Οι καταναλωτές να περιμένουν νέες αυξήσεις στην ενέργεια - Άγνωστος «Χ» το εμπάργκο στο πετρέλαιο

Το έκτακτο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας δεν κατέληξε σε αποφάσεις για τη διαχείριση της ανόδου των τιμών στην ενέργεια που πλήττουν όλες τις χώρες της Ένωσης (αναμένει την πρόταση της Κομισιόν στις 18 Μαΐου), την ώρα που η αβεβαιότητα εντείνεται μετά την κίνηση της Ρωσίας να σταματήσει τις πωλήσεις σε χώρες που δεν πληρώνουν τις αγορές τους σε ευρώ και την αλλαγή της στάσης της Γερμανίας στην επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία.

Η Γερμανία δηλώνει πλέον έτοιμη να υποστηρίξει ένα άμεσο εμπάργκο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ρωσικό πετρέλαιο, μια σημαντική αλλαγή από τον μεγαλύτερο ενεργειακό πελάτη της Μόσχας, που θα μπορούσε να επιτρέψει στην Ευρώπη να επιβάλει μια τέτοια απαγόρευση μέσα σε λίγες ημέρες. Η συζήτηση ενός νέου πακέτου κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας είναι σε εξέλιξη, αν και το θέμα του εμπάργκο δεν συζητήθηκε χθες στο έκτακτο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας.

Η ανησυχία για την κάλυψη των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο και η διαταραχή από ένα εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, αναμένεται να έχουν άμεση επίπτωση στην τσέπη των καταναλωτών.

Ο υπουργός Οικονομίας και Προστασίας του Κλίματος της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, προσερχόμενος στην έκτακτη συνεδρίαση του συμβούλιο υπουργών Ενέργειας, προειδοποίησε για τον κίνδυνο αύξησης των τιμών ενέργειας, τόσο για τη βιομηχανία όσο και για τους καταναλωτές. Ο υπουργός παραδέχθηκε ακόμη ότι οι συνέπειες ενός πετρελαϊκού εμπάργκο για τη Ρωσία δεν μπορούν να προβλεφθούν, διότι θα μπορούσε να προκληθεί εκτόξευση των τιμών παγκοσμίως και όλοι οι εξαγωγείς πετρελαίου -συμπεριλαμβανομένων αυτών της Ρωσίας- θα ωφελούνταν.

«Αν ο Πούτιν κερδίζει περισσότερα χρήματα πουλώντας λιγότερο πετρέλαιο, τότε έχουμε κάνει μια τρύπα στο νερό», είπε χαρακτηριστικά ο Ρόμπερτ Χάμπεκ.

Την ανάγκη άμεσης λήψης συντονισμένων μέτρων σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο για τη στήριξη των Ευρωπαίων καταναλωτών, ιδίως των ευάλωτων νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, από τις εκρηκτικές αυξήσεις στο κόστος ενέργειας, επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Κώστας Σκρέκας.

Ο κ. Σκρέκας επανέλαβε τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την επιβολή πλαφόν στις χονδρεμπορικές αγορές ενέργειας και τη σύσταση Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Αλληλεγγύης, για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων της διεθνούς ενεργειακής κρίσης και τη σταθεροποίηση των τιμών σε προσιτά επίπεδα.

Η Κύπρος

Ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Μάριος Παναγίδης, ο οποίος εκπροσώπησε την Κύπρο στη σύνοδο, εξέφρασε πλήρη αλληλεγγύη προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία, υπογραμμίζοντας τη σημασία διαφύλαξης της ευρωπαϊκής ενότητας. Εξήγησε ότι, παρά το γεγονός πως η Κύπρος είναι το κράτος μέλος με τη μικρότερη εξάρτηση στο φυσικό αέριο από τη Ρωσία, επηρεάζεται λόγω των σημαντικών αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας γενικότερα. Η Κύπρος, είπε, στηρίζει τα μέτρα που προωθεί η ΕΕ για την ενεργειακή ασφάλειά της, περιλαμβανομένης της πρότασης κανονισμού για την αποθήκευση του φυσικού αερίου και της πλατφόρμας της ΕΕ για κοινές προμήθειες.

Ο κ. Παναγίδης αναφέρθηκε στη συνέχεια και στη σημασία αξιοποίησης των ενεργειακών αποθεμάτων των κρατών μελών, περιλαμβανομένων των αποθεμάτων φυσικού αερίου της Κύπρου. Στο πλαίσιο αυτό, ανέδειξε τις προσπάθειες της Κύπρου για δημιουργία συνεργιών με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Αίγυπτο, για αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, κάτι που μπορεί να συμβάλει στην προσπάθεια απεξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Επείγουσα ανάγκη

Από την ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση και το ενημερωτικό σημείωμα που ετοίμασε η Γαλλική Προεδρία, προκύπτει ότι η εξομάλυνση της αγοράς ενέργειας αποτελεί μια επείγουσα ανάγκη.

Στις 18 Μαΐου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να παρουσιάσει το σχέδιο REPowerEU για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ έναντι της Ρωσίας, μέσω κοινής ευρωπαϊκής δράσης για πιο προσιτή οικονομικά, εξασφαλισμένη και βιώσιμη ενέργεια.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της συνεδρίασης του συμβουλίου, οι υπουργοί επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να εργαστούν για τη σταδιακή εξάλειψη της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.

Οι υπουργοί ζήτησαν το σχέδιο REPowerEU να καθορίζει συγκεκριμένες δράσεις, μεταξύ άλλων, με τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού σε φυσικό αέριο, την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την προώθηση περαιτέρω ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας και την ανάλογη ενίσχυση των υποδομών. Θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα των υπερβολικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς, διατηρώντας τα κίνητρα για την πράσινη μετάβαση, διατηρώντας την ασφάλεια του εφοδιασμού και αποφεύγοντας δυσανάλογα δημοσιονομικά έξοδα.

Οι πληρωμές

Στη χθεσινή συνεδρίαση, τα κράτη μέλη καταδίκασαν έντονα τη μονομερή απόφαση που έλαβε η Gazprom για τον τρόπο πληρωμής των αγορών αερίου και ξεκαθάρισαν ότι οι απαιτήσεις της Gazprom παραβιάζουν τις κυρώσεις.

Οι υπουργοί επαναβεβαιώνουν ότι όλοι οι προμηθευτές πρέπει να εκτελέσουν τις υποχρεώσεις τους, όπως αυτές καθορίζονται στις συμβάσεις. Αναφορικά με το ρωσικό διάταγμα που αφορά τους εισαγωγείς φυσικού αερίου, οι υπουργοί επανέλαβαν την υποχρέωση πλήρους συμμόρφωσης και συνέπειας με τα υφιστάμενα περιοριστικά μέτρα που έχουν θεσπιστεί έναντι της Ρωσίας και τη δέσμευσή τους να συνεργαστούν στενά με τους φορείς εκμετάλλευσης για να ακολουθήσουν μια κοινή προσέγγιση όσον αφορά τις πληρωμές φυσικού αερίου.

Αρκετά δύσκολα τα επόμενα χρόνια για την οικονομία

Τη βούληση της κυβέρνησης για συνέχιση της στήριξης που παρέχει προς τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού ως αντιστάθμισμα στις αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης.

«Είμαστε κοντά στο να δούμε διψήφια ποσοστά αυξήσεων στον πληθωρισμό λόγω των αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και αυτό σίγουρα θα επηρεάσει τη ζήτηση και την προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών. Αναμένουμε σοβαρό αντίκτυπο λόγω του πληθωρισμού και αυτή είναι η βασική ανησυχία μου», είπε ο κ. Πετρίδης μιλώντας σε συνέδριο που διοργάνωσε το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Λευκωσίας (ΕΒΕΛ) και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

«Ο πόλεμος πραγματικά απειλεί την οικονομία της ΕΕ με το διπλό πρόβλημα της συνεχιζόμενης και δραματικής αύξησης στις τιμές της ενέργειας και την τεράστια αβεβαιότητα», είπε η Λιλιάνα Πάβλοβα, αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ.

Ο κ. Πετρίδης σε δηλώσεις του στο περιθώριο της παρουσίασης του σχεδίου χορηγιών για μετατροπή και δημιουργία φοιτητικών εστιών και δωματίων στην εντός των τειχών Λευκωσίας σημείωσε ότι «αυτό το οποίο κάνουμε και έχουμε κάνει και θα συνεχίσουμε να κάνουμε είναι να προσπαθούμε να αμβλύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις συνέπειες, ειδικά στις πιο ευάλωτες ομάδες», προσθέτοντας ότι η Κύπρος είναι η μόνη χώρα στην ΕΕ που πήρε και οριζόντια μέτρα και απαρίθμησε τα μέτρα που έχουν ληφθεί: μείωση του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα για όλους, μείωση οριζόντια του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα από το 19% στο 10%, επιπλέον μείωση από το 19% στο 5% για τους ευάλωτους, όπως αύξηση κατά 50% των επιδομάτων στις ορεινές περιοχές και βοήθεια 8,5 εκατομμύρια στην κτηνοτροφία.

«Θα προσπαθήσουμε να στοχεύσουμε στην προστασία των ευάλωτων και από εκεί και πέρα μέσω της ανάπτυξης, μέσω της άντλησης επενδύσεων θα προσπαθήσουμε να αυξήσουμε τα εισοδήματα. Σίγουρα το επόμενο διάστημα, τα επόμενα χρόνια θα είναι αρκετά δύσκολα όχι μόνο για την κυπριακή, αλλά ειδικά για την ευρωπαϊκή οικονομία», προσέθεσε ο κ. Πετρίδης.