3,86 δισεκ. ευρώ για κοινωνικές παροχές

Σε κάθε ένα ευρώ που εισπράττει η Κυπριακή Δημοκρατία, τα 40 σεντ κατευθύνονται για την κάλυψη κοινωνικών δαπανών οι οποίες ανέρχονται σε 3,860 δισεκ. ευρώ. Ο «κοινωνικός προϋπολογισμός» καλύπτει την παροχή συντάξεων και σειράς επιδομάτων, μία δαπάνη που επιστρέφει ως κατανάλωση στην πραγματική οικονομία. 

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2022, το κυπριακό δημόσιο την επόμενη χρονιά το 2022 αναμένει να εισπράξει 9,691 δισεκ. ευρώ (πρόβλεψη) από τα οποία 2,852 δισεκ. ευρώ αποτελούν κοινωνικές εισφορές. Οι συνολικές δαπάνες την επόμενη χρονιά εκτιμώνται σε 9,960 δισεκ. ευρώ, από τις οποίες 3,031 δισεκ. ευρώ αφορούν κοινωνικές παροχές και τα 829 εκατ. ευρώ κοινωνικές μεταβιβάσεις σε είδος. Το σύνολο των κοινωνικών παροχών ανέρχεται σε 3,860 δισεκ. ευρώ και αποτελούν το 38,75% των συνολικών δαπανών. Δαπάνες που απορροφούν σχεδόν το 40% (39,83%) των εσόδων του κράτους την επόμενη χρονιά.

Οι δαπάνες υλοποιούνται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και το νεοσύστατο Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας. 

Οι δαπάνες του Υπουργείου Εργασίας για το 2022 ανέρχονται σε 656,2 εκατ. ευρώ, από τις οποίες περίπου το 94% αφορά κοινωνικές παροχές. Αν προστεθούν οι δαπάνες του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, τότε οι δαπάνες του Υπουργείου Εργασίας ανέρχονται στα 2,5 δισεκ. ευρώ.

Οι δαπάνες του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας υπολογίζονται σε €542 εκατ. (546 εκατ. ευρώ αν προστεθούν τα συγχρηματοδοτούμενα έργα των διαρθρωτικών ταμείων) και από την 1η Ιανουαρίου του 2022 αναλαμβάνει τη διαχείριση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος με προβλεπόμενη δαπάνη 225 εκατ. ευρώ, ποσό που θα κατευθυνθεί για τη στήριξη περίπου 20.000 οικογενειών.



Οι δικαιούχοι

Η επιδοματική πολιτική καλύπτει ένα πλήθος αναγκών.

Σε ό,τι αφορά το Υφυπουργείο Πρόνοιας, ο προϋπολογισμός του 2022 προβλέπει ότι οι Υπηρεσίες Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας θα χορηγήσουν επιδόματα ύψους 440 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 21,5 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό του 2021. Ο προϋπολογισμός των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας θα είναι αυξημένος στα 40 εκατ. ευρώ, με στόχο την παροχή υλικών συνθηκών υποδοχής σε αιτητές διεθνούς προστασίας. Ειδικότερα:

-Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Δαπάνη 225 εκατ. ευρώ για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα το οποίο καλύπτει τις ελάχιστες ανάγκες της οικογένειας, τόσο για διαβίωση όσο και για στέγαση της, και διαφοροποιείται ανάλογα με τη σύνθεση της οικογένειας. Οι ανάγκες αυτές υπολογίστηκαν με βάση τη μελέτη για το Ελάχιστο Καλάθι Διαβίωσης και τη μελέτη για Παροχή Στέγασης, που διεξήγαγε το Υπουργείο σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, τη Στατιστική Υπηρεσία, άλλες αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, επαγγελματικούς συνδέσμους και ακαδημαϊκούς.

-Επίδομα τέκνου, δαπάνη 115 εκατ. ευρώ. Κάθε οικογένεια που έχει τη συνήθη διαμονή της στις περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία τα τελευταία πέντε έτη δικαιούται επίδομα τέκνου στη βάση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Το ύψος του επιδόματος εξαρτάται από τη σύνθεση της οικογένειας και το σύνολο του ακαθάριστου ετήσιου εισοδήματος των μελών της οικογένειας κατά το προηγούμενο έτος. Επίσης, παραχωρείται επίδομα μονογονεϊκής οικογένειας σε οικογένειες που λαμβάνουν επίδομα τέκνου και στις οποίες ένας γονέας χωρίς σύζυγο/συμβίο οποιουδήποτε φύλου, ζει με ένα τουλάχιστον εξαρτώμενο τέκνο που αποκτήθηκε είτε από γάμο είτε εκτός γάμου και που διαβιοί μόνος του λόγω του ότι είναι άγαμος γονέας, χήρος.

-Χορηγία σε συνταξιούχους. Δαπάνη 90,50 εκατ. για την παροχή επιδόματος στα νοικοκυριά συνταξιούχων των οποίων τα εισοδήματα βρίσκονται κάτω από το όριο φτώχειας. Δικαιούχοι είναι τα νοικοκυριά τα οποία έχουν τη συνήθη διαμονή τους στις περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία, με τουλάχιστον έναν συνταξιούχο, ο οποίος λαμβάνει σύνταξη από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή/και κοινωνική σύνταξη, ή/και σύνταξη από επαγγελματικό συνταξιοδοτικό σχέδιο που εφαρμόζεται στην Κύπρο. Το όριο φτώχειας ανά νοικοκυριό αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού και το ύψος του επιδόματος από το συνολικό ετήσιο εισόδημα των μελών του νοικοκυριού.

-Επίδομα μάνας. Δαπάνη 7 εκατ. ευρώ για τη μερική επαναφορά του επιδόματος μάνας. Η σταδιακή επαναφορά θα γίνει βάσει εισοδηματικών κριτηρίων και θα καταβάλλεται σε όλες τις πολύτεκνες μάνες με τουλάχιστον 4 παιδιά, των οποίων το πιο νεαρό τέκνο συμπλήρωσε την ηλικία των 18 ετών και δεν δικαιούνται πλέον επίδομα τέκνου, νοουμένου ότι πληρούνται τα εισοδηματικά κριτήρια που καθορίζονται στο Σχέδιο. Το Υπουργικό Συμβούλιο κατά τη συνεδρία του ημερ. 6/5/2019 αποφάσισε την αύξηση του τιμητικού επιδόματος Πολύτεκνης Μάνας, το οποίο εξακολουθεί να καταβάλλεται βάσει εισοδηματικών κριτηρίων.

-Ειδικό Βοηθήμα Τοκετού σε άγαμες μητέρες που δεν εξασφαλίζουν το αντίστοιχο δικαίωμα από τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Το ύψος του εφάπαξ βοηθήματος είναι ισόποσο με το βοήθημα τοκετού που παρέχεται από τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η δαπάνη ανέρχεται σε 300.000 ευρώ.

-Πασχαλινό επίδομα σε συνταξιούχους το οποίο παραχωρείται βάσει σχετικής απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου. Δαπάνη 3,7 εκατ. ευρώ.

Οι παροχές του υπουργείου Εργασίας αφορούν, μεταξύ άλλων:

-Κοινωνική Σύνταξη.- 76,34 εκατ. ευρώ για παροχή Κοινωνικής Σύνταξης σε περίπου 16.500 δικαιούχους. Έναντι της πιο πάνω δαπάνης αναμένεται να υπάρξει εξοικονόμηση €24.565.749 από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Το εν λόγω ποσό θα εμβαστεί από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας.

-Συμπλήρωμα Κατώτατης Σύνταξης Κοινωνικών Ασφαλίσεων.- €26.500.000 για το 15% της πρόσθετης δαπάνης (δηλαδή από το 70% μέχρι το 85%) της κατώτατης σύνταξης που καταβάλλεται από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Από 1/1/2018, το συμπλήρωμα της κατώτατης σύνταξης, ως ποσοστό επί της ετήσιας δαπάνης για τις βασικές συντάξεις, υπολογίστηκε στο 3,49% με βάση την τελευταία αναλογιστική ανασκόπηση και θα ισχύει για τρία χρόνια.