Κυπριακός τουρισμός: Πέτυχε την καλύτερη επίδοση μεταξύ των χωρών της Νότιας Ευρώπης το 2021

Ο κυπριακός τουρισμός πέτυχε την καλύτερη επίδοση μεταξύ των χωρών της Νότιας Ευρώπης το 2021, ξεπερνώντας και την Ελλάδα στο ποσοστό ανάκτησης των απωλειών του 2020 και αφήνοντας πίσω μεγάλες δυνάμεις τους ευρωπαϊκού τουρισμού.

Εν μέσω πανδημίας, η Κύπρος κατάφερε να πετύχει υψηλούς αριθμούς αφίξεων τους φθινοπωρινούς μήνες. Μάλιστα, τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνουν ότι ακόμη μεγαλύτερη είναι η ανάκτηση στα έσοδα, κάτι που σημαίνει ότι την Κύπρο επέλεξε ένα διαφορετικό μίγμα επισκεπτών, το οποίο ξοδεύει περισσότερα και επιλέγει να ταξιδέψει μόνο του χωρίς να αγοράζει το ταξίδι του από οργανωτή ταξιδιών.

Tην περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2021, οι αφίξεις τουριστών ανήλθαν σε 1.299.392, σε σύγκριση με 512.184 την αντίστοιχη περίοδο του 2020, σημειώνοντας αύξηση 153,7% και μείωση 60,1% σε σχέση με την περίοδο Ιανουαρίου –Σεπτεμβρίου 2019 (3.260.546 αφίξεις).

Tην περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2021, τα έσοδα από τον τουρισμό υπολογίζονται σε €1.045,2 εκατ. σε σύγκριση με €298,9 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2020, σημειώνοντας αύξηση 249,7% και μείωση 53,2% σε σχέση με την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2019 (€2.234,0 εκατ.).

Τις επιδόσεις του ταξιδιωτικού και τουριστικού τομέα της Νότιας Ευρώπης αναλύει σε σημείωμά του ο καναδικός οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar. Η γενική εικόνα είναι ότι μετά από μία δύσκολη χρονιά, το 2021 ο διεθνής τουρισμός στη Νότια Ευρώπη έδειξε σημάδια ανάκαμψης.

Ο DBRS Morningstar αναλύοντας τα στοιχεία διαπιστώνει:

• Τα ταξίδια και ο τουρισμός στη Νότια Ευρώπη έδειξαν ενθαρρυντικά σημάδια ανάκαμψης το καλοκαίρι του 2021. Παρά την αργή έναρξη της θερινής περιόδου διακοπών, η εξάπλωση του εμβολιασμού, η εναρμόνιση των ταξιδιωτικών κανόνων στην Ευρώπη και η σχετικά καλή επιδημιολογική κατάσταση στο εσωτερικό και στις κύριες αγορές προέλευσης τουριστών, οδήγησαν σε μία μεγαλύτερη διάρκεια της περιόδου και βοήθησαν τον τομέα να ανακάμψει από τα χαμηλά επίπεδα του 2020.

Ο εισερχόμενος τουρισμός ανέκαμψε ταχύτερα στην Ελλάδα και την Κύπρο φέτος, ιδίως στα τέλη του καλοκαιριού, σε σύγκριση με την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Μάλτα.

Η χαλάρωση των ταξιδιωτικών περιορισμών στα τέλη Μαΐου 2021 και η επανέναρξη των μη απαραίτητων ταξιδιών σηματοδότησε την έναρξη της τουριστικής περιόδου στην Ευρώπη. Με χαμηλά ακόμη ποσοστά εμβολιασμού στις αρχές Ιουνίου 2021, κάτω του 30% στην Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία και περίπου 40% στη Μάλτα, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης άρχισαν να καταργούν τις απαιτήσεις καραντίνας και εξετάσεων για τους πλήρως εμβολιασμένους ταξιδιώτες, σε μία προσπάθεια να διευκολύνουν την ομαλή επανέναρξη των ταξιδιών και του τουρισμού. Η εισαγωγή του ψηφιακού πιστοποιητικού Covid-19 της ΕΕ τον Ιούλιο του 2021, το οποίο εναρμόνισε την ελεύθερη κυκλοφορία και τα ταξίδια εντός των χωρών της ΕΕ, παρείχε επίσης σαφήνεια και συνέβαλε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των ταξιδιωτών.

-Παρά τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς στο μεγαλύτερο μέρος του πρώτου εξαμήνου του τρέχοντος έτους, οι διεθνείς αφίξεις από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2021 έχουν ήδη ξεπεράσει τις αφίξεις για ολόκληρο το έτος 2020 στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Ισπανία. Η Κύπρος και η Ελλάδα έχουν καταγράψει ισχυρή ανάκαμψη της τάξης του 46% των επιπέδων του 2019 μέχρι τον Οκτώβριο για την Κύπρο και 43% για την Ελλάδα μέχρι τον Σεπτέμβριο. Τα στοιχεία για την Ισπανία, τη Μάλτα και την Πορτογαλία δείχνουν ανάκαμψη περίπου στο 30% των επιπέδων του 2019 από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο. Οι αφίξεις αλλοδαπών στην Ιταλία από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο έχουν φθάσει το 30%, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019.

Οι ελληνικές και κυπριακές τουριστικές αγορές σημείωσαν ισχυρές επιδόσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι αφίξεις από τη Γερμανία, μία από τις κύριες αγορές προέλευσης, από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο έφθασαν το 95% του επιπέδου του 2019, ενώ οι αφίξεις από τη Γαλλία ξεπέρασαν οριακά τις αφίξεις του 2019. Η τουριστική αγορά της Κύπρου επωφελήθηκε φέτος σημαντικά από την επιστροφή της ρωσικής αγοράς, η οποία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά το 2019.

Η καθυστερημένη έναρξη της περιόδου, το υψηλότερο ποσοστό εμβολιασμένου πληθυσμού και η σχετικά καλή επιδημιολογική κατάσταση, τόσο στο εσωτερικό όσο και στις κύριες αγορές προέλευσης τουριστών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, είχαν ως αποτέλεσμα τη σταθερή ανάκαμψη του τουριστικού τομέα τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο.

Τα στοιχεία για τις αεροπορικές μεταφορές στην ΕΕ δείχνουν σημαντική βελτίωση στις χώρες της Νότιας Ευρώπης σε σύγκριση με την περσινή περίοδο, υποδεικνύοντας επίσης ισχυρή ανάκαμψη τον Οκτώβριο. Οι εμπορικές πτήσεις στην Ελλάδα έδειξαν εξαιρετικά ισχυρή ανάκαμψη, με τον Αύγουστο μόνο 7% κάτω από τα επίπεδα του 2019 και τον Οκτώβριο σχεδόν στα επίπεδα του 2019. Η παράταση της περιόδου μέχρι τον Οκτώβριο πιθανόν να αντισταθμίσει μέρος των απωλειών λόγω της καθυστερημένης έναρξης της θερινής περιόδου φέτος.

Ο εγχώριος τουρισμός

Μέχρι στιγμής και φέτος ο εγχώριος τουρισμός έχει αποδειχθεί ανθεκτικός, αναπληρώνοντας ορισμένες από τις απώλειες του τομέα, ιδίως σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία όπου ο εγχώριος τουρισμός αντιπροσωπεύει υψηλά μερίδια της συνολικής τουριστικής αγοράς. Από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους οι εγχώριες διανυκτερεύσεις στην Ισπανία και την Πορτογαλία αντιπροσώπευαν περίπου το 60% των συνολικών διανυκτερεύσεων και το 67% στην Ιταλία μέχρι τον Αύγουστο, ενώ στη Μάλτα αυξήθηκαν στο 18% το 2021, από 4% την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019.

Εκτός από τον χαμηλό αριθμό διεθνών αφίξεων κατά την περίοδο αυτή, τα αυξημένα μερίδια του εγχώριου τουρισμού αντανακλούν επίσης τις ανησυχίες για την ασφάλεια και τις διαφορετικές αντιλήψεις κινδύνου μεταξύ των τουριστών.

Τουρισμός και ανάπτυξη

Τα έσοδα από τον τουρισμό αποτελούν σημαντική πηγή εισοδήματος για τις οικονομίες της Νότιας Ευρώπης, αποδεικνύοντας ότι η ανάκαμψη των οικονομιών τους είναι στενά συνδεδεμένη με την ανάκαμψη του τουρισμού.

Δεδομένης της μεγάλης εξάρτησής τους από τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τον τουρισμό και των σχετικά καλών επιδόσεων του τομέα φέτος, χώρες όπως η Κύπρος και η Ελλάδα είναι πιθανόν να δουν τις οικονομίες τους να γνωρίζουν ισχυρή ανάκαμψη το 2021, ανακτώντας μέρος του χαμένου εδάφους από το 2020, σχολιάζει ο καναδικός οίκος.

Ωστόσο, σε πρόσφατη ανάλυσή του για την κυπριακή οικονομία, ο οίκος δεν συνδέει 100% την ανάκαμψη της Κύπρου με την ανάκαμψη του τουρισμού.

«Παρά τη σημασία του τουρισμού, η κυπριακή οικονομία αποδείχθηκε αρκετά ανθεκτική απέναντι στο σοκ της ασθένειας των κορονοϊών (Covid-19), αξιοποιώντας το δημοσιονομικό περιθώριο για μέτρα στήριξης. Εάν η Κύπρος δεν είχε προβεί στη φιλόδοξη προσαρμογή μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η κατάσταση τώρα θα μπορούσε να είναι αρκετά διαφορετική», αναφέρει ο οίκος.

«Η Κύπρος ανακάμπτει ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για διατηρήσιμη ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα, αν και υπό την αίρεση της εξέλιξης της πανδημίας και των κινδύνων εφαρμογής των κονδυλίων της ΕΕ», σχολίασε ο Javier Rouillet, αντιπρόεδρος της DBRS Morningstar.

Το 2022

Ο DBRS Morningstar αναμένει ότι ο τομέας του τουρισμού θα συνεχίσει την πορεία ανάκαμψης το 2022, με την επιδημιολογική κατάσταση όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο.

Η εμφάνιση της παραλλαγής «Όμικρον» προκάλεσε ανησυχία και δείχνει σαφώς ότι ο ιός θα συνεχίσει να εγκυμονεί κινδύνους για τον διεθνή τουρισμό, εκτός εάν επιτευχθεί υψηλό ποσοστό αποτελεσματικού εμβολιασμού σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι αντιλήψεις για την απειλή ευρύτερων περιορισμών στα ταξίδια μεταξύ των αγορών της ΕΕ και τρίτων χωρών θα μπορούσαν να ανακόψουν την ανάκαμψη για το υπόλοιπο του έτους, αλλά αυτό μετριάζεται από το γεγονός ότι η πλειονότητα των τουριστικών ροών είναι ενδοευρωπαϊκές.

Όσον αφορά το μέλλον, ο τουρισμός θα παραμείνει το κλειδί για τις οικονομίες της Νότιας Ευρώπης, οι οποίες θα πρέπει να εργαστούν προς την κατεύθυνση του βιώσιμου τουρισμού για να ενισχύσουν περαιτέρω την ανθεκτικότητά τους. Ταυτόχρονα, είναι σημαντική η ώθηση για μεγαλύτερη συνολική διαφοροποίηση των αντίστοιχων οικονομιών τους με την ανάπτυξη άλλων βιομηχανιών και την ανάπτυξη νέων.

Η παραλλαγή «Όμικρον»

Η εμφάνιση της παραλλαγής «Όμικρον» και η πρόσφατη αύξηση των κρουσμάτων Covid-19 σε όλη την Ευρώπη, θέτουν προκλήσεις και φέρνουν αβεβαιότητες για τον τουρισμό κατά την προσεχή περίοδο διακοπών. Ο DBRS Morningstar σημειώνει ότι ελλοχεύουν κίνδυνοι για τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη του τουριστικού τομέα, ιδίως σε χώρες με χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος. Τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού στην Ισπανία, τη Μάλτα και την Πορτογαλία θα μπορούσαν να μετριάσουν αυτόν τον κίνδυνο.

Ο οίκος σημειώνει ότι χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, όπως η Ισπανία, η Μάλτα και η Πορτογαλία είναι λιγότερο πιθανό να επιβάλουν εκ νέου αυστηρά περιοριστικά μέτρα στο εσωτερικό τους, αποτρέποντας ένα ακόμη κλείσιμο του τομέα στο υπόλοιπο του έτους.