€500 εκατ. σε καταθέσεις και ακίνητα μπλόκαρε μέχρι σήμερα η ΜΟΚΑΣ

Κινητή και ακίνητη περιουσία, που όπως εκτιμάται υπερβαίνει τα €500 εκατ. στο σύνολο, δέσμευσε ή και δήμευσε η Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟΚΑΣ) μέχρι τις 31/12/2020, μετά τη διαπίστωση ή και κατόπιν εύλογων υποψιών ότι αποτελούν προιόντα παράνομων δραστηριοτήτων, όπως ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, απάτης και εμπόριο ναρκωτικών. Αρκούντως αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που κατέθεσε στην Επιτροπή Θεσμών της Βουλής η προϊστάμενη της ΜΟΚΑΣ και εισαγγελέας της Δημοκρατίας κ. Εύα Ρωσσίδου – Παπακυριακού.

Οι δημεύσεις 

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία της ΜΟΚΑΣ που εξασφάλισε ο «Π», μέχρι τις 31/12/2020 η ΜΟΚΑΣ δήμευσε ποσά ύψους €23 εκατ. μετά τη διαπίστωση ότι προέρχονταν από παράνομες δραστηριότητες, και κατά κύριο λόγο από εμπόριο ναρκωτικών και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Η ΜΟΚΑΣ εξέδωσε συνολικά 60 διατάγματα δήμευσης με βάση τα οποία κατασχέθηκαν, επίσης, ως προϊόντα παράνομων δραστηριοτήτων εννέα ακίνητα, δύο οχήματα και ένα κόσμημα. Το διάταγμα δήμευσης εκδίδεται μετά από την καταδίκη προσώπου σχετικά με καθορισμένο αδίκημα (γενεσιουργό ή αδίκημα νομιμοποίησης εσόδων) και πριν από την επιβολή της ποινής, έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή η δήμευση των περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν από την τέλεση του γενεσιουργού αδικήματος. Μεγάλα δημευθέντα ποσά, κυρίως από αδικήματα ναρκωτικών και διαφθοράς, κατατέθηκαν σε ειδικό κονδύλι της Δημοκρατίας, ενώ κάποια ποσά επιστράφηκαν σε πρόσωπα που έπεσαν θύματα απάτης.

Σύμφωνα, πάντα, με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή, μέχρι τις 31/12/2020 η ΜΟΚΑΣ εκτέλεσε συνολικά 19 διατάγματα δήμευσης περιουσίας εξωτερικού, τα οποία αφορούσαν την κατάσχεση €16,9 εκατ., πέντε ακίνητα και 2.497.502 μετοχές. Αναφορικά με τα δημευθέντα ποσά που ανήκουν σε πρόσωπα από το εξωτερικό, στις πλείστες περιπτώσεις μοιράζονται μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της χώρας που υπέβαλε το αίτημα για εγγραφή και εκτέλεση του διατάγματος δήμευσης.

€185 εκατ. συν 241 ακίνητα 

Πρόσθετα, μέχρι τις 31/12/2020, η ΜΟΚΑΣ δέσμευσε δυνάμει 265 διαταγμάτων μια τεράστια ακίνητη και κινητή περιουσία που μεταφράζεται σε €185 εκατ. καταθέσεις, 241 ακίνητα, 40 οχήματα πολυτελείας, 6,8 εκατ. μετοχές, τέσσερα κοσμήματα, τρία κινητά τηλέφωνα, 49 κρυπτονομίσματα (bitcoins) και δύο Hedge funds (είδος επένδυσης χρημάτων). Τα διατάγματα δέσμευσης εκδίδονται σε μια από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

Έχει αρχίσει και δεν έχει περατωθεί ή επίκειται η έναρξη εντός της Δημοκρατίας ποινικής διαδικασίας εναντίον προσώπου για διάπραξη ποινικού αδικήματος ή έχει γίνει αίτηση από τον γενικό εισαγγελέα δυνάμει των άρθρων του περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμου.

Η ΜΟΚΑΣ κατέχει πληροφορία βάσει της οποίας δημιουργείται εύλογη υποψία ότι πρόσωπο δύναται να κατηγορηθεί για διάπραξη αδικήματος νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στην Κύπρο, σε κράτος μέλος της ΕΕ ή σε ξένη χώρα.

Το δικαστήριο είναι ικανοποιημένο ότι υπάρχει εύλογη αιτία να πιστεύει ότι πρόσωπο έχει αποκομίσει οποιοδήποτε όφελος από τη διάπραξη ποινικού αδικήματος.

Πρώτες σε αναφορές οι τράπεζες

Κατά το έτος 2020 υποβλήθηκαν συνολικά 1.626 αναφορές στη ΜΟΚΑΣ για ύποπτες συναλλαγές και δραστηριότητες. Ο μεγαλύτερος υποβολέας αναφορών ήταν τα τραπεζικά ιδρύματα με απόλυτο αριθμό 629 αναφορές (39%), ακολουθούν οι εταιρείες μεταφοράς χρημάτων με 310 αναφορές (32%) και οι εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών με 174 αναφορές (11%). Άλλες 60 αναφορές προς τη ΜΟΚΑΣ για ύποπτες συναλλαγές και δραστηριότητες προήλθαν από ελεγκτές - λογιστές, 29 από δικηγόρους, 94 από εταιρείες παροχής διοικητικών υπηρεσιών, 14 από παρόχους υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών κ.ο.κ.

61 υποθέσεις στην Αστυνομία

Στο πλαίσιο της εξέτασης των αναφορών για ύποπτες συναλλαγές και δραστηριότητες, ο Τομέας Ανάλυσης της ΜΟΚΑΣ συλλέγει πληροφορίες από διάφορες πηγές, όπως από αντίστοιχες Μονάδες του εξωτερικού, από βάσεις δεδομένων στις οποίες έχει πρόσβαση, από το Τμήμα Φορολογίας, την Αστυνομία, το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών κ.ά. Πρόσθετα, εκεί και όπου κρίνεται σκόπιμο, τα μέλη του Τομέα Ανάλυσης προχωρούν και σε αποστολή πληροφοριών σε αντίστοιχες Μονάδες άλλων χωρών. Κατά το έτος 2020 έγιναν 150 διαβιβάσεις από τη ΜΟΚΑΣ σε άλλες αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες μετά από ανάλυση συναλλαγών, με συγκεκριμένα ευρήματα με σκοπό να προχωρήσουν στις δικές τους ενέργειες. Η πλειοψηφία αυτών των διαβιβάσεων, και συγκεκριμένα 61 στον αριθμό, διαβιβάστηκαν στην Αστυνομία με σκοπό τη διερεύνηση ποινικών αδικημάτων, ενώ άλλες 50 υποθέσεις περίπου διαβιβάστηκαν στο Υπουργείο Εσωτερικών και αφορούσαν το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα και τα «χρυσά» διαβατήρια. Οι υπόλοιπες διαβιβάσεις έγιναν από τη ΜΟΚΑΣ προς το Τμήμα εφόρου Φορολογίας και σε Εποπτικές Αρχές.

Ανενημέρωτοι βουλευτές

Όπως διαφάνηκε κατά τη συζήτηση των «Pandora Papers» ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής, ένας μεγάλος αριθμός βουλευτών έχει τη λανθασμένη εντύπωση ότι η ΜΟΚΑΣ διεξάγει ανακριτικό έργο σε σχέση με υποθέσεις που αφορούν ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Η ΜΟΚΑΣ δεν έχει ανακριτικές εξουσίες, υπάγεται ιεραρχικά στον γενικό εισαγγελέα και έχει, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες αρμοδιότητες: Τη λήψη, αξιολόγηση και ανάλυση των αναφορών ύποπτων συναλλαγών και άλλων πληροφοριών σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, συναφή βασικά αδικήματα ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, ενώ παράλληλα υπέχει την ευθύνη διαβίβασης των αποτελεσμάτων τής ανάλυσης αυτής στις αρμόδιες αρχές για σκοπούς διεξαγωγής ανακρίσεων (Αστυνομία) ή πληροφόρησης.