Νέα εργαλεία εποπτείας - Στα σκαριά ευρωπαϊκή αρχή για το ξέπλυμα

Ισχυρότερη εποπτεία στις ευρωπαϊκές αγορές κεφαλαίων και στον χρηματοπιστωτικό τομέα φέρνει η περαιτέρω συζήτηση ή και η υιοθέτηση εντός του 2022 σειράς νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ) δρ Γιώργου Θεοχαρίδη σε δημοσιογραφική διάσκεψη για τον απολογισμό του έργου της ΕΚΚ το 2021 και την παρουσίαση των στόχων για το 2022 αναφέρθηκε εκτενώς στις νέες ρυθμίσεις.
Η πλέον αναμενόμενη ρύθμιση είναι ο ευρωπαϊκός κανονισμός για τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία, για τον οποίο υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ των κρατών μελών και των εμπλεκόμενων φορέων για το εύρος της εποπτείας.
Η πιο εμβληματική, όμως, πρόταση είναι η σύσταση ευρωπαϊκής αρχής για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος.

Το θεματολόγιο
Η νομοθετική ατζέντα περιλαμβάνει:
-Πρόταση ευρωπαϊκού κανονισμού για την ψηφιοποίηση και την επιχειρησιακή ανθεκτικότητα (operational resilience) στον χρηματοπιστωτικό τομέα, γνωστή ως DORA (Digital Operational Resilience Act). Η DORA στοχεύει να διασφαλίσει ότι όλοι οι συμμετέχοντες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπως για παράδειγμα οι ΚΕΠΕΥ, ΔΟΕΕ και εταιρείες διαχείρισης ΟΣΕΚΑ, διαθέτουν τις απαραίτητες δικλίδες ασφαλείας για τον μετριασμό των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο και άλλων επιχειρησιακών κινδύνων.

-Τροποποίηση του ευρωπαϊκού κανονισμού 600/2014 για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFIR) ώστε με στόχο τη βελτίωση της διαφάνειας και της διαθεσιμότητας των δεδομένων της αγοράς καθώς και των ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των υποδομών εκτέλεσης εντολών. Περαιτέρω στο ίδιο πλαίσιο, αναμένονται τροποποιήσεις της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/61/ΕΕ σε σχέση με τους Διαχειριστές Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων (AIFMD).
- Τροποποίηση των κανόνων του ευρωπαϊκού κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Μακροπρόθεσμων Επενδύσεων ή ΕΜΕΚ (ELTIF Regulation). Πρόκειται για τυποποιημένους ΟΕΕ χρηματοδότησης έργων υποδομής, περιλαμβανομένων ενεργειακών έργων, που ενδιαφέρουν την Κύπρο.

-Δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ενιαίου Σημείου Πρόσβασης (European Single Access Point) που θα παρέχει κεντρικά πρόσβαση σε δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τη βιωσιμότητα.
Ο προτεινόμενος ευρωπαϊκός κανονισμός MiCA (Markets in Crypto-Assets Regulation) θα ρυθμίζει την αρχική προσφορά, διαπραγμάτευση και την παροχή υπηρεσιών των κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων, περιλαμβανομένων των λεγόμενων «stablecoins». Περαιτέρω, ο προτεινόμενος ευρωπαϊκός κανονισμός γνωστός ως DLT Pilot Regime θα ρυθμίζει πιλοτικά και για περιορισμένο χρονικό διάστημα τη διαπραγμάτευση (δευτερογενή αγορά) συγκεκριμένων χρηματοοικονομικών μέσων που έχουν εκδοθεί με χρήση DLT. Στόχος είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων για οριστική μελλοντική ρύθμιση.

- Δημιουργία Ευρωπαϊκής Αρχής για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (AML Authority (AMLA)), η οποία θα έχει την εξουσία να επιβάλλει διοικητικές κυρώσεις σε νομικές οντότητες με ανώτατο όριο το 10% του κύκλου εργασιών ή τα €10 εκατ., αναλόγως ποιο ποσό είναι υψηλότερο.

-Υιοθέτηση της 6ης Οδηγίας (6th AML Directive), η οποία προνοεί τη διασύνδεση των μητρώων τραπεζικών λογαριασμών και την εισαγωγή απαιτήσεων για την επεξεργασία ορισμένων κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Προτείνεται επίσης κανονισμός σε σχέση με τη δέουσα επιμέλεια ως προς τον πελάτη και την πραγματική κυριότητα, ο οποίος θα καλύπτει πλέον και τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων ή και άλλους εποπτευόμενους, όπως οι πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης. Τέλος, η δέσμη περιλαμβάνει πρόταση σύμφωνα με την οποία οι υφιστάμενοι κανόνες στις υπηρεσίες μεταφοράς κεφαλαίων θα επεκταθούν και στις συναλλαγές των κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων, προκειμένου να καταγράφεται ο αποστολέας και ο δικαιούχος των εν λόγω συναλλαγών από τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων.


Αξιοποίηση της τεχνολογίας


Με στόχο να διασφαλίσει ένα ισχυρότερο πλαίσιο προστασίας για τους επενδυτές και την ομαλή λειτουργία της αγοράς, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ) ενισχύει την εποπτεία μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών και άλλων εργαλείων.

Σύμφωνα με τον πρόεδρος της ΕΚΚ, δρα Γιώργο Θεοχαρίδη, η ενισχυμένη εποπτική προσέγγιση περιλαμβάνει:

-Τη χρήση νέας τεχνολογίας για την παρακολούθηση και την επίβλεψη των δραστηριοτήτων μάρκετινγκ και μέσων κοινωνικής δικτύωσης των εποπτευόμενων οντοτήτων. Η ΕΚΚ έχει αποκτήσει ένα εξειδικευμένο σύστημα παρακολούθησης το οποίο έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύει όλες τις σχετικές αναφορές από οποιαδήποτε πηγή διεθνώς, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ενώ καλύπτει 187 γλώσσες. Επιπλέον, έχει τη δυνατότητα παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο, με ενεργοποίηση άμεσης ειδοποίησης, οποιουδήποτε συνδυασμού λέξεων-κλειδιών, ενώ το ιστορικό παρακολούθησης μπορεί να πάει μέχρι 13 μήνες πίσω.

-Την ενίσχυση της εποπτικής ομάδας της ΕΚΚ. Τον Οκτώβριο του 2021 προσλήφθηκαν 32 νέοι λειτουργοί, εκ των οποίων οι 15 απασχολούνται σε εποπτικά καθήκοντα.

-Δημιουργία συστήματος εισαγωγής, επεξεργασίας, αποθήκευσης και αναφοράς δεδομένων συναλλαγών για τη διαχείριση χρήσιμων πληροφοριών που θα χρησιμοποιούνται για την εποπτεία δεδομένων συναλλαγών συνδεδεμένων οντοτήτων στην αγορά. Αυτό το σύστημα θα συνδέεται στον κόμβο της ESMA και θα πραγματοποιεί τη λήψη και εισαγωγή σχετικών δεδομένων, επιτρέποντας στην ΕΚΚ να τα αποθηκεύει με ασφάλεια.

-Ανάπτυξη διαδικασιών και μεθοδολογιών, οι οποίες, με την κατάλληλη τεχνολογική υποδομή, θα ενισχύσουν την άσκηση εποπτείας με τη χρήση δεδομένων, που απορρέουν από κανονισμούς όπως το EMIR, το MIFIR και το SFTR, προκειμένου να εντοπίζει αυτόματα πιθανούς κινδύνους και παρατυπίες σε πρώιμο στάδιο. Το έργο βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

-Εντός του 2021 έγιναν αναβαθμίσεις στο σύστημα του Πλαισίου Διαχείρισης Κινδύνων για τους Εποπτευόμενους (Risk Based Supervision Framework, RBS-F), ώστε να επικαιροποιείται συνεχώς και να λαμβάνει υπόψη οποιεσδήποτε εξελίξεις και αλλαγές που ενδεχομένως να ενέχουν κινδύνους για την αγορά.