Το ΔΝΤ δεν θέλει αλλαγές στην ΑΤΑ

Αντίθετο σε αλλαγές στον θεσμό της ΑΤΑ, χωρίς να κάνει λόγο για κατάργησή της, και υπέρ της απρόσκοπτης λειτουργίας των εκποιήσεων (τις οποίες θεωρεί αναγκαίες για τη διαχείριση των παλαιών μη εξυπηρετούμενων δανείων) τάσσεται η αποστολή του ΔΝΤ, η οποία βρέθηκε στην Κύπρο από τις 16 έως τις 28 Μαρτίου 2023 για να συζητήσει τις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις και τις προτεραιότητες πολιτικής στο πλαίσιο των τακτικών διαβουλεύσεων βάσει του άρθρου IV του καταστατικού του ΔΝΤ.

Ο επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ για την Κύπρο, κ. Βόιτσεκ Μαλισέφσκι, σε δήλωσή του για την ολοκλήρωση της επίσκεψης του Ταμείου, συνιστά οι πολιτικές της χώρας να επικεντρωθούν στην κατοχύρωση των κερδών που επιτεύχθηκαν κατά την τελευταία δεκαετία, συμπεριλαμβανομένης της συνέχισης της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής και της διασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Παράλληλα θα πρέπει να επιλυθούν τα εναπομείναντα ζητήματα του παρελθόντος, ιδίως τα υψηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) μέσω της αποτελεσματικής εφαρμογής του πλαισίου αναγκαστικής εκτέλεσης (εκποιήσεις). Οι μεταρρυθμίσεις που ενσωματώνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΕ) μπορούν να οδηγήσουν στην ενίσχυση της διακυβέρνησης, στην αντιμετώπιση της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων, στην εξάλειψη του ψηφιακού χάσματος και στην πράσινη ανάπτυξη της οικονομίας.

Το ΔΝΤ σημειώνει ότι η οικονομική δραστηριότητα διατηρήθηκε καλύτερα από ό,τι αναμενόταν το 2022, αλλά αναμένεται να επιβραδυνθεί φέτος, περίπου στο 2,5%, αντανακλώντας κυρίως την αναμενόμενη διάβρωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών από τον πληθωρισμό, τις αυστηρότερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες και την καθυστερημένη επίδραση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας στις χρηματοπιστωτικές και επαγγελματικές υπηρεσίες. Η ανάπτυξη θα ανακάμψει σταδιακά από το 2024 και θα ανέλθει κατά μέσο όρο στο 3% μεσοπρόθεσμα, υποστηριζόμενη από τις δημόσιες επενδύσεις και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότηας, τα μεγάλα τρέχοντα και προγραμματισμένα ιδιωτικά επενδυτικά έργα και την περαιτέρω επέκταση του τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών.

Ο υψηλός πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει σταδιακά, αλλά οι πιέσεις παραμένουν. Με την εξομάλυνση των τιμών της ενέργειας, ο γενικός πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί περίπου στο 4% φέτος και στο 2,5% το 2024.

Η ΑΤΑ

Σε ό,τι αφορά την ΑΤΑ, η αποστολή του ΔΝΤ δεν μιλά για κατάργηση του θεσμού, αλλά συνιστά να μην αναθεωρηθεί προς τα πάνω η αναπλήρωση με το αιτιολογικό ότι θα αποδυνάμωνε την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Ειδικότερα, για τον δημόσιο τομέα, περαιτέρω αυξήσεις στο σχετικά υψηλό, όπως το χαρακτηρίζει, μισθολογικό κόστος θα μείωναν τον δημοσιονομικό χώρο, ενώ μια ισχυρότερη αυτόματη σύνδεση μεταξύ μισθών και πληθωρισμού θα καθιστούσε επίσης τη δημοσιονομική πολιτική πιο φιλοκυκλική. Για τον ιδιωτικό τομέα, ο μηχανισμός δεν λαμβάνει υπόψη τις εξελίξεις της παραγωγικότητας και μειώνει την ικανότητα προσαρμογής σε δυσμενείς διαταραχές, επιβαρύνοντας την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι υψηλότερη ΑΤΑ θα εμβαθύνει τη δυαδικότητα στην αγορά εργασίας, καθώς ωφελεί κυρίως τους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα και περίπου το ένα τρίτο των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις.

Οι εκποιήσεις

Το ΔΝΤ επαναλαμβάνει την πάγια θέση του για ένα αποτελεσματικό πλαίσιο αναγκαστικής εκτέλεσης, το οποίο θεωρεί κλειδί για την εξυγίανση των παλαιών μη εξυπηρετούμενων δανείων.

«Η αποτελεσματικότητα του νόμου περί αναγκαστικής εκτέλεσης έχει μέχρι τώρα παρεμποδιστεί από επανειλημμένες αναστολές. Ο νόμος είναι πλέον σε ισχύ, γεγονός που έχει κρίσιμη σημασία για την αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών και την παροχή κινήτρων στους δανειολήπτες να συμμετάσχουν σε αναδιαρθρώσεις», αναφέρει η δήλωση της πρόσφατης αποστολής.

Παράλληλα, προστίθεται, με την απρόσκοπτη λειτουργία του πλαισίου για τις εκποιήσεις, το σχεδιαζόμενο σύστημα μετατροπής των ενυπόθηκων δανείων σε ενοίκιο για τα ευάλωτα νοικοκυριά -με διασφαλίσεις για την ελαχιστοποίηση των δημοσιονομικών κινδύνων- μπορεί να συμβάλει στην επίλυση των κοινωνικά ευαίσθητων μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Το ΔΝΤ καταγράφει και την πρόοδο στη βελτίωση του περιβάλλοντος εργασίας των εταιρειών εξαγοράς δανείων και εξυπηρέτησης πιστώσεων με τη χορήγηση ηλεκτρονικής πρόσβασης στις βάσεις δεδομένων των κτηματολογικών γραφείων και ζητείται περισσότερη διαφάνεια με τη δημοσιοποίηση στατιστικών στοιχείων και δεδομένων από τις εν λόγω εταιρείες.