Πρόταση Κωνσταντίνου Χριστοφίδη {υποψήφιος Πρόεδρος} για συνταξιοδοτική επάρκεια στον ιδιωτικό τομέα μέσω ταμείων προνοίας

Για να ενισχυθεί η επάρκεια των συντάξεων στον ιδιωτικό τομέα αλλά και η κουλτούρα αποταμίευσης, ο υποψήφιος Πρόεδρος, Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, εισηγείται, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία Ανεξάρτητη Εποπτική Αρχή για τον Συνταξιοδοτικό και τον Ασφαλιστικό τομέα (ΕΑΣΑ), η οποία θα συσταθεί, στελεχωθεί και λειτουργεί σύμφωνα με τα πρότυπα και τις βέλτιστες πρακτικές που ισχύουν και υιοθετούνται από ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς.

Αναλυτικά η πρόταση του κ. Χριστοφίδη:

Το κράτος χρειάζεται να συνεισφέρει σε ταμείο προνοίας που λειτουργεί ή που θα δημιουργήσει ο εκάστοτε εργοδότης για τους υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα, υπό τις πιο κάτω απαραίτητες προϋποθέσεις:

• Θα δημιουργηθεί η Ανεξάρτητη Εποπτική Αρχή για τον Συνταξιοδοτικό και τον Ασφαλιστικό τομέα (ΕΑΣΑ), η οποία θα συσταθεί, στελεχωθεί και λειτουργεί σύμφωνα με τα πρότυπα και τις βέλτιστες πρακτικές που ισχύουν και υιοθετούνται από ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς όπως η EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority).
• Οι εισφορές θα γίνονται σε ταμείο προνοίας με το οποίο θα συμβάλλεται (ή θα δημιουργήσει) ο εργοδότης, και το οποίο θα είναι εγγεγραμμένο στην εκάστοτε αρμόδια εγχώρια εποπτική αρχή.
• Θα καλυφθούν εργοδοτούμενοι που καλύπτονται μόνο από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ) ή που καλύπτονται με υφιστάμενα σχέδια με χαμηλότερες συνολικές εισφορές ή χειρότερα συνταξιοδοτικά ωφελήματα (να χρησιμοποιηθεί η προϊστορία των τελευταίων 10 ετών), π.χ. να εξαιρεθούν ΑΗΚ, ΑΤΗΚ και τραπεζικός τομέας, μεταξύ άλλων.
• Θα εξαιρεθούν οι εργοδοτούμενοι στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, που θα καλύπτονται από άλλα ευνοϊκότερα συνταξιοδοτικά ωφελήματα, ή θα καλυφθούν από το νομοσχέδιο που βρίσκεται ενώπιον της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής.
• Το ποσοστό εισφοράς του κράτους θα είναι κλιμακωτό, ώστε να ενισχύονται τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα, π.χ. 1.5% για εισοδήματα μέχρι 40χιλ ευρώ, και 1% για εισοδήματα από 40-60χιλ ευρώ, όπου οι εργοδότες και οι εργοδοτούμενοι θα κάνουν επίσης εισφορές μεγαλύτερες από αυτές του κράτους. Για παράδειγμα, τουλάχιστον 3% οι εργοδότες και 3% οι εργοδοτούμενοι.
• Η συνεισφορά του κράτους θα καταβάλλεται μετά την καταβολή των αντίστοιχων εισφορών του εργοδότη και του εργοδοτούμενου, για πρακτικούς λόγους μία ή δύο φορές ετησίως. Θα πρέπει να δημιουργηθεί μηχανισμός ελέγχου π.χ. συμπλήρωση ηλεκτρονικής υπεύθυνης δήλωσης από την εταιρεία και το ταμείο.
• Σε περίπτωση αλλαγής εργοδότη οι συνεισφορές του κράτους θα πρέπει να μεταφέρονται σε νέο ταμείο και δεν θα μπορούν να αναληφθούν, μέχρι την ηλικία αφυπηρέτησης του εργοδοτούμενου. Θα χρειαστούν ειδικές ρυθμίσεις για κάποιες εξαιρέσεις π.χ. ο νέος εργοδότης δεν συμμετέχει/συνεισφέρει σε ταμείο κλπ.
• Αν οι συνεισφορές του κράτους αναληφθούν νωρίτερα από το όριο συνταξιοδότησης σε κάποιες περιπτώσεις θα φορολογούνται.
• Να μην επιτρέπεται δανεισμός από το ταμείο προνοίας.
• Στο σχέδιο θα μπορούν να συμμετάσχουν ταμεία με έναν ελάχιστο αριθμό μελών.
• Η επιδότηση του κράτους θα διαρκέσει για 10 χρόνια και θα επαναξιολογηθεί.
• Η επιδότηση του κράτους θα μπορεί να αναληφθεί από τον/τη δικαιούχο μόνο κατά τη συμπλήρωση τουλάχιστον του 65ου έτους της ηλικίας του ή σε εξαιρετικές ειδικές περιπτώσεις.
• Στην περίπτωση που ο δικαιούχος έχει συμπληρώσει τουλάχιστον έναν ελάχιστο χρόνο εργασίας και συνεισφορών π.χ. 5 χρόνια.
• Η ευθύνη του κράτους σταματά στην εισφορά. Τα ταμεία προνοίας θα διοικούνται από άτομα με τα απαραίτητα επαγγελματικά προσόντα και εμπειρία, όπως προνοεί η σχετική κοινοτική νομοθεσία.

Αυτή η πρόταση θα:

• ενθαρρύνει την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς με τη δημιουργία της Ανεξάρτητης Εποπτικής Αρχής, που υπάρχει ήδη σε παρόμοια μορφή στην πλειοψηφία των υπολοίπων χωρών της Ευρώπης
• ενθαρρύνει τη δημιουργία ταμείων προνοίας εκεί όπου δεν υπάρχουν.
• καλύψει εν μέρει την απουσία φορολογικών κινήτρων για αποταμίευση μέσω συνταξιοδοτικών σχεδίων για άτομα με εισόδημα κάτω από το όριο του αφορολόγητου ορίου (19.500 ευρώ)
• ενθαρρύνει την κουλτούρα αποταμίευσης και συνταξιοδοτικής επάρκειας, με μακροχρόνιο όφελος για την κοινωνική ευημερία
• ενθαρρύνει τους εργοδότες να ενισχύσουν την ευημερία των υπαλλήλων τους
• μπορεί να αντισταθμιστεί (σε δημοσιονομικούς όρους) με μείωση των φορολογικών εκπτώσεων που προσφέρονται σε υψηλόμισθους για συνταξιοδοτικούς σκοπούς (για παράδειγμα, να μειωθεί από το 20% σε 15% για άτομα με εισόδημα πέραν των 100χιλ ευρώ)

Η δημιουργία αποτελεσματικά εποπτευόμενων και διαχειριζόμενων ταμείων που θα λειτουργούν ως θεσμικοί επενδυτές θα στηρίξει εν μέρει και τις εγχώριες επενδύσεις, συντείνοντας ταυτόχρονα στη δημιουργία ορθολογιστικής εταιρικής διακυβέρνησης και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στην Κύπρο.