Εξαιρέσεις από τα ευρωπαϊκά μέτρα για την ενεργειακή κρίση διεκδικεί η Κύπρος

Με δύο αιτήματα για την εθελοντική εφαρμογή δύο από τα μέτρα που εισηγείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα κράτη μέλη για τη μείωση των τιμών της ενέργειας προσέρχεται η Κύπρος στην έκτακτη σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας την Παρασκευή.

Ειδικότερα, κατά την προετοιμασία των εργασιών της συνόδου η Κύπρος ζήτησε όπως οι ακόλουθες πρόνοιες του υπό συζήτηση κανονισμού να εφαρμοστούν σε εθελοντική βάση:

1ον Η εφαρμογή μέτρων για την υποχρεωτική μείωση της ζήτησης ενέργειας σε ώρες αιχμής, επειδή δεν λειτουργεί ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο ούτε και οι έξυπνοι μετρητές, για να μπορέσουν να καθοριστούν με ακρίβεια οι ώρες αιχμής. Η Κύπρος ζητεί να έχει το δικαίωμα να εφαρμόσει το μέτρο όταν αυτό θα είναι εφικτό.

Η Επιτροπή έχει προτείνει την υποχρέωση μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τουλάχιστον 5% κατά τη διάρκεια επιλεγμένων ωρών αιχμής με τις υψηλότερες τιμές. Επίσης, προτείνει στα κράτη μέλη να επιδιώξουν τη μείωση της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τουλάχιστον 10% έως τις 31 Μαρτίου 2023.

2ον Το προσωρινό ανώτατο όριο εσόδων για τους «υπο-οριακούς» παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας (κάτω από το οριακό κόστος παραγωγής). H Επιτροπή εισηγείται να τεθεί πλαφόν στα έσοδα από την εφαρμογή ανώτατου ορίου στις inframarginal technologies, οι οποίες σύμφωνα με τον υπό συζήτηση κανονισμό περιλαμβάνει τεχνολογίες ΑΠΕ, πυρηνική ενέργεια, παραγωγή από λιγνίτη και προϊόντα πετρελαίου και οι οποίες σε άλλες χώρες αποζημιώνονται στην τιμή του φυσικού αερίου. Το ανώτατο όριο θα εμποδίζει τις μονάδες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα να λαμβάνουν τιμές που καθορίζονται από το υψηλό κόστος του φυσικού αερίου.

Η Κύπρος ζητεί να διασφαλιστεί ότι αν αποφασίσει να εφαρμόσει τη συγκεκριμένη πρόνοια, αυτό θα γίνει για την παραγωγή από ΑΠΕ μόνο και ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο από πετρέλαιο δεν θα θεωρείται inframarginal technology. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι η ΑΗΚ δεν θα αντιμετωπίσει το οποιοδήποτε ανώτατο κατώφλι με αποτέλεσμα, που θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα βιωσιμότητας. Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Ενέργειας, η υιοθέτηση των εξαιρέσεων έχει ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι κατοχυρώνεται και νομικά σε έναν κανονισμό η ιδιαίτερη περίπτωση της Κύπρου όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από προϊόντα πετρελαίου. Σε μελλοντική αναθεώρηση ή επέκταση του πεδίου εφαρμογής ή της χρονικής διάρκειας του υπό συζήτηση κανονισμού θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η κυπριακή ιδιαιτερότητα.

Έντονο παρασκήνιο

Το αρχικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν δέχεται μόνο πιέσεις από την Κύπρο για την εισαγωγή εξαιρέσεων, σε σημείο που να είναι αμφίβολο το τελικό αποτέλεσμα. Επιπρόσθετα μια ομάδα κρατών -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- ζητεί να εισαχθεί ανώτατο όριο τιμών στην τιμή του φυσικού αερίου -και μάλιστα να εφαρμόζεται σε όλες τις χονδρικές συναλλαγές φυσικού αερίου και να μην περιορίζεται στην εισαγωγή από συγκεκριμένες δικαιοδοσίες- καθώς θεωρείται το μόνο μέτρο που μπορεί να βοηθήσει στον μετριασμό των πληθωριστικών πιέσεων.