Ο χρηματοοικονομικός επίτροπος απάλλαξε εγγυητή

O Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, Παύλος Ιωάννου, εξέδωσε απόφαση με την οποία απαλλάσσει εγγυητή από εγγυητική σύμβαση, εξαιτίας μη έγκαιρης ενημέρωσης του και σειράς άλλων παραλείψεων εκ μέρους του πρώην Συνεργατικού Πιστωτικού Ιδρύματος και της ΚΕΔΙΠΕΣ, ως διαδόχου οντότητας.

Ο παραπονούμενος ισχυρίζεται ότι το πρώην ΣΠΙ απέτυχε να τον ενημερώσει «χωρίς καθυστέρηση», ως όφειλε, και όπως προνοεί ο περί της Προστασίας Ορισμένης Κατηγορίας Εγγυητών Νόμος του 2003, ως εκάστοτε τροποποιείται ή/και αντικαθίσταται (εφεξής «ο περί της Προστασίας Ορισμένης Κατηγορίας Εγγυητών Νόμος»), για τη μη καταβολή δόσεων από τους πρωτοφειλέτες.

Σύμφωνα με εκτενές ενημερωτικό σημείωμα του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, "η διερεύνση του παραπόνου ανέδειξε σειρά σοβαρών παραλείψεων εκ μέρους του πρώην ΣΠΙ και της διαδόχου αυτού οντότητας, της ΚΕΔΙΠΕΣ, οι οποίες, βεβαίως, οδήγησαν τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο στην πλήρη στοιχειοθέτηση του υποβληθέντος παραπόνου και, επομένως, στην απόφασή του για απαλλαγή του παραπονούμενου από τις εγγυητικές υποχρεώσεις του".

Οι παραλήψεις

Οι σοβαρές παραλείψεις καταγράφονται στο ενημερωτικό σημείωμα με στόχο την ενημέρωση των καταναλωτών και κάθε άλλου ενδιαφερομένου.

Οι εν λόγω παραλείψεις περιλαμβάνουν:

• Κατάφωρη παραβίαση από το πρώην ΣΠΙ και την ΚΕΔΙΠΕΣ, των προνοιών του περί Προστασίας Ορισμένης Κατηγορίας Εγγυητών Νόμου, γεγονός το οποίο οδήγησε στην απόφασή μου για απαλλαγή του εγγυητή.
• Εντελώς παράλογη και ποικιλοτρόπως στρεβλωτική καθυστέρηση στην εγγραφή της δικαστικής απόφασης στο δικαστήριο, η οποία λήφθηκε στις 27/11/1997, και που μέχρι τη συγγραφή του παρόντος εξακολουθούμε να μην έχουμε ενημέρωση για το ενδεχόμενο εγγραφής της. Η μόνη σχετική ενημέρωση την οποία λάβαμε, προερχόταν από τον Παραπονούμενο, ο οποίος σε επιστολή του μας ανέφερε ότι στις 25/1/2023 καθορίστηκε ημερομηνία για έκδοση διατάγματος εγγραφής.
• Η για 25 συναπτά έτη αμέλεια εγγραφής της διαιτητικής απόφασης, είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη αδυναμία του πρώην ΣΠΙ και της διαδόχου αυτού κατάστασης, να προωθήσει διαδικασίες εξασφάλισης των νομίμων απαιτήσεών τους, έναντι του πρωτοφειλέτη και/ή των εγγυητών, με αποτέλεσμα να υπερπολλαπλασιαστεί η καθορισθείσα, από τη διαιτητική απόφαση του 1997, απαίτηση. Ταυτόχρονα δε, να καταστεί άκρως επαχθής, ιδίως για τους εγγυητές, ενδεχόμενη εκτέλεση της διαιτητικής απόφασης, μετά την εγγραφή της, η οποία φαίνεται να καθυστερεί εισέτι (εξ όσων γνωρίζουμε). Επιπροσθέτως, άκρως επαχθές για τους εγγυητές είναι και το γεγονός ότι λόγω της εκκρεμότητας είναι καταγεγραμμένοι στο «Άρτεμις», με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτό να δανειοδοτηθούν από εμπορική τράπεζα.

Η εξέταση του παραπόνου, παρά την ύπαρξη διαιτητικής απόφασης

Στις 20/12/2022, σύμφωνα με ενημέρωση που έλαβε ο Χρηματοικονομικός Επίτροπος από την ΚΕΔΙΠΕΣ, ύστερα από αίτημα για παροχή πληροφοριών, διαπιστώθηκε ότι, στις 27/11/1997, εκδόθηκε διαιτητική απόφαση, η οποία στρεφόταν εναντίον των πρωτοφειλετών και των πέντε (5) εκ των έξι (6) εγγυητών, μεταξύ των οποίων και ο παραπονούμενος.

Παρά ταύτα, το παράπονο προωθήθηκε για εξέταση, επειδή η εν λόγω διαιτητική απόφαση δεν έχει εγγραφεί στο Δικαστήριο για σκοπούς εκτέλεσής της. Σημειώνεται ότι η ΚΕΔΙΠΕΣ, στις 05/12/2022, προέβη σε καταχώριση αίτησης στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, για εγγραφή της.

Άλλες επιπτώσεις από τη μη εγγραφή της διαιτητικής απόφασης

Στο διάστημα που μεσολάβησε συντελέστηκαν δραστικές μεταβολές, μεταξύ άλλων, δημογραφικού χαρακτήρα, οι οποίες έχουν επηρεάσει αρνητικά τους εγγυητές, τα δικαιώματά τους και κατ’ επέκταση τα συμφέροντά τους, σε κάθε περίπτωση τέτοιας εκτάσεως ετεροχρονισμού στην εκτέλεση της διαιτητικής απόφασης, σε σχέση με την ημερομηνία έκδοσής της.

"Η καθυστέρηση αυτή έχει τέτοια επίπτωση στη δυνατότητα εκτέλεσης της διαιτητικής απόφασης σε ό,τι αφορά στους επηρεαζόμενους, ώστε να καθίσταται ουχί πρόσφορη η εκτέλεσή της. Πριν από 25 χρόνια, οι ενδιαφερόμενοι ήταν, προφανώς, 25 χρόνια νεότεροι. Θα μπορούσαν, επομένως, με σχετική ευκολία να απορροφήσουν τις χρηματοοικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της εν λόγω εκτέλεσης. Σήμερα, ο Παραπονούμενος είναι συνταξιούχος, ηλικίας 71 ετών. Δεν είναι δυνατόν να υποστεί τις επαχθείς συνέπειες της ύποπτης αμέλειας και καθυστερήσεων του πρώην Συνεργατικού και της διαδόχου αυτού καταστάσεως. Προφανώς, το οποιοδήποτε δικαιοκρατικό στοιχείο (αν υπήρχε) στο περιεχόμενο της διαιτητικής απόφασης, εξαφανίζεται. Αυτό και μόνο συνιστά, κατά την άποψή μας, θεμελιώδη λόγο ακύρωσης της εγγυητικής υποχρέωσης του Παραπονουμένου και πλήρους απαλλαγής του από αυτήν. Επισημαίνω συναφώς, και σε εντελώς πρακτικό επίπεδο, η εγγραφή εμπράγματης επιβάρυνσης (ΜΕΜΟ) που καθίσταται δυνατή, για τόσο μεγάλη περίοδο, μόνο μετά την εγγραφή της διαιτητικής απόφασης στο Δικαστήριο, διασφαλίζει όχι μόνο τα συμφέροντα του πιστωτή, αλλά και τα συμφέροντα των εγγυητών, δηλαδή και του Παραπονούμενου. Με την εγγραφή εμπράγματης επιβάρυνσης, ασκείται εύλογη πίεση στον πρωτοφειλέτη να προβεί σε εξόφληση των υποχρεώσεών του, με αποτέλεσμα να απαλλαχθούν οι εγγυητές", αναφέρει το Ενημερωτικό Σημείωμα.

Η μη έγκαιρη ενημέρωση του εγγυητή

Σύμφωνα με τα όσα προσκομίσθηκαν, η πρώτη ισχυριζόμενη ενημέρωση από το ΑΠΙ προς τον Παραπονούμενο, φαίνεται, ενδεχομένως, να έγινε στις 12/12/1995. Σημειώνεται ότι οι επιστολές καθυστερήσεων, οι οποίες σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της ΚΕΔΙΠΕΣ, αποστάλθηκαν προς τον Παραπονούμενο από τις 12/12/1995, δεν μπορούν να αποτελέσουν τεκμήριο έγκυρης ενημέρωσης, επειδή δεν είναι διαθέσιμες και ούτε μάς προσκομίσθηκαν τα σχετικά αποδεικτικά αποστολής τους.

Ο κ. Ιωάννου εξηγεί:

"ΚΑΤ’ ΕΠΕΚΤΑΣΙΝ, είμαι υποχρεωμένος να συμπεράνω ότι το ΑΠΙ ουδέποτε απέστειλε τις ισχυριζόμενες επιστολές και επομένως δεν συμμορφώθηκε με το άρθρο 12.(1) του περί της Προστασίας Ορισμένης Κατηγορίας Εγγυητών Νόμου, σύμφωνα με το οποίο:

«12.(1) Σε κάθε σύμβαση εγγύησης, ο πιστωτής υποχρεούται να ενημερώνει χωρίς καθυστέρηση και γραπτώς τον εγγυητή με επιστολή του στη διεύθυνσή του που καταγράφηκε στη συμφωνία δανείου ή στην τελευταία γνωστή στον πιστωτή διεύθυνσή του για κάθε καθυστέρηση καταβολής τριών τουλάχιστον δόσεων ή αθέτηση από τον πρωτοφειλέτη οποιασδήποτε άλλης υπόσχεσης ή υποχρέωσής του δυνάμει της συμφωνίας δανείου ή άρση ή μεταβολή οποιασδήποτε επιβάρυνσης που είχε τεθεί στην περιουσία του προς όφελος του πιστωτή για τους σκοπούς της συμφωνίας δανείου.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ, επίσης, ότι ο πιο πάνω Νόμος, υπερισχύει των συμβατικών όρων που έρχονται σε σύγκρουση/αντίθεση με αυτόν. Το γεγονός αυτό, σε συνάρτηση με τη μη συμπερίληψη στην εγγυητική σύμβαση πρόνοιας για έγκαιρη ενημέρωση του εγγυητή σε περίπτωση καθυστερήσεων, ουδόλως συνεπάγεται, με τις δεδομένες πρόνοιες του πιο πάνω Νόμου και της αναδρομικής ισχύος του, συμβατική δυνατότητα του πιστωτή να μην ενημερώνει εγκαίρως τον εγγυητή για τυχόν καθυστερήσεις. Στο σημείο αυτό, οφείλω να υπογραμμίσω ότι το γεγονός αυτό, φαίνεται να αποτελούσε την πρακτική του ΑΠΙ στη διαχείριση της υπό συζήτηση δανειακής σύμβασης. Με άλλα λόγια, το ΑΠΙ δεν έλαβε, εγκαίρως, τα απαιτούμενα μέτρα και/ή δεν ενήργησε έγκαιρα και/ή δεν κατέβαλε έγκαιρα προσπάθειες ενημέρωσης του Παραπονουμένου εγγυητή, χωρίς καθυστέρηση. Υπενθυμίζω, ξανά, ότι ο περί Προστασίας Ορισμένης Κατηγορίας Εγγυητών Νόμος έχει πλήρη αναδρομική ισχύ, γεγονός το οποίο προνοείται, σαφέστατα, από το άρθρο 13(1), το οποίο προνοεί τα εξής:

«13.(1) Οι διατάξεις του παρόντος Νόμου εφαρμόζονται σε σχέση με συμβάσεις εγγύησης που συνάπτονται μετά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος αυτού καθώς και σε σχέση με συμβάσεις εγγύησης που συνήφθησαν πριν την εν λόγω ημερομηνία.»

Η άνευ προηγουμένου καθυστέρηση στην εγγραφή της διαιτητικής απόφασης και κατ’επέκταση της εκτέλεσής της

ΑΝΑΝΤΙΡΡΗΤΑ, εξαιτίας της προφανούς αυτής καθυστέρησης, προκλήθηκε πασιφανής αδυναμία εκτέλεσης της διαιτητικής απόφασης, σε ό,τι αφορά τους επηρεαζόμενους, ώστε να καθίσταται, εκτός οποιασδήποτε δικαιοκρατικής λογικής η εκτέλεσή της, με τόση καθυστέρηση. Επισημαίνω, ξανά, ότι πριν από 25 συναπτά έτη, οι ενδιαφερόμενοι ήταν 25 χρόνια νεότεροι και θα μπορούσαν με σχετική ευκολία να απορροφήσουν τις χρηματοοικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της εν λόγω εκτέλεσης. Σήμερα, ο Παραπονούμενος είναι συνταξιούχος, ηλικίας 71 ετών. Δεν είναι, συνεπώς, δυνατόν να υποστεί τις επαχθείς συνέπειες της ύποπτης αμέλειας και καθυστερήσεων του πρώην Συνεργατικού και της διαδόχου καταστάσεως. Φρονούμε ότι, το οποιοδήποτε δικαιοκρατικό στοιχείο στο περιεχόμενο της διαιτητικής απόφασης, εξαφανίζεται. Αυτό και μόνο συνιστά θεμελιώδη λόγο ακύρωσης της εγγυητικής υποχρέωσης του Παραπονουμένου και πλήρους απαλλαγής του από αυτήν.

ΕΚΤΟΣ των πιο πάνω δραστικών δημογραφικών αλλαγών που συνεπάγεται η διαπιστωθείσα καθυστέρηση στην εγγραφή της διαιτητικής απόφασης, έχει δημιουργήσει επαχθέστατες χρηματοοικονομικές επιπτώσεις, τόσο για τους εγγυητές όσο και για τον πρωτοφειλέτη.

ΠΡΑΓΜΑΤΙ διαπιστώθηκε από τις ενώπιον μας καταστάσεις λογαριασμού, ότι το υπόλοιπο του δανείου ανέρχεται σήμερα στο €1.158.629,38. Υπενθυμίζεται ότι το επίμαχο δάνειο παραχωρήθηκε, ισχύοντος του περί Τόκου Νόμου του 1977. Επισημαίνεται επιπλέον, ότι κατά την ημερομηνία έκδοσης της διαιτητικής απόφασης, ημερομηνίας 27/11/1997, το προς εξόφληση ποσό ανέρχετο σε €138.716 (Λ.Κ81.187). Διερωτώμαι, με ποια δικαιολογία θα μπορεί η ΚΕΔΙΠΕΣ να απαιτεί δίκαια και λογικά οποιαδήποτε πληρωμή, πέραν του εν λόγω ποσού, όπως αποφασίστηκε στις 27/11/1997, που εξαιτίας της ύποπτης αμέλειας και των καθυστερήσεων του πρώην ΣΠΙ και της διαδόχου αυτού καταστάσεως, εκτοξεύτηκε στο αστρονομικό ποσό του €1.158.629,38".

Το περιεχόμενο της απόφασης του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου

Με βάση τα πιο πάνω ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος εξέδωσε απόφαση εναντίον της ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία περιλαμβάνει τα εξής:

• Η ΚΕΔΙΠΕΣ λόγω των αντισυμβατικών και παρανόμων πράξεων και/ή παραλείψεων του ΑΠΙ (δηλαδή πρώην Συνεργατικού), ΟΦΕΙΛΕΙ να ΑΠΑΛΛΑΞΕΙ τον Παραπονούμενο από την εγγυητική υποχρέωσή του, σε σχέση με τη δανειακή σύμβαση με αριθμό 033107243749. Αυτό αποτελεί, μεταξύ άλλων, λογική συνέπεια του γεγονότος ότι το πρώην ΣΠΙ (δηλαδή πρώην Συνεργατικό), έχει καταστρατηγήσει τον περί της Προστασίας Ορισμένης Κατηγορίας Εγγυητών Νόμο.

• Διαπιστώθηκε τεράστια καθυστέρηση στην εγγραφή της διαιτητικής απόφασης, με αποτέλεσμα, εξίσου, μεγάλη καθυστέρηση στην εκτέλεσή της. Η καθυστέρηση αυτή δημιούργησε δραστικές μεταβολές, μεταξύ άλλων, δημογραφικού χαρακτήρα, οι οποίες έχουν επηρεάσει αρνητικά τους εγγυητές, τα δικαιώματά τους και κατ’ επέκταση τα συμφέροντά τους, εξαιτίας της τέτοιας εκτάσεως ετεροχρονισμού στην εκτέλεση της διαιτητικής απόφασης, σε σχέση με την ημερομηνία έκδοσής της. Προφανώς, ο Παραπονούμενος δεν είναι επιτρεπτό να υποστεί τις επαχθείς συνέπειες της ύποπτης αμέλειας και καθυστερήσεων του πρώην Συνεργατικού και της διαδόχου αυτού καταστάσεως. Εξαιτίας του άρθρου 10(2)(β) του περί της Εναλλακτικής Επίλυσης Καταναλωτικών Διαφορών Νόμου, φρονούμε ότι η εξέλιξη αυτή και μόνο συνιστά θεμελιώδη λόγο ακύρωσης της διαιτητικής απόφασης[1].

Τι θα γίνει με τις καθυστερήσεις στην εγγραφή και εκτέλεση διαιτητικής και/ή δικαστικών αποφάσεων;

Το πρόβλημα στην καθυστέρηση εγγραφής και εκτέλεσης διαιτητικών αποφάσεων, όπως επίσης και της πλήρους εκτέλεσης δικαστικών αποφάσεων, αποτελεί πραγματικότητα, σχολιάζει ο κ. Ιωάννου.

"Εξετάζουμε πολύ συχνά παράπονα με διαιτητικές αποφάσεις, οι οποίες για δεκαετίες δεν έχουν εγγραφεί στο δικαστήριο και, επομένως, δεν εκτελούνται έγκαιρα. Με αποτέλεσμα να επιφέρουν τις αρνητικές επιπτώσεις, που ανέφερα προηγουμένως. Το ίδιο, επίσης, παρατηρείται σε αριθμό περιπτώσεων δικαστικών αποφάσεων, σε ό,τι αφορά στην εκτέλεσή τους. Με καθυστέρηση για πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αναλόγως επαχθή προβλήματα στους ενδιαφερομένους, δανειολήπτες και εγγυητές. Το ζήτημα αυτό χρήζει νομοθετικής ρυθμίσεως και μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αντιμετωπιστεί. Το δικαίωμα ανανέωσης, τόσο των διαιτητικών αποφάσεων όσο και των δικαστικών αποφάσεων για μεγάλη χρονική περίοδο και οι αλλεπάλληλες ανανεώσεις, απλώς διαιωνίζουν το πρόβλημα και το μεγεθύνουν σε βάρος των ενδιαφερομένων, δανειοληπτών και εγγυητών.

Η ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ απόφαση, που απετέλεσε αντικείμενο του παραπόνου που εξέτασα στις 27/11/1997, καλούσε δανειολήπτες και εγγυητές να εξοφλήσουν ποσό, ανερχόμενο στις €138.716. Σήμερα, τα ίδια πρόσωπα (όσα ευρίσκονται εν ζωή) και οι περιουσίες τους, καλούνται να ανταποκριθούν σε υποχρεώσεις ανερχόμενες στο ποσό του €1.158.629,38", καταλήγει ο κ. Ιωάννου.