«Τρύπα» 1,059 δισ. ευρώ άνοιξε η πανδημία

H πανδημία άνοιξε το 2020 μια «τρύπα» 1,059 δισ. ευρώ στα δημόσια οικονομικά λόγω των μειωμένων εσόδων, αλλά κυρίως λόγω της σημαντικής αύξησης των δαπανών. Η Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε τα προκαταρκτικά δημοσιονομικά του 2020 από τα οποία προκύπτει έλλειμμα 5% (1,059 δισ. ευρώ), έναντι πλεονάσματος 1,5% το 2019 (325,9 εκατ. ευρώ). Πρόκειται για μια προσωρινή διαταραχή, καθώς αναμένεται ανάκαμψη τα επόμενα χρόνια αν και τα ελλείμματα θα διατηρηθούν σε μικρότερο βαθμό, λόγω της συνέχισης της δημοσιονομικής πολιτικής. Το Υπουργείο Οικονομικών προβλέπει έλλειμμα 0,7% του ΑΕΠ το 2021 και 0,6% το 2022.

Η διατήρηση της υποστηρικτικής δημοσιονομικής πολιτικής πρέπει να θεωρείται βέβαιη μετά και τη σχετική τοποθέτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έκρινε ότι από τις τρέχουσες προκαταρκτικές ενδείξεις είναι απαραίτητη η συνέχιση της εφαρμογής της γενικής ρήτρας διαφυγής από τις προβλέψεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και για το 2022 και η απενεργοποίησή της από το 2023. Η ρήτρα επιτρέπει στα κράτη μέλη να λαμβάνουν μέτρα για την κατάλληλη αντιμετώπιση της κρίσης, παρεκκλίνοντας από τις δημοσιονομικές απαιτήσεις που θα ίσχυαν κανονικά στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δημοσιονομικού πλαισίου.



Οι αριθμοί

Οι δαπάνες το 2020 αυξήθηκαν κατά 1,029 δισ. ευρώ (+11,5%) και ανήλθαν στα 9,946 δισ. ευρώ σε σύγκριση με 8,917 δισ. ευρώ το 2019. Τα συνολικά έσοδα μειώθηκαν κατά 355,3 εκατ. ευρώ (-3,8%) και περιορίστηκαν στα 8,887 δισ. ευρώ σε σύγκριση με 9,243 δισ. ευρώ το 2019.

Η Στατιστική Υπηρεσία σχολιάζει ότι η σημαντική αύξηση των δαπανών οφείλεται σε δαπάνες στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης για αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού στην απασχόληση, οι οποίες ανήλθαν στα 546,5 εκατ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, οι κοινωνικές παροχές αυξήθηκαν κατά 584,8 εκατ. ευρώ (+19,3%) και ανήλθαν στα 3,619 δισ. ευρώ σε σύγκριση με 3,034 δισ. ευρώ το 2019. Οι απολαβές προσωπικού (συμπεριλαμβανομένων των τεκμαρτών κοινωνικών εισφορών και συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων) αυξήθηκαν κατά 159,4 εκατ. ευρώ (+5,8%) και ανήλθαν στα 2.892 δισ. ευρώ σε σύγκριση με 2,732 δισ. ευρώ το 2019. Οι επιδοτήσεις αυξήθηκαν κατά 508,1 εκατ. ευρώ και ανήλθαν στα 578,2 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με 70,1 εκατ. ευρώ το 2019. Η αύξηση στην τελευταία κατηγορία αποδίδεται κυρίως στα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Oι πληρωθέντες τόκοι μειώθηκαν κατά 15,7 εκατ. ευρώ (-3,1%) και περιορίστηκαν στα 494,8 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με 510,5 εκατ. ευρώ το 2019.



Έσοδα

Στο σκέλος των εσόδων οι συνολικοί φόροι επί της παραγωγής και των εισαγωγών μειώθηκαν κατά 300 εκατ. ευρώ (-9%) και περιορίστηκαν στα 3,029 δισ. ευρώ σε σύγκριση με 3,329 δισ. ευρώ το 2019, εκ των οποίων τα καθαρά έσοδα του ΦΠΑ (μετά την αφαίρεση των επιστροφών) μειώθηκαν κατά 165,4 εκατ. ευρώ (-8,0%) και περιορίστηκαν στα 1,9 δισ. ευρώ σε σύγκριση με 2,065 δισ. ευρώ το 2019. Τα έσοδα από τη φορολογία στο εισόδημα και τον πλούτο μειώθηκαν κατά 31,7 εκατ. ευρώ (-1,5%) και περιορίστηκαν στα 2,124,6 δισ. ευρώ σε σύγκριση με 2,156 δισ. ευρώ το 2019.