Στην Ουκρανία, την ενέργεια και την ανάκαμψη στοχεύει ο προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2023

Αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 186,6 δισ. ευρώ και πληρωμές ύψους 168,7 δισ. ευρώ προβλέπει η συμφωνία Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Συμβούλιου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με βάση πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2023.

"Στους δύσκολους αυτούς καιρούς, η Ευρώπη δείχνει ότι μπορεί να δράσει προς όφελος όλων. Ο προϋπολογισμός που συμφωνήθηκε θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των συνεπειών του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας μέσω μεγαλύτερης χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων για τη μετανάστευση, τους διαδρόμους αλληλεγγύης, τον επαρκή ενεργειακό εφοδιασμό, την άμυνα αλλά και τη στήριξη προς τις χώρες της ΕΕ που υποδέχονται τον κόσμο που εγκαταλείπει την Ουκρανία", σχολίασε ο Γιοχάνες Χαν, επίτροπος Προϋπολογισμού και Διοίκησης.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε ανακοίνωσή του σχολιάζει ότι οι ευρωβουλευτές αγωνίστηκαν και απέσπασαν καλύτερη υποστήριξη για έναν προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2023 που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικότερα τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία και τη διαδικασία ανάκαμψης από την πανδημία

Ειδικότερα, το Κοινοβούλιο αναφέρει ότι εξασφάλισε συνολικά 1048,7 εκατ. ευρώ για τις προτεραιότητές του, επιπλέον των όσων είχε αρχικά προτείνει η Επιτροπή στο σχέδιο προϋπολογισμού.

Αυξήθηκε η δαπάνη για χρηματοδότηση προγραμμάτων και πολιτικών που θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης, τη συμβολή στην ανάκαμψη μετά την πανδημία και την ενίσχυση των προσπαθειών για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, σύμφωνα με τις προτεραιότητες του Κοινοβουλίου που καθορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές του για το 2023.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει ότι ο προϋπολογισμός θα δώσει τη δυνατότητα στην ΕΕ να κινητοποιήσει σημαντικούς πόρους ώστε να συμβάλει στην άμβλυνση των σοβαρών συνεπειών του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας στην ίδια τη χώρα, αλλά και στη νότια γειτονία και τα κράτη μέλη. Πέραν τούτου, θα συμβάλει στη στήριξη της συνεχιζόμενης βιώσιμης ανάκαμψης από την πανδημία του κορονοϊού και στην προστασία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Θα αποτελέσει επίσης έναυσμα για τη διεξαγωγή περαιτέρω επενδύσεων σε μια πιο πράσινη, ψηφιακή και ανθεκτική Ευρώπη, προστατεύοντας παράλληλα τους πλέον ευάλωτους πληθυσμούς στις γειτονικές της χώρες και ανά τον κόσμο.

Η κατανομή

Ο προϋπολογισμός που συμφωνήθηκε θα διοχετεύσει κονδύλια εκεί όπου μπορούν να κάνουν τη μεγαλύτερη διαφορά, με βάση τις πλέον κρίσιμες ανάγκες των κρατών μελών της ΕΕ και των εταίρων της σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πιο συγκεκριμένα, συμφωνήθηκε να διατεθούν:

• 14,7 δισ. ευρώ για τη στήριξη των γειτόνων μας και της διεθνούς ανάπτυξης και συνεργασίας. Η συμφωνία περιλαμβάνει στοχευμένες αυξήσεις για τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) — Η Ευρώπη στον κόσμο (12,3 δισ. ευρώ), με έμφαση στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, τη μετανάστευση και τη νότια γειτονία, καθώς και για το πρόγραμμα ανθρωπιστικής βοήθειας (1,8 δισ. ευρώ) για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης σε ολόκληρο τον κόσμο·
• 1,5 δισ. ευρώ για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και 956,8 εκατ. ευρώ για το Ταμείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων, με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων, καθώς και της πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης των κρατών μελών που υποδέχονται πρόσφυγες από την Ουκρανία·
• 3,0 δισ. ευρώ για τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» που στοχεύει σε σύγχρονες και υψηλών επιδόσεων υποδομές μεταφορών για τη διευκόλυνση των διασυνοριακών συνδέσεων, (με ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση των διαδρόμων αλληλεγγύης ΕΕ-Ουκρανίας, και το σκέλος της ενέργειας για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, συμπληρώνοντας την πρόταση REPowerEU ύψους 20 δισ. ευρώ)·
• 295,2 εκατ. ευρώ για στρατιωτική κινητικότητα με σκοπό τη βελτίωση της στρατιωτικής και μη στρατιωτικής κινητικότητας·
• 3,7 δισ. ευρώ για το Erasmus+ με σκοπό την επένδυση στη νεολαία, συμπεριλαμβανομένων μαθητών και σπουδαστών που εγκαταλείπουν την Ουκρανία, καθώς και 332,8 εκατ. ευρώ για τους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας μέσω του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»·
• 62,9 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων για τη στήριξη της εν εξελίξει ανάκαμψης μέσα από την τόνωση των επενδύσεων στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή·
• 53,6 δισ. ευρώ για την κοινή γεωργική πολιτική και 1,1 δισ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, για τους Ευρωπαίους γεωργούς και αλιείς, αλλά και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του αγροδιατροφικού και του αλιευτικού τομέα και την παροχή των απαραίτητων δυνατοτήτων για διαχείριση κρίσεων·
• 12,4 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» με σκοπό τη στήριξη της έρευνας της ΕΕ σε τομείς όπως η υγεία, ο ψηφιακός τομέας, η βιομηχανία, το διάστημα, το κλίμα, η ενέργεια και η κινητικότητα·
• 602,8 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά, με σκοπό τη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε όλη την Ένωση·
• 739,3 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα EU4Health με σκοπό τη στήριξη της Ένωσης Υγείας της ΕΕ και την ολοκληρωμένη ανταπόκριση στις ανάγκες των Ευρωπαίων πολιτών στον τομέα της υγείας·
• 1,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα θα αποβεί προς όφελος όλων και 755,5 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE για τη στήριξη δράσεων για το περιβάλλον και το κλίμα·
• 309,9 εκατ. ευρώ για το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, 945,7 εκατ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας με σκοπό τη στήριξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας και ασφάλειας, και 157,0 εκατ. ευρώ για το μέσο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μέσω κοινών προμηθειών.

Μαζί με τον προϋπολογισμό για το 2023, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ συμφώνησαν να εγκρίνουν τις προτεινόμενες τροποποιήσεις στον προϋπολογισμό για το 2022, όπως υποβλήθηκαν από την Επιτροπή πριν από λίγους μήνες. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία έγκρισης, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να συνεχίσει να στηρίζει και να βοηθά την Ουκρανία, να βοηθήσει τα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο από την εισροή μεταναστών και προσφύγων από την Ουκρανία, να ενισχύσει την ετοιμότητα της Ένωσης για την αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών, να αντιμετωπίσει τις εστίες γρίπης των πτηνών και πανώλης των χοίρων που έχουν εκδηλωθεί και να αντιμετωπίσει περαιτέρω προκλήσεις που απορρέουν από το συνολικό μακροοικονομικό πλαίσιο.

Παράλληλα με τον ετήσιο προϋπολογισμό για το 2023, οι χώρες της ΕΕ θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στη στήριξη από το μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU και τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που βρίσκεται στο επίκεντρό του.

Πέραν της ενίσχυσης του προϋπολογισμού, στις 9 Νοεμβρίου η Επιτροπή πρότεινε μια άνευ προηγουμένου δέσμη μέτρων στήριξης για την Ουκρανία ύψους έως 18 δισ. ευρώ για το 2023. Η στήριξη αυτή θα λάβει τη μορφή δανείων με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, τα οποία θα εκταμιεύονται σε τακτικές δόσεις από το 2023.

Τι γίνεται στη συνέχεια;

Ο ετήσιος προϋπολογισμός για το 2023 θα εγκριθεί τώρα επισήμως από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η ψηφοφορία στην ολομέλεια, η οποία θα σηματοδοτήσει το τέλος της διαδικασίας, έχει προγραμματιστεί για τις 23 Νοεμβρίου 2022.