Πηλείδου: Συζητείται η δημιουργία υποδομής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο

Έκκληση ώστε να υπάρξει η ανάλογη στήριξη από τις κυβερνήσεις ώστε να αυξηθεί η προμήθεια φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Κύπρου, έκανε ο Διευθυντής Ερευνητικών Δραστηριοτήτων της ExxonMobil Τρίσταν Άσπρεϊ, μιλώντας σε συζήτηση πάνελ για την ενεργειακή προμήθεια και ασφάλεια στην Ευρώπη, στο πλαίσιο του 18ου Συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία.

Όπως ανέφερε ο κ. Άσπρεϊ οι νέες υπεράκτιες ανακαλύψεις στο Ισραήλ, την Κύπρο και την Αίγυπτο είναι σχετικά μικρές και σε βαθιά ύδατα κάτι που απαιτεί δισεκατομμύρια δολάρια για να αναπτυχθούν. Για να γίνει κάτι τέτοιο, όπως είπε και για να ενισχυθεί η προμήθεια ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο, θα χρειαστεί στήριξη από τις κυβερνήσεις, με ευνοϊκούς όρους και διασφάλιση της ζήτησης.

Σημείωσε επίσης ότι τα τελευταία χρόνια η Ανατολική Μεσόγειος έχει γίνει ήδη παροχέας ενέργειας, όχι μόνο για εγχώρια χρήση αλλά και για προμήθεια της Ευρώπης, ιδιαίτερα στο φυσικό αέριο, ενώ αυξήθηκε η παραγωγή σημαντικά. Αναφερόμενος στις πρόσφατες ανακαλύψεις στην περιοχή αλλά και στην πολλά υποσχόμενη δραστηριοποίηση της εταιρείας στα τεμάχια 10 και 5 της κυπριακής ΑΟΖ και είπε ότι η περιοχή γίνεται όλο και πιο σημαντική και για την εταιρεία του. Η Ανατολική Μεσόγειος, συμπλήρωσε γίνεται υπερβολικά σημαντική μπροστά στις πρόσφατες ενεργειακές προκλήσεις.

Πρόσθεσε ότι το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να παίζει σημαντικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση λόγω των μειωμένων ρύπων σε σχέση με άλλα καύσιμα, ως μεταβατικό καύσιμο σε συνδυασμό με τις ΑΠΕ αλλά και για το ρόλο του στην ανάπτυξη του υδρογόνου ως εναλλακτικού καυσίμου.

Πηλείδου: Συζητείται η δημιουργία υποδομής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο

Στο ίδιο πάνελ η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου ανέφερε ότι η επιλογή πλωτής υποδομής για υγροποιημένο φυσικό αέριο στην Κύπρο (FSRU) στην Κύπρο συζητήθηκε ήδη με τις εταιρείες αλλά και την Ευρωπαία Επίτροπο αρμόδια για θέματα ενέργειας και εξέφρασε την ελπίδα τα οικονομικά δεδομένα να υποστηρίξουν αυτή την προοπτική. Είπε επίσης ότι είναι εξαιρετικά σημαντικά τα αποτελέσματα του τεμαχίου 6 για να διαφανεί αν εντοπίζονται επιπλέον ποσότητες.

Στην ομιλία της η κ. Πηλείδου είπε ότι η Κύπρος εφαρμόζει μια πολυδιάστατη ενεργειακή στρατηγική, βασικοί στόχοι της οποίας είναι η ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, η άρση της ενεργειακής απομόνωσης και η λειτουργία της ανταγωνιστικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρισμού και της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου. Προωθούνται επίσης, όπως είπε, νέες τεχνολογίες και επιδιώκεται η μείωση του κόστους της ενέργειας για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς, μεταξύ άλλων παρέχοντας κίνητρα για πράσινες επενδύσεις.

Αναφερόμενη στον «EuroAsia Interconnector», είπε ότι μετά από χρόνια δουλειάς και στενής συνεργασίας Κράτους και Φορέα Υλοποίησης, ξεκινά η υλοποίηση του εμβληματικού έργου που, το πρώτο εξάμηνο του 2028, αναμένεται να συνδέσει την Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή και να τερματίσει, επιτέλους, την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Μεταξύ άλλων είπε ότι από τη λειτουργία του «EuroAsia Interconnector» εξαρτάται και η υλοποίηση του στόχου που έθεσε η ΕΕ, για ποσοστό τουλάχιστον 15% ηλεκτρικής διασύνδεσης για κάθε κράτος μέλος, έως το 2030.

Αναφέρθηκε επίσης στη διοργάνωση συνεδρίου του East Mediterranean Gas Forum (EMGF) την περασμένη εβδομάδα στη Λευκωσία, σημειώνοντας ότι κοινή συνισταμένη όλων των παρεμβάσεων στο συνέδριο υπήρξε η ανάγκη για κοινές και καλά συντονισμένες δράσεις, αλλά και η αξιοποίηση πιθανών συνεργιών, με στόχο ουσιαστικά την επιτάχυνση της παροχής φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο.

Για τον σκοπό αυτό, πρόσθεσε, η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ είχε την προηγούμενη μέρα χωριστές συναντήσεις με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κύπρου. Επιπρόσθετα, συμπλήρωσε, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε την ετοιμότητα της Κυβέρνησης να εξεταστούν οι δυνατότητες και οι προτάσεις σύνδεσης διαφόρων κοιτασμάτων φυσικού αερίου σε Κύπρο, Ισραήλ, Αίγυπτο, και τις επόμενες μέρες και στον Λίβανο, είτε με υφιστάμενες είτε με νέες υποδομές, μέσω των οποίων το αέριο μπορεί να εξαχθεί στην Ευρώπη.

Επίσης η κ. Πηλείδου είπε ότι διενεργούνται δύο πολύ σημαντικές μελέτες από τους ειδικούς της Συμβουλευτικής Επιτροπής της Βιομηχανίας Φυσικού Αερίου, η πρόοδος των οποίων υπήρξε αντικείμενο συζήτησης στο συνέδριο της Λευκωσίας.

Η πρώτη αφορά στην Πρωτοβουλία για Απανθρακοποίηση του Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και τα τελικά αποτελέσματά της θα παρουσιαστούν από το EMGF στην 27η σύνοδο της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP27) που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στην Αίγυπτο.

Η δεύτερη μελέτη, που συμπεριλαμβάνει και οδικό χάρτη με συγκεκριμένα ορόσημα και δράσεις, αφορά στον ρόλο που η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να διαδραματίσει στην Ενεργειακή Ασφάλεια της ΕΕ, συμβάλλοντας με τα αποθέματα φυσικού αερίου της περιοχής, αλλά και με τη μεταφορά ηλεκτρισμού από ΑΠΕ μέσω των μελλοντικών διασυνδέσεων, στη διαφοροποίηση των πηγών και διαδρομών ενέργειας.

Ελλάδα: Ανάγκη πρωτοβουλιών από την ΕΕ

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Κωνσταντίνος Σκρέκας, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του είπε ότι η Ελλάδα ήταν πάντα παράγοντας σταθερότητας και ενεργειακής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο και η σημερινή κυβέρνηση έχει ενεργά προωθήσει καίρια έργα υποδομών στην περιοχή με στόχο τη διαφοροποίηση των πηγών και την πράσινη μετάβαση. Αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ αλλά και Ελλάδας- Αιγύπτου.

Ο κ. Σκρέκας επεσήμανε ότι φέτος στην Ελλάδα το μερίδιο του LNG στις εισαγωγές αερίου έχει υπερβεί το 43% και το μερίδιο του ρωσικού αερίου έχει μειωθεί στο 35%, με τον TAP να αντιπροσωπεύει πλέον σχεδόν το 20%. Επιπλέον, η χώρα έχει εξαγάγει περισσότερα από 2 bcm φυσικό αέριο έναντι 0,7 bcm το 2021, «επιδεικνύοντας αλληλεγγύη και ανταποκρινόμενη στα σινιάλα της αγοράς». Αναφορικά με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, σημείωσε ότι ως μερίδιο αγοράς θα υπερβούν το 40% το 2022 και ίσως φτάσουν το 60% τα επόμενα 3 χρόνια.

Όπως είπε, αυτή η τεράστια ενεργειακή υποδομή και η πράσινη επανάσταση έχει ως στόχο την ενεργειακή αυτονομία της Ελλάδας. Πρόσθεσε ότι η Ελλάδα έχει δώσει έχει δώσει μεγάλο ποσοστό υποστήριξης στις ΑΠΕ για να μετριάσει αυτή την κρίση, όμως χρειάζονται και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για να βοηθηθεί η αγορά.

Επανέλαβε επίσης την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για την επιβολή πλαφόν στις χρηματιστηριακές τιμές του φυσικού αερίου (TTF), χαρακτηρίζοντάς την μια ρεαλιστική πρόταση τη αγοράς φυσικού αερίου που θα καλύψει όλες τις ανάγκες ασφαλείας.

Ο πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής της Ελλάδας Γιάννης Μανιάτης, ανέφερε ότι η ΕΕ έχει κάνει σημαντικά λάθη στον ενεργειακό τομέα θεωρώντας ότι η πράσινη μετάβαση από μόνη της μπορεί να αποτελέσει ένα νέο ενεργειακό δόγμα της Ευρώπης, ενώ ξέχασε ότι για τη βιώσιμη ανάπτυξη πρέπει να ληφθούν υπόψη όχι μόνο η πράσινη ανάπτυξη, αλλά επίσης και η ενεργειακή ασφάλεια και η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχιας.

Έκανε λόγο για ανάγκη ενός νέου ενεργειακού δόγματος για την δεκαετία του 2022, με βάση και την εμπειρία από τα σωστά και τα λάθη της προηγούμενης περιόδου.

Όσον αφορά τον αγωγό EastMed είπε ότι είναι ένα έργο που πρέπει να αντιμετωπιστεί ως πρώτη προτεραιότητα από τις κυβερνήσεις αλλά και από την ΕΕ, αφού όπως είπε δεν γίνεται να εκλιπαρείς χώρες όπως το Αζερμπαϊτζάν και η Σαουδική Αραβία και να μην υπάρχει ευρωπαϊκή πολιτική για αξιοποίηση των δικών της κοιτασμάτων της Α. Μεσογείου.

Σημείωσε ότι δεν μπορεί η Ευρώπη να αδιαφορήσει για την Α. Μεσόγειο όταν είναι διψασμένη για φυσικό αέριο. Επίσης σημείωσε ότι τα μελλοντικά ενεργειακά συστήματα δεν μπορούν να αφεθούν να εξαρτούνται από εισαγωγές πρώτων υλών από χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα, ενώ θα πρέπει και τεχνολογίες κλειδιά να παράγονται και στην Ευρώπη και όχι μόνο να εισάγονται από άλλες χώρες. Έκανε έκκληση για αξιοποίηση κάθε δυνατού διαθέσιμου ενεργειακού πόρου στην περιοχή της Ευρώπης και να καταστεί σαφές ότι η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί μια νέα ελπιδοφόρα πηγή τροφοδοσία για την ΕΕ.

Οι εκλογικές διαδικασίες σημαντικές για τις εταιρείες ενέργειας

Από πλευράς του ο καθηγητής διεθνούς οικονομικού δικαίου στον Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Εφραίμ Τσαλάμις σημείωσε μεταξύ άλλων τη σημασία των εκλογικών διαδικασιών που έπονται σε χώρες όπως το Ισραήλ, η Κύπρος και η Τουρκία, αναφέροντας ότι οι εταιρείες παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή τι θα κάνουν οι κυβερνήσεις και ότι το λιγότερο που θέλουν οι εταιρείες είναι ανακόλουθες πολιτικές, που έχουν στο παρελθόν σε διάφορες χώρες οδηγήσει σε διαφορές μεταξύ κυβερνήσεων και εταιρειών.

Σημείωσε επίσης τη σημασία της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών στον τομέα της ενέργειας κάτι που συμβαίνει ιδιαίτερα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και στην ανάγκη ανάπτυξης του ανθρωπίνου δυναμικού της βιομηχανίας.

Όσον αφορά τις ΑΠΕ είπε ότι σίγουρα είναι σημαντική η ανάπτυξή τους για τις μελλοντικές γενιές, αλλά τώρα θα πρέπει να στηριχθεί η οικονομία με αύξηση των πηγών φυσικού αερίου.