Συμφωνία με Hermes: Στο τραπέζι και η καταβολή κρατικών κονδυλίων

Oι βουλευτές της Επιτροπής Οικoνομικών αρνήθηκαν χθες να αποδεσμεύσουν στο Υπουργείο Οικονομικών κονδύλι ύψους €191.238 που προορίζεται να καλύψει την αγορά υπηρεσιών από οικονομικούς συμβούλους αναφορικά με την επέκταση της συμφωνίας παραχώρησης των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου με την εταιρεία Hermes. Εμπλέκοντας, παράλληλα, τον γενικό ελεγκτή κ. Οδυσσέα Μιχαηλίδη, ο οποίος σε πρόσφατη έκθεσή του για το Υπουργείο Μεταφορών εξέφρασε τις έντονες επιφυλάξεις του για την επικείμενη συμφωνία.

Όπως, τουλάχιστον, συνάγεται από το ενημερωτικό σημείωμα που κατέθεσε στη Βουλή το Υπουργείο Οικονομικών, η συμφωνία επέκτασης της διαχείρισης των αεροδρομίων στην Hermes για πεντέμισι χρόνια αποφασίστηκε για έναν και μοναδικό λόγο: Να διευκολύνει τη χρηματοδότηση της δεύτερης φάσης των έργων στα αεροδρόμια, το κόστος των οποίων εκτιμήθηκε πέραν των €100 εκατ. σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία. Τονίζεται ότι τα έργα επέκτασης των δύο αεροδρομίων θα έπρεπε να γίνουν από την Hermes με βάση την υφιστάμενη συμφωνία παραχώρησης που εκπνέει τον Μάιο του 2031. Ωστόσο, η διαχειρίστρια εταιρεία επικαλέστηκε αδυναμία εξεύρεσης των απαιτούμενων οικονομικών πόρων. Ως αντάλλαγμα για την επέκταση της σύμβασης, η Hermes θα αποποιηθεί μία σειρά δικαιωμάτων και απαιτήσεων αποζημιώσεων από το κράτος.

Με βάση τη χθεσινή απόφαση των βουλευτών της Επιτροπής Οικονομικών, το θέμα θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης την ερχόμενη Δευτέρα, στην παρουσία του γενικού ελεγκτή. Για σκοπούς κοινοβουλευτικού ελέγχου θα ζητηθεί να κατατεθεί στη Βουλή η προκαταρτική συμφωνία που κατέληξαν κράτος και Hermes.

Έχασε σε διαιτησία

Στις 12/05/2006 τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία παραχώρησης των διεθνών αερολιμένων Λάρνακας και Πάφου για περίοδο 25 χρόνων. Με βάση τη συμφωνία παραχώρησης, η Δημοκρατία λαμβάνει από την Hermes σταθερό ετήσιο τέλος παραχώρησης ύψους €3,5 εκατ., καθώς και ποσοστό επί των διαθέσιμων ταμειακών υπολοίπων της εταιρείας, σύμφωνα με τον Μηχανισμό Διαμοιρασμού Κερδών («Profit Share»). Με βάση τις πρόνοιες της εν λόγω συμφωνίας, η Hermes θα έπρεπε εδώ και καιρό να προχωρούσε στην ανάπτυξη της δεύτερης φάσης των υποδομών των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου προκειμένου να αυξηθεί η δυναμικότητά τους, καθώς τα σχετικά ορόσημα κίνησης επιβατών που τίθενται στη συμφωνία παραχώρησης έχουν εκπληρωθεί. Η Hermes ισχυρίστηκε ότι έχει δικαίωμα να αναστείλει την έναρξη της δεύτερης φάσης των υποδομών με αποτέλεσμα το αρμόδιο Υπουργείο Μεταφορών να παραπέμψει το θέμα σε διαιτησία. Το Τριμελές Σώμα Κριτών (Διαιτητών) της Ταχείας Επίλυσης Διαφορών εξέδωσε στις 17/6/2021 απόφαση, σύμφωνα με την οποία η Hermes δεν έχει δικαίωμα για αναστολή των εργασιών της δεύτερης φάσης υποδομών, δικαιώνοντας τις θέσεις του υπουργείου.

Δεν βρίσκει δανειστές

Στις 04/08/2021 η Hermes ενημέρωσε το Υπουργείο Μεταφορών ότι αδυνατεί να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση των εργασιών για τη δεύτερη φάση των υποδομών στα δύο αεροδρόμια. Ενάμιση μήνα μετά και συγκεκριμένα στις 16/09/2021 ξεκίνησε η διαδικασία διαπραγματεύσεων με την Hermes σχετικά με την υλοποίηση της δεύτερης φάσης υποδομών και τις δυνατότητες χρηματοδότησής της.

Η προκαταρτική συμφωνία

Στις 05/05/2022 το Υπουργείο Μεταφορών σε απαντητική του επιστολή προς την Ελεγκτική Υπηρεσία επιβεβαίωσε ότι κράτος και Hermes κατέληξαν σε προκαταρκτική συμφωνία για παράταση της συμφωνίας παραχώρησης για πεντέμισι χρόνια, με συγκεκριμένες οικονομικές και τεχνικές παραδοχές και λαμβάνοντας υπόψη την παρούσα αβεβαιότητα του οικονομικού περιβάλλοντος. Σύμφωνα με το Υπουργείο Μεταφορών, η υλοποίηση της δεύτερης φάσης των έργων στα δύο αεροδρόμια θεωρείται τεχνικά αναγκαία για να ικανοποιούνται οι ανάγκες της επιβατικής κίνησης και η συμφωνία επέκτασης σκοπό έχει να διασφαλίσει τις συνθήκες εκείνες που θα συμβάλουν στην εξεύρεση χρηματοδότησης. Στην επιστολή του προς την Ελεγκτική Υπηρεσία το Υπουργείο Μεταφορών δεν αποκλείει το ενδεχόμενο παροχής κρατικής χρηματοδότησης στην περίπτωση που η Hermes δεν εξασφαλίσει τα απαιτούμενα κονδύλια για τα έργα με δανεισμό.

Αποποίηση αποζημιώσεων

Κράτος και διαχειρίστρια εταιρεία των αεροδρομίων έχουν συμφωνήσει ότι η όποια συμβιβαστική συμφωνία επιτευχθεί θα περιλαμβάνει τη διευθέτηση όλων των εκκρεμοτήτων και επιμέρους διαφορών που υπάρχουν μεταξύ τους, και θα αποτελέσουν μέρος του οικονομικού ανταλλάγματος που θα λάβει η Δημοκρατία έναντι της παράτασης των πεντέμισι χρόνων. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με το Υπουργείο Μεταφορών, η Hermes συναίνεσε ότι για να λάβει την παράταση και να εκτελέσει τις εργασίες ανάπτυξης της δεύτερης φάσης των αεροδρομίων θα παραιτηθεί από τις αξιώσεις της για διάφορες οικονομικές απαιτήσεις έναντι της Δημοκρατίας και από το δικαίωμά της να λαμβάνει αποζημίωση για τον ανταγωνισμό που δέχεται από τη λειτουργία του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου.

Με βάση την επιβατική κίνηση τόσο του παράνομου αεροδρομίου της Τύμβου, όσο και των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου, η Hermes έλαβε για την περίοδο από 12/05/2006 μέχρι 21/12/2014 αποζημίωση ύψους €45,5 εκατ. Σε ό,τι αφορά την τριετία 2015-2017, κατόπιν διετούς διαπραγμάτευσης, επιτεύχθηκε συμφωνία για αποζημίωση συνολικού ποσού ύψους €23 εκατ. Από το 2017 μέχρι το 2019 καταβλήθηκαν άλλα €13 εκατ. ως αποζημίωση στην Hermes.

Δέον να σημειωθεί ότι η Hermes, παρά την έντονη διαφωνία και τις παραστάσεις του Υπουργείου Μεταφορών προς αυτήν, απέκοψε και συνεχίζει να κατακρατά ποσό ύψους περίπου €30 εκατ. από το μεταβλητό Τέλος Παραχώρησης που έπρεπε να καταβάλλει στο κράτος για τη διαχείριση των αεροδρομίων. Η Hermes θεωρεί ότι χωρίς επικύρωση της συμφωνίας δικαιούται να κατακρατά ποσό που σύμφωνα με τις δικές της θέσεις μπορεί να στηρίξει σε μελλοντική δικαστική διένεξη.

Στην Κομισιόν για έγκριση

Με την οριστικοποίηση, αφενός, των εργασιών που πρέπει να γίνουν για την επέκταση των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου και αφετέρου, του περιεχομένου του νομικού κειμένου της συμβιβαστικής συμφωνίας ανάμεσα στο κράτος και την Hermes, θα γίνει ενημέρωση στα αρμόδια σώματα της Δημοκρατίας, όπως βεβαίως και της Βουλής, για εξασφάλιση των απαιτούμενων εγκρίσεων και κονδυλίων. Στη συνέχεια, η συμφωνία θα υποβληθεί ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με σκοπό την εξασφάλιση έγκρισης και αποκλεισμού του ενδεχομένου πρόνοιες της συμφωνίας να παραπέμπουν σε κρατική ενίσχυση.