Τι μας λέει το 2012 για το 2022

Πρόεδρος που δεν διεκδικεί επανεκλογή, προβλήματα που δεν λύθηκαν στην ώρα τους και μας χτυπούν την πόρτα, αλλά και μια λανθάνουσα αυτοπεποίθηση πως η Κύπρος μπορεί να αντεπεξέλθει ακόμη και εκεί που λυγίζουν και τα μεγαλύτερα κράτη. Καλό είναι να θυμηθούμε τι μας δίδαξε το 2012 και να σκεφτούμε τρόπους να αποφύγουμε τα ίδια παιδικά λάθη, που μπορεί να μας οδηγήσουν στον όλεθρο. Οι συνθήκες δεν είναι οι ίδιες, ωστόσο κάποια πράγματα προσομοιάζουν ανησυχητικά. Γι' αυτό, πριν φτάσουμε στο 2022, καλό είναι να πάμε δέκα χρόνια πίσω, να θυμηθούμε κάποια σημαντικά, μήπως και γλυτώσουμε τους εαυτούς μας από τραγικές περιπέτειες.

Κατ' αρχήν, τώρα όπως και τότε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακοίνωσε πως δεν θα διεκδικήσει επανεκλογή. Τότε, μπήκαμε σε αχαρτογράφητα νερά, με τον Δημήτρη Χριστόφια να είναι ο πρώτος Πρόεδρος που θα έφευγε με το που θα τελείωνε η θητεία του, κάτι που τελικά οδήγησε τη χώρα σε ακυβερνησία. Η ζημιά του 2013, θα είχε αποφευχθεί ή μετριαστεί αν το 2012 δεν ήταν προεκλογική χρονιά και ταυτόχρονα, ο τελευταίος χρόνος διακυβέρνησης του κ. Χριστόφια, έστω και αν η δημοτικότητα της κυβέρνησής του είχε κλονιστεί ανεπανόρθωτα, από το τραγικό ατύχημα στο Μαρί. Το να μετρούν οι αξιωματούχοι μέρες για να φύγουν και οι υπηρεσιακοί παράγοντες να αναζητούν τον επόμενο σταθμό, υπήρξε συνταγή ολικής αποτυχίας. Δεν ξέρω αν η διεκδίκηση με αξιώσεις της προεδρίας της χώρας από τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ συγκρατήσει την κατάσταση αποσύνθεσης που μπορεί να δημιουργηθεί, αλλά ο κίνδυνος είναι εκεί.

Την ίδια ώρα, η αντιπολίτευση μπορεί να μην είναι τόσο ισχυρή όσο ήταν τότε απέναντι στον Δημήτρη Χριστόφια, αλλά ακόμη και σε αυτή την κατάσταση, καταψήφισε τον προϋπολογισμό του κράτους και έστειλε το μήνυμα πως στην προεκλογική περίοδο, όλα επιτρέπονται. Αυτό, δεν το έπαθε ούτε η κυβέρνηση Χριστόφια. Το θέμα με τα διαβατήρια, ήδη κλυδώνισε το πολιτικό σύστημα και έφερε τον Πρόεδρο να δίνει εξηγήσεις σε εξεταστικές επιτροπές. Αν σε αυτό προστεθεί μια αρνητική εξέλιξη από τη διαχείριση της πανδημίας, η αντιπολίτευση μπορεί άνετα να μπει στον πειρασμό να γίνει αυτό που ο Δημήτρης Χριστόφιας περιέγραφε τότε ως «κυβερνώσα Βουλή». Αποτέλεσμα αυτής της σύγκρουσης, ήταν η χώρα τότε να μην μπορεί να λάβει έγκαιρα μέτρα που θα μετρίαζαν τις συνέπειες της επερχόμενης για το 2013, χρηματοοικονομικής κρίσης. Χάθηκαν ευκαιρίες και ορόσημα με αποτέλεσμα ο τότε επόμενος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, να παραλάβει «καμένη γη».

Μια «καμένη γη», που προήλθε από το γεγονός πως υπερεκτιμήσαμε τις δυνατότητές μας να ξεφύγουμε από την κρίση, πως στηρίξαμε όλες μας τις ελπίδες σε βοήθεια από την ΕΕ και από άλλους στρατηγικούς εταίρους και που δεν υπολογίσαμε το μέγεθος της έκθεσής μας σε άλλα κράτη, όπως η Ελλάδα, που όταν βυθίστηκαν μας πήραν στον πάτο μαζί τους. Τα σημερινά δεδομένα, έχουν τις προϋποθέσεις να εξελιχθούν σε ακόμη πιο δύσκολες καταστάσεις από το 2013 και αυτό είναι κάτι που δεν περίμενα πως θα συμβεί. Η πανδημία, ο πληθωρισμός και οι ελλείψεις που καταγράφει η παγκόσμια οικονομία, μπορεί να αποδειχθούν χειρότερες από τη χρηματοοικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. Το να μην μιλάμε για αυτά, δεν σημαίνει πως αυτά θα μας προσπεράσουν. Όπως δεν είναι εντάξει να κάνουμε μεταρρυθμίσεις απλά για τις κάνουμε, ή να δίνουμε αστόχευτα πολύτιμη κρατική βοήθεια. Θα πρέπει να θυμόμαστε το πάθημα με τα ελληνικά ομόλογα του 2012 - φέτος να είναι από την Τουρκία, ως αποτέλεσμα της αποσταθεροποίησης που παρατηρούμε να συμβαίνει στην οικονομία της χώρας. Αν τότε ήταν οι τράπεζες εκτεθειμένες, στην Τουρκία ο κίνδυνος είναι να «κουρευτεί» το κράτος με διχοτόμηση. Καλό είναι να παρατηρούμε τι συμβαίνει στην Άγκυρα και να μην έχουμε την ψευδαίσθηση πως τα προβλήματα δεν «εξάγονται» ή πως θα βάλουν άλλοι «πλάτες» για να σωθούμε από τη δυσμενή θέση που βρεθήκαμε και με δική μας υπαιτιότητα. Αυτά από το 2012, έτσι για να μην είναι απλά καλή η Πρωτοχρονιά, αλλά και να κυλήσει καλά όλη η χρονιά.