Ο κατώτατος μισθός ανέβασε στα ύψη τα μουρμουρητά - Ιστορική μεταρρύθμιση με όλους όμως δυσαρεστημένους

To Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το διάταγμα για την εφαρμογή Εθνικού Κατώτατου Μισθού, το οποίο νωρίτερα είχε παρουσιάσει ο υπουργός Εργασίας σε εργοδότες και συντεχνίες. Σύμφωνα με τον κ. Κούσιο, από τον νέο θεσμό αναμένεται να ωφεληθούν 40.000 χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι, με τις αυξήσεις των απολαβών να φτάνουν σε κάποιες περιπτώσεις και το 30%. Σε μικρότερο βαθμό επηρεάζονται θετικά άλλοι 60.000.

Το διάταγμα προβλέπει τα εξής:

• Eξαιρούνται όσοι εργάζονται στη γεωργοκτηνοτροφία, στη ναυτιλία και οικιακές βοηθοί.
• Επίσης, εξαιρούνται οι εργαζόμενοι στα ξενοδοχεία για τους οποίους εφαρμόζεται το περί Κατωτάτων Μισθών στη Ξενοδοχειακή Βιομηχανία Διάταγμα του 2020.
• Όταν ο εργοδότης προσφέρει σίτιση και στέγαση, θα μπορεί με συμφωνία μεταξύ των μερών να αφαιρείται από το ποσό σε χρήμα 15% για τη σίτιση και 10% για στέγαση. Ο εργοδοτούμενος θα μπορεί με ειδοποίηση 45 ημερών να απαλλαγεί από αυτό το μέρος της συμφωνίας.
• Σε εποχιακούς εργαζόμενους (μέγιστη περίοδος απασχόλησης έως δύο μήνες) ηλικίας μέχρι και 18 ετών, μπορεί να αποκόπτεται ποσοστό 25% από τον ΕΚΜ, χωρίς να μπορεί να αποκοπεί άλλο ποσό (για πιθανή στέγαση ή σίτιση).
• Οι διατάξεις του διατάγματος δεν επηρεάζουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο οποιαδήποτε νομοθεσία ή και σύμβαση ή και άλλη συμφωνία ή πρακτική ή έθιμο που προβλέπει ευνοϊκότερες ρυθμίσεις για τους εργοδοτούμενους.

Διαδικασία αναπροσαρμογής

Ιδρύεται Επιτροπή Αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, η οποία διορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο και αποτελείται από τρεις εκπρόσωπους των εργαζομένων, τρεις εκπρόσωπους των εργοδοτών και τρεις ανεξάρτητους ακαδημαϊκούς ή εγνωσμένου κύρους εμπειρογνώμονες, ειδικούς σε εργασιακά θέματα. Η πρώτη αναπροσαρμογή θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του 2024 και στη συνέχεια, ο κατώτατος θα αναπροσαρμόζεται κάθε δύο χρόνια.

Η αναθεώρηση θα λαμβάνει υπόψη:

• την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού, λαμβάνοντας υπόψη και τη διαφοροποίηση στο κόστος διαβίωσης,
• τις τάσεις στα επίπεδα απασχόλησης και ποσοστά ανεργίας,
• τη διαφοροποίηση στην οικονομική ανάπτυξη και στα επίπεδα παραγωγικότητας,
• τη διαφοροποίηση και τις τάσεις στα επίπεδα απολαβών και την κατανομή τους,
• τις επιπτώσεις που οποιαδήποτε μεταβολή του κατώτατου μισθού θα έχει στα επίπεδα απασχόλησης, τους δείκτες σχετικής και απόλυτης φτώχειας, το κόστος διαβίωσης και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Οι αντιδράσεις

Η ΟΕΒ, σε ανακοίνωσή της, κάνει λόγο για μούδιασμα και ανησυχία στις επιχειρήσεις για το ύψος του κατώτατου μισθού.

«Ενδέχεται να επιφέρει παράπλευρες αρνητικές συνέπειες σε επί μέρους επιχειρήσεις αλλά και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας συνολικά, ιδιαίτερα δεδομένης της παγκόσμιας γεωπολιτικής και οικονομικής αστάθειας», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η οργάνωση και σημειώνει ότι «όλοι οι διεθνείς οργανισμοί που εξειδικεύονται στο θέμα, εισηγούνται την εισαγωγή ΕΚΜ σε ποσοστά χαμηλότερα από το 60% του ΕΔΜ και σταδιακή αύξησή του, ώστε οι επηρεαζόμενες επιχειρήσεις να μπορούν να απορροφούν τους κραδασμούς και να προσαρμόζονται χωρίς αρνητικές παρενέργειες».

Ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου τόνισε στον «Π» ότι η εκκίνηση από υψηλότερο σημείο θα επηρεάσει και τους υπόλοιπους μισθούς, με ανοδικές πιέσεις, σε ένα περιβάλλον γεμάτο δυσκολίες.

«Έχουμε μια ριζική μεταβολή στην αγορά εργασίας και μετακινούμαστε από την εθελοντική ρύθμιση των μισθών στη νομοθετική ρύθμισή τους», προσθέτει.

Παρά τις πιο πάνω επιφυλάξεις, η ΟΕΒ ξεκινά εκστρατεία ενημέρωσης των εργοδοτών ανά το παγκύπριο, έτσι ώστε με τον νέο χρόνο, η μετάβαση στο νέο καθεστώς της αγοράς εργασίας να πραγματοποιηθεί όσο πιο ομαλά γίνεται.

Δυσαρεστημένες είναι και οι συντεχνίες για τις οποίες η έκδοση του διατάγματος δεν είναι το τέλος της διαδικασίας, αλλά η αφετηρία νέων προσπαθειών για τη θεραπεία όλων των σημείων που θεωρούν προβληματικά, με αιχμή το ωράριο εργασίας.

«Υπάρχει έντονος προβληματισμός και διαφωνία, τόσο ως προς το ύψος όσο και ως προς τον μη καθορισμό ωριαίας απόδοσης», αναφέρει η ΣΕΚ σε ανακοίνωσή της.

Η γενική γραμματέας της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους, μιλώντας στην εκπομπή «Show me the money» του «Πολίτη 107,6», ήταν πιο επιθετική βλέποντας προσπάθεια της κυβέρνησης να νομιμοποιήσει υφιστάμενες στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας και κακές εργοδοτικές πρακτικές.

«Αυτό», αναφέρει, «είναι πλήγμα και για τους εργαζομένους και για τους εργοδότες, οι οποίοι ακολουθούν σωστές πρακτικές».

Η κ. Χαραλάμπους προσθέτει ότι παραμένουν χωρίς προστασία οι εργαζόμενοι που δεν καλύπτονται από συλλογική σύμβαση, με τον ΕΚΜ να χρησιμοποιείται ως μηχανισμός διάβρωσης εργασιακών δικαιωμάτων από κακούς εργοδότες, που επιθυμούν να παρακάμψουν τις συλλογικές συμβάσεις.

«Από άλλη αφετηρία ξεκινήσαμε και σε άλλη καταλήξαμε», σημειώνει από την πλευρά του στον «Π» ο πρόεδρος της ΔΕΟΚ Ιωσήφ Αναστασίου.

«Βασικά εργασιακά δικαιώματα, όπως η ΑΤΑ, οι αργίες και οι υπερωρίες, δεν ενσωματώνονται στον Γενικό Κατώτατο Μισθό (...), το αρρύθμιστο ωράριο, θα υπονομεύσουν την αποτελεσματικότητα του θεσμού και θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη απορρύθμιση την αγορά εργασίας», αναφέρει η ΔΕΟΚ.