Άλμα στις δόσεις των δανείων φέρνουν τα υψηλά επιτόκια - Παραδείγματα

Ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, Παύλος Ιωάννου εξέφρασε την ανησυχία του για την επίπτωση της ανόδου των επιτοκίων από την ΕΚΤ -από την Τετάρτη 2 Νοεμβρίου τίθεται σε ισχύ η νέα αύξηση κατά 0,75%- στην ικανότητα των δανειοληπτών να εξυπηρετούν το δανεισμό τους.

Στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας η οποία εξέτασε την ανάγκη λήψης προστατευτικών μέτρων για τους καταναλωτές την πιθανότητα ανόδου των μη εξυπηρετούμενες δανείων λόγω της αδυναμίας των δανειοληπτών να ανταποκριθούν σε αυξημένες δόσεις, ο κ. Ιώαννου παρουσίασε παραδείγματα, με πολλαπλά σενάρια από τα οποία προκύπτει μια ουσιαστική άνοδο στις δόσεις.

Για τους σχετικούς υπολογισμούς, χρησιμοποιήθηκε το τρέχον βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ (2% από 2 Νοεμβρίου 2022) και οι συνέπειες αν το εν λόγω επιτόκιο ανέλθει στα 2,5% και 3% αντίστοιχα.

Παράδειγμα:

Συνολικό Επιτόκιο=Επιτόκιο ΕΚΤ+4,95%

Σύμφωνα με το υπόμνημα, στη συγκεκριμένη πραγματική σύμβαση, με υπόλοιπο περίπου €150.000, αν η εξόφληση είναι σε 10 χρόνια η δόση αυξάνεται κατά €150,44 ή μεταβολή 9,48% σε σχέση με τη δόση, όταν το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ ήταν 0%.

Η αύξηση αυτή με βασικό επιτόκιο ΕΚΤ στο 2,50% ανέρχεται στα €189,29 ή 11,93%. Όταν το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ για την υπό εξέταση σύμβαση ανέλθει στο 3%, η δόση για την υπό εξέταση δανειακή σύμβαση αυξάνεται κατά €228,63 ή 14,40%, σε σχέση με τη δόση, όταν το επιτόκιο της ΕΚΤ ήταν 0% .

Αν η εξόφληση είναι σε 15 χρόνια, η αύξηση της δόσης για τις μεταβολές που αναφέρθηκαν προηγουμένως κυμαίνονται από 13,68% μέχρι 20,88%. Εάν η εξόφληση είναι σε 20 χρόνια, η αύξηση θα κυμαίνεται για τα προηγούμενα αναφερόμενα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ από 17,51% στα 26,80%. Αναλυτικά οι σχετικοί υπολογισμοί παρουσιάζονται στον πίνακα Α πιο κάτω.

Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται οι υπολογισμοί για δάνεια με περιθώριο 1,75% και 2,50%.

Επιπτώσεις

Το Γραφείο του Χρηματοοικονομικού Επίτροπου γίνεται το τελευταίο διάστημα αποδέκτης διαμαρτυριών (προφορικών και γραπτών), για τις επιπτώσεις του πληθωρισμού και της αύξησης των επιτοκίων επί του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών.

Ο κ. Ιωάννου σχολιάζει ότι η όλη κατάσταση επηρεάζει γενικά τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των δανείων ιδίως όμως στους οριακά βιώσιμους δανειολήπτες που, ωστόσο, δεν έχουν παρουσιάσει μέχρι στιγμής καθυστερήσεις. Επηρεάζει επίσης και, ήδη, αναδιαρθρωμένα ΜΕΧ. Αναμένεται μάλιστα να επηρεάσει και τους ενταχθέντες στο Σχέδιο ΕΣΤΙΑ και ορισμένους υπό ένταξη σ’ αυτό. Το πρόβλημα αυτό, είναι πραγματικό ανεξάρτητα από το αν η κεφαλαιουχική επάρκεια των τραπεζών δεν θα επηρεαστεί σημαντικά.

Απαραίτητες οι αναδιαρθρώσεις

Ο κ. Ιωαννού συστήνει τη χρήση των οδηγιών της Κεντρικής Τράπεζας για τη διαχείριση καθυστερήσεων ως εργαλείο για την αντιμετώπιση περιπτώσεων δανειοληπτών που αδυνατούν να αποπληρώσουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις.

"Οι πλέον προφανείς διαδικασίες, αντιμετώπισης των προβλημάτων που δημιουργούνται είναι η προσφυγή στον πιστωτή από κάθε ενδιαφερόμενο δανειολήπτη, προκειμένου να εξεταστεί η προοπτική αναδιάρθρωσης των δανείων του. Πριν ακόμα αυτά περιέλθουν σε κατάσταση μη εξυπηρέτησης", τονίζει ο κ. Ιωάννου.

Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων

Σε ότι αφορά τις εταιρίες εξαγοράς πιστώσεων (ΕΕΠ) ο κ. Ιωάννου ζητεί να ενθαρρυνθούν προς την κατεύθυνση αναδιαρθρώσεων όταν ο δανειολήπτης αντιμετωπίσει προβλήματα διαθέσιμου εισοδήματος εξαιτίας του πληθωρισμού και τις αύξησης των επιτοκίων. Οι ΕΕΠ, προσθέτει, φαίνεται να έχουν καταφανώς περισσότερα περιθώρια από τις Τράπεζες, για ευνοϊκές αναδιαρθρώσεις για τους δανειολήπτες για τους εξής λόγους:

1. Δεν δέχονται καταθέσεις και επομένως η αύξηση των επιτοκίων δεν συνεπάγεται αύξηση κόστους μέσα από πληρωμές αυξημένων καταθετικών επιτοκίων.

2. Κατά συνέπεια η αύξηση των επιτοκίων προκαλεί αύξηση στους εισπρακτέους τόκους και ανάλογα μη αναμενόμενα κέρδη (windfall gains).

"Μπορούν επομένως, χωρίς επηρεασμού της συνήθους επικερδότητας τους να απορροφήσουν μέρος της επιβάρυνσης των δανειοληπτών των οποίων διαχειρίζονται τις δανειακές τους συμβάσεις.(Ανάλογο φαινόμενο παρατηρείται και στα Τραπεζικά Ιδρύματα, ωστόσο η έκτασή του είναι περιορισμένη εξαιτίας του γεγονότος ότι η αυτόνομη αύξηση των δανειακών επιτοκίων συνεπάγεται και αύξηση των καταθετικών επιτοκίων. Αυτό απομειώνει σημαντικά τα καθαρά μη προσδοκούμενα κέρδη). Ενόψει των πιο πάνω, και με δεδομένο το γεγονός ότι οι δανειακές συμβάσεις που τυγχάνουν διαχείρισης από ΕΕΠ (συμπεριλαμβανομένης της ΚΕΔΙΠΕΣ), είναι και οι πλέον προβληματικές από πλευράς βιωσιμότητας και εισοδηματικών δυνατοτήτων των δανειοληπτών, είναι χρήσιμο και πρόσφορο, μέσα από κατάλληλες ρυθμίσεις, οι ΕΕΠ να προωθούν διευκολύνσεις, απορροφώντας μέρος της επιβάρυνσης των δανειοληπτών ανάλογα με το μέγεθος των μη προσδοκούμενων κερδών που πραγματοποιούν. Αυτό θα πρέπει να ισχύσει ιδιαίτερα για την ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία ανήκει στο Κράτος. Το ζήτημα αυτό, χρήζει άμεσης ρύθμισης. Το Κράτος δεν νοείται να κερδοσκοπεί σε βάρος των δανειοληπτών", αναφέρει ο κ. Ιωάννου.