας των ασθενών με Covid-19 ήταν μεγάλη, ιδιαιτέρως αν αναλογιστούμε τις ελλείψεις που υπήρχαν στην παγκόσμια αγορά τη συγκεκριμένη περίοδο.

Πώς χτίστηκε και εξελίχθηκε το εμβολιαστικό πρόγραμμα;

Το Υπουργείο Υγείας αναγνωρίζοντας ότι ο έγκαιρος μαζικός εμβολιασμός των πολιτών κατά της νόσου Covid-19 αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά όπλα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας και τον περιορισμό του κορωνοϊού, προχώρησε στην κατάρτιση του εθνικού πλάνου εμβολιασμού. Συγκεκριμένα τον Ιανουάριο 2021 το Υπουργείο Υγείας ανέπτυξε μεγάλα εμβολιαστικά κέντρα σ' όλες τις επαρχίες, σε χώρους εκτός των κέντρων υγείας, όπως είναι η Κρατική Έκθεση στη Λευκωσία, το αθλητικό στάδιο «Σπύρος Κυπριανού» στη Λεμεσό, ο χώρος του λιμανιού στη Λάρνακα, ο χώρος της παλαιάς Ηλεκτρικής στην Πάφο, τα οποία είχαν τη δυνατότητα για τη διενέργεια μέχρι και 15.000 εμβολιασμών την ημέρα παγκύπρια.

Τα εμβολιαστικά κέντρα εξοπλίστηκαν και στελεχώθηκαν με το απαιτούμενο εξειδικευμένο προσωπικό, ιατρικούς λειτουργούς, επισκέπτες/τριες υγείας, νοσηλευτικούς λειτουργούς και λοιπό υποστηρικτικό προσωπικό για το λογισμικό καθώς και προσωπικό ασφάλειας λόγω της μεγάλης προσέλευσης πολιτών για εμβολιασμό. Τα εμβολιαστικά κέντρα λειτούργησαν με διευρυμένο ωράριο 8.00π.μ.-6.00μ.μ. τις καθημερινές και τα Σάββατα από τις 8.00π.μ.-1.00μ.μ.

Αναπτύχθηκε η ηλεκτρονική πύλη εμβολιασμού του ΓεΣΥ για τη διευθέτηση ραντεβού των πολιτών που επιθυμούν να προγραμματίσουν την ώρα, την ημέρα και το εμβολιαστικό κέντρο της επιλογής τους. Επιπρόσθετα λειτουργούν και εμβολιαστικά κέντρα ελεύθερης προσέλευσης (walk-in), χωρίς τη διευθέτηση εκ των προτέρων ραντεβού. Δόθηκε η δυνατότητα στους πολίτες να εμβολιαστούν με ένα από τα εγκεκριμένα εμβόλια της επιλογής τους.

Σημειώνεται ότι δόθηκε προτεραιότητα στους ηλικιωμένους, στις ευάλωτες ομάδες καθώς και στους επαγγελματίες υγείας να εμβολιαστούν πρώτοι. Ανάλογα με την ποσότητα των διαθέσιμων  δόσεων των εμβολίων στην Κύπρο, ακολούθησαν οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες όλων των ενηλίκων και αργότερα των εφήβων. Αναπτύχθηκαν επίσης κινητές ομάδες εμβολιασμού, οι οποίες πραγματοποίησαν εμβολιασμούς σε στέγες ευγηρίας, κατ' οίκον και σε άλλες κλειστές δομές.

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που κλήθηκε να διαχειριστεί το Υπουργείο Υγείας ήταν να εξασφαλίσει τη συναίνεση και συνεργασία του κάθε πολίτη για να εμβολιαστεί. Με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, της επιστημονικής κοινότητας και κυρίως της συμμετοχής των ίδιων των πολιτών, το Υπουργείο Υγείας κατάφερε μέσα από την εμβολιαστική εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, να επιτύχει τον στόχο του για τον μαζικό εμβολιασμό κατά της νόσου Covid-19 του πληθυσμού.

Πόσο έχει προχωρήσει ο εμβολιασμός;

Μέχρι και τις 29 Μαρτίου 2022, το  ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού που έλαβε τουλάχιστον μία δόση ανέρχεται στο 88.5% ενώ το ποσοστό των πλήρως εμβολιασθέντων του ενήλικου πληθυσμού ανέρχεται στο 85.2% συμπεριλαμβανομένου και του εμβολίου J&J. Συγκεκριμένα έχουν πραγματοποιηθεί 663.296 εμβολιασμοί με την πρώτη δόση, 633.131 εμβολιασμοί με τη δεύτερη δόση και 464.690 εμβολιασμοί με την ενισχυτική δόση. Συνολικά έχουν πραγματοποιηθεί 1.761.117 εμβολιασμοί παγκύπρια.

Όσον αφορά τα εμβολιαστικά κέντρα (walk-in)   έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι και τις 29/03/22  386.689 εμβολιασμοί.

Έχουν πραγματοποιηθεί 2.916 εμβολιασμοί σε στέγες ευγηρίας με την τρίτη (3η) δόση. Επίσης, έχουν πραγματοποιηθεί 5.753 εμβολιασμοί με την τρίτη (3η) δόση σε επαγγελματίες υγείας.

Όσον αφορά τα άτομα στις ηλικίες 16-17 ετών σημειώνεται ότι έλαβαν τουλάχιστον τη μία δόση: 10.734, ποσοστό 56,8%. Όσον αφορά  τα άτομα στις ηλικίες 12-15 ετών έλαβαν τουλάχιστον μία δόση: 16.786 ποσοστό, 46,3%. Όσον αφορά τα παιδιά στις ηλικίες 5-11 ετών έλαβαν τουλάχιστον μία δόση: 6.985 ποσοστό 10,2%.

Το ποσοστό του γενικού πληθυσμού που έλαβε τουλάχιστον μία δόση ανέρχεται στο 75,4% και το ποσοστό των πλήρως εμβολιασθέντων στον γενικό πληθυσμό ανέρχεται στο 72,5%.

Το ποσοστό των ενισχυτικών δόσεων που έγιναν μέχρι σήμερα από αυτούς που είναι δικαιούχοι ανέρχεται στο 78,9%. Την Τρίτη 29/03/22 διενεργήθηκαν συνολικά 948 εμβολιασμοί.