ETYK: Βρείτε λύσεις πέραν των σχεδίων εθελουσίας

Το οξύ πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα μονοπώλησε τα τελευταία χρόνια τις προσπάθειες ομαλοποίησης του τραπεζικού συστήματος της χώρας. Στην πτυχή αυτή, η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ακολούθησε συνεχή πτωτική πορεία, καθώς οι δύο συστημικές τράπεζες (Κύπρου και Ελληνική) κατάφεραν να πωλήσουν έναν σημαντικό όγκο μη εξυπηρετούμενων δανείων από τα χαρτοφυλάκιά τους. Απλά να αναφέρουμε ότι στις αρχές του 2014 το ποσοστό των ΜΕΔ στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα ξεπερνούσε το 50%, ενώ σήμερα το ποσοστό αυτό βρίσκεται στο 17%. Οι δύο συστημικές τράπεζες έχουν κάνει μεγάλη πρόοδο, με την Τράπεζα Κύπρου, μέσω της τελευταίας πώλησης δανείων, να περιορίζει το επίπεδο των ΜΕΔ στο 9%, ενώ η Ελληνική Τράπεζα έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να προχωρήσει σε σημαντική συναλλαγή, η οποία θα ρίξει το ποσοστό των ΜΕΔ σε μεσαίο μονοψήφιο ποσοστό.

Γίνεται επομένως αντιληπτό πως τα μεγαλύτερα τραπεζικά ιδρύματα του τόπου έχουν καταφέρει σε αρκετά μεγάλο βαθμό να τιθασεύσουν το μεγάλο αυτό πρόβλημα και πλέον στρέφουν την προσοχή τους σε άλλα ζητήματα, όπως είναι η διαχείριση της μεγάλης τους ρευστότητας και η μείωση στα κόστη τους. Ιδιαίτερα το τελευταίο σημείο είναι ένα ζήτημα που απασχολεί τα ανώτατα κλιμάκια των μεγαλύτερων τραπεζών και αυτό γίνεται φανερό και από τις δηλώσεις των αξιωματούχων τους κατά τη διάρκεια παρουσιάσεων των οικονομικών τους αποτελεσμάτων.

Ανησυχούν οι τραπεζίτες

Ενδεικτικές ήταν και οι δηλώσεις του Oliver Gatzke, ανώτατου εκτελεστικού διευθυντή του Ομίλου της Ελληνικής Τράπεζας, ο οποίος ανάφερε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των αποτελεσμάτων του Ομίλου, την ανάγκη αντιμετώπισης μιας σειράς προκλήσεων, όπως είναι ο υψηλός δείκτης εξόδων και της πλεονάζουσας ρευστότητας, αλλά και η εφαρμογή μίας αξιοκρατικής πολιτικής για το προσωπικό της τράπεζας.

Μόλις την περασμένη Παρασκευή η Τράπεζα Κύπρου ανακοίνωσε την επιτυχή κατάληξη ενός ακόμη σχεδίου εθελουσίας εξόδου εκατόν εργαζομένων, με κόστος 16 εκατ. ευρώ και με ετήσια εξοικονόμηση της τάξεως των 6,6 εκατ. ευρώ.

Ο ίδιος ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, Κωνσταντίνος Ηροδότου, κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, υπέδειξε ότι οι τράπεζες αντιμετωπίζουν σημαντικούς κινδύνους, τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, η κλιματική αλλαγή είναι ακόμα ένας κίνδυνος ο οποίος πιθανόν να οδηγήσει σε αυξημένα κόστη, καθώς η στροφή προς την πράσινη οικονομία και η διαδικασία προσαρμογής ενδέχεται να ανεβάσει τα κόστη των κυπριακών τραπεζών ακόμα πιο ψηλά.

«Η χαμηλή κερδοφορία των τραπεζών λόγω του υφιστάμενου περιβάλλοντος και ο ανταγωνισμός από τα ιδρύματα πληρωμών δημιουργούν την ανάγκη για αύξηση της αποτελεσματικότητάς τους, ενώ η αναπροσαρμογή του επιχειρηματικού τους μοντέλου είναι αναγκαία. Μέσα στα πλαίσια αυτά, τίθεται και η ανάγκη για επένδυση στην ψηφιοποίηση, η οποία βραχυπρόθεσμα κοστίζει, ενώ τα οφέλη παρουσιάζονται σταδιακά μεν αλλά ουσιαστικά σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Στη βάση των πιο πάνω προκλήσεων δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μία ενδεχόμενη περαιτέρω ενοποίηση του τραπεζικού μας τομέα», ανέφερε ο κ. Ηροδότου.

Αυξημένα κόστη 

Αξίζει να σημειωθεί πως ο δείκτης εξόδων προς έσοδα για τις κυπριακές τράπεζες παραμένει σε υψηλά επίπεδα συγκριτικά με άλλες τράπεζες της ευρωζώνης. Συγκεκριμένα, ο δείκτης αυτός με βάση τα στοιχεία του SSM για το δεύτερο τρίμηνο του 2021 στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα ανέρχεται στο 71%, ενώ αντίθετα ο μέσος όρος στο τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης για τον δείκτη εξόδου προς έσοδα ανέρχεται στο 64%. Ο δείκτης κόστους προς έσοδα για την Τράπεζα Κύπρου το τρίτο τρίμηνο του 2021 βρισκόταν στο 71%, ενώ ο ίδιος δείκτης στην περίπτωση της  Ελληνικής Τράπεζας ήταν γύρω στο 69% για το δεύτερο τρίμηνο του 2021.

Και παρά τα αλλεπάλληλα σχέδια εξόδου που έχουν ανακοινώσει τα κυπριακά τραπεζικά ιδρύματα τα προηγούμενα δύο με τρία χρόνια, τα κόστη παραμένουν υψηλά. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί πως ο συγκεκριμένος δείκτης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τα έσοδα τα οποία εισπράττουν και οι τράπεζες. Σε μία παρατεταμένη περίοδο αρνητικών επιτοκίων, οι κυπριακές τράπεζες έχουν απωλέσει σημαντικά έσοδα συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη της φαινομενικής ευμάρειας. Άλλωστε, τα ανώτερα και ανώτατα τραπεζικά στελέχη στην Κύπρο αναγνωρίζουν την ανάγκη διοχέτευσης της υπερβάλλουσας ρευστότητας στη βάση επικερδών επενδύσεων.

Παράλληλα, αναγνωρίζεται πως θα πρέπει να υπάρξει και μείωση στο λειτουργικό κόστος. Αυτό φυσικά προϋποθέτει την περαιτέρω συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού των τραπεζικών ιδρυμάτων. Σήμερα, ο αριθμός των τραπεζοϋπάλληλων ανέρχεται περίπου στις 8.000, ενώ στο απόγειο της τραπεζικής κρίσης του 2013 ο αριθμός αυτός ανερχόταν σχεδόν στις 13.000 εργαζομένους. Είναι φανερό ότι οι κυπριακές τράπεζες βρίσκονται σε περίοδο αναπροσαρμογής και μετεξέλιξης σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου και του ψηφιακού μετασχηματισμού και της αυτοματοποίησης.

Η ΕΤΥΚ

«Ο τραπεζικός τομέας συρρικνώνεται συνεχώς τα τελευταία έτη, και αυτό συμπεριλαμβάνει και το ανθρώπινο δυναμικό των τραπεζών. Όμως, τα σχέδια εθελουσίας εξόδου δεν είναι η λύση. Οι τράπεζες θα πρέπει να εξεύρουν τρόπους ώστε να αυξήσουν τα έσοδά τους. Το κάθε τραπεζικό ίδρυμα λειτουργεί σε διαφορετικό πλαίσιο και με διαφορετικές ανάγκες και στόχους και αυτό θα πρέπει να το έχουμε υπόψη μας»,  υπέδειξε πηγή της συνδικαλιστικής οργάνωσης των τραπεζοϋπαλλήλων (ΕΤΥΚ) στον «Π». Η ίδια πηγή κατέληξε λέγοντας πως η συνδικαλιστική οργάνωση λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα μέσω των διαπραγματεύσεων με τις ηγεσίες των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ώστε να προσφέρονται οι βέλτιστες επιλογές στα μέλη της ΕΤΥΚ, εάν και εφόσον επιλέξουν τα σχέδια εξόδου που ανακοινώνουν οι εργοδότες τους.

ΚΕΔΙΠΕΣ

Σε ερώτημα που θέσαμε προς τη συνδικαλιστική οργάνωση της ΕΤΥΚ σε σχέση με την πορεία του σχεδίου εθελουσίας εξόδου στην ΚΕΔΙΠΕΣ (νοουμένου ότι δεν επιτεύχθηκε ο στόχος), η πηγή της συντεχνίας μας ανέφερε πως βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ εταιρείας (ΚΕΔΙΠΕΣ) και του κράτους συζητήσεις και αναμένονται τα αποτελέσματα αυτών των συζητήσεων. Υπενθυμίζεται πως ο αρχικός στόχος του σχεδίου εθελουσίας εξόδου της ΚΕΔΙΠΕΣ ήταν η αποχώρηση 130 εργαζομένων. Ωστόσο, ο στόχος δεν επιτεύχθηκε, αφού μόλις 58 εργαζομένοι πάτησαν το κουμπί της εξόδου.