Προειδοποιήσεις αξιωματούχων: Αν η Κύπρος δεν υλοποιήσει το Σχέδιο Ανάκαμψης ίσως χαθούν χρήματα

Σε ενημέρωσή τους, αναφορικά με τις συστάσεις ανά χώρα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, κοινοτικοί αξιωματούχοι τόνισαν ότι το Σχέδιο είναι φιλόδοξο και αντιμετωπίζει αρκετές από τις συστάσεις της Κομισιόν. Ωστόσο, ήδη η Κύπρος έχασε ήδη το ορόσημο της πρώτης εκταμίευσης των €85 εκατομμυρίων, αφού εκκρεμεί στη Βουλή το νομοσχέδιο που παραχωρεί πρόσβαση στις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων στα στοιχεία του Κτηματολογίου και του Άρτεμις λόγων των διαφωνιών που προέκυψαν στη Βουλή σε σχέση με τους εγγυητές δανείων. Πρόκειται για το μόνο ορόσημο που εκκρεμεί από τα συνολικά 14 που είχαν τεθεί για την πρώτη εκταμίευση.

«Η καθυστέρηση σημαίνει ότι επηρεάζεται αλληλένδετα η κάθε άλλη εκταμίευση και υπάρχει χρονικό περιθώριο ότι όλες οι εκταμιεύσεις θα πρέπει να ολοκληρωθούν τον Αύγουστο του 2026. Η Κύπρος δεν είναι τελευταία αλλά έχει καθυστερήσει διότι έχει περισσότερα πράγματα να κάνει και για να μην θέσει σε κίνδυνο οποιαδήποτε άλλη εκταμίευση σημαίνει ότι θα πρέπει να προχωρήσει πάρα πολύ γρήγορα», ανέφερε κοινοτικός αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι δέκα κράτη-μέλη έχουν ζητήσει την εκταμίευση της 1ης δόσης.

Λέγοντας ότι το πρόγραμμα αποτελείται από δέκα δόσεις, ο ίδιος αξιωματούχος πρόσθεσε χαρακτηριστικά ότι «οπότε ίσα που προλαβαίνει η Κύπρος και θα χάσει λεφτά αν δεν προχωρήσει στην κατάθεση (αίτησης για εκταμίευση της 1ης δόσης)». Το Σχέδιο αποτελείται από συνολικά 271 ορόσημα και περιλαμβάνει 133 μέτρα (58 μεταρρυθμίσεις και 75 επενδύσεις).

Άλλος αξιωματούχος επεσήμανε ότι το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιέχει πολύ ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των ανισορροπιών. «Οπότε χρειάζεται να προχωρήσει η Κύπρος με τις μεταρρυθμίσεις και να υπάρξει η δέσμευση τόσο από την πλευρά της Κυβέρνησης όσο και από πλευρά του Κοινοβουλίου για την εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων, ουσιαστικά για να πάει μπροστά η χώρα», συμπλήρωσε.

Να σημειωθεί ότι στις φετινές συστάσεις η Κομισιόν περιέλαβε για όλες τα κράτη-μέλη σύσταση για υλοποίηση των εθνικών τους Σχεδίων Ανάκαμψης κα Ανθεκτικότητας, ενώ οι προκλήσεις που παραμένουν ξεχωριστά ως συστάσεις πολιτικής.

Στοχευμένες δαπάνες για αντιμετώπιση των συνεπειών του πληθωρισμού

Οι ίδιοι αξιωματούχοι, τόνισαν αυτό νωρίτερα ανέδειξε νωρίτερα ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ, Πάολο Τζεντιλόνι για στόχευση της δημόσιας στήριξης όσον αφορά την αντιμετώπιση του πληθωρισμού.

Να σημειωθεί ότι στο κείμενο για τη Κύπρο, αναφέρεται τα μέρα μείωσης του ΦΠΑ στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και του φόρου κατανάλωσης «δεν είναι στοχευμένα».

«Η προσέγγιση της Επιτροπής είναι ότι τα μέτρα πρέπει να είναι στοχευμένα στις ευάλωτες ομάδες, να μην είναι οριζόντια και να έχουν προσωρινό χαρακτήρα», είπε ο κοινοτικός αξιωματούχος.

Όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά, στις συστάσεις της για την Κύπρο, η Κομισιόν συνιστά την τήρηση μιας ουδέτερης δημοσιονομικής στάσης. Δηλαδή την αύξηση των δημοσίων δαπανών στη βάση του ρυθμού αύξησης του δυνητικού ΑΕΠ, με ετοιμότητα προσαρμογής των δαπανών, αναλόγως της κατάστασης με στοχευμένη στήριξη από την αύξηση των τιμών της ενέργειας και για τους πρόσφυγες που φεύγουν από την Ουκρανία. Ζητά επίσης επέκταση των δημοσίων επενδύσεων για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, κάνοντας χρήση και του Σχεδίου Ανάκαμψης και του Σχεδίου REPower EU, ενώ από το 2023 ζητείται η τήρηση μιας συνετούς δημοσιονομικής πολιτικής.

Επίσης ζητείται η υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης, ενώ στις συστάσεις καταγράφεται η ανάγκη για βελτίωση του πλαισίου διακυβέρνησης των κρατικών οργανισμών, ένα θέμα που υπήρχε και στο μνημόνιο του 2013 και δεν είχε υλοποιηθεί.

Η Κομισιόν ζητεί επίσης μείωση της εξάρτισης από τα ορυκτά καύσιμα και η διαφοροποίηση του ενεργειακού μίγματος με την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κυρίως μέσω της απλοποίησης των διαδικασιών για αδειοδότηση και επέκταση φωτοβολταϊκών.

Αναφέρεται πως αν και η Κύπρος εξαρτάται κατά μόλις 1% από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, σε σύγκριση με το 23% του μέσου όρου της ΕΕ, εντούτοις το πετρέλαιο αντιστοιχεί στο 85,6% του ενεργειακού μίγματος στη χώρα.

Προσοχή στο λογαριασμό τρεχουσών συναλλαγών

Εξάλλου, σύμφωνα με την Κομισιόν, η Κύπρος μαζί με την Ελλάδα και την Ιταλία συνεχίζουν να παρουσιάζουν υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες. Πρόκειται για το δημόσιο χρέος, το οποίο βρίσκεται σε πτωτική τροχιά, το ακόμη υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, παρά τη μείωσή τους και το πολύ υψηλό έλλειμμα στο λογαριασμό τρεχουσών συναλλαγών, που επιδεινώνει το εξωτερικό χρέος της χώρας. Αν και οι κοινοτικοί αξιωματούχοι αναγνώρισαν ότι η επιδείνωση οφείλεται στη μείωση του τουριστικού ρεύματος λόγω της κρίσης του κορωνοϊού (θεωρείται ως εξαγωγές) εντούτοις έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου διότι το έλλειμα το 2020 είχε φτάσει στο 10,1% του ΑΕΠ, για να υποχωρήσει στο 7,2% το 2021.

«Αλλά εξακολουθεί σίγουρα να είναι σε ψηλά επίπεδα, που δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι είναι διατηρήσιμα σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα», είπε κοινοτικός αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι το όριο είναι γύρω στο 4% του ΑΕΠ.