Ερχονται τα μητρώα δικαιούχων εταιρειών, τραπεζικών λογαριασμών, θυρίδων, εμπιστευμάτων

Το Υπουργείο Οικονομικών ζητεί από τη Βουλή να συζητηθεί με τη διαδικασία του κατεπείγοντος το νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία της 5ης Ευρωπαϊκής Οδηγίας κατά του ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Με τις νέες ρυθμίσεις ενισχύεται περαιτέρω το οπλοστάσιο των διωκτικών αρχών έναντι εγκληματικών οργανώσεων. Τη σημαντικότερη τομή αποτελεί η δημιουργία μητρώου τελικών δικαιούχων εταιρειών, το οποίο θα είναι δημόσιο και προσβάσιμο στο ευρύ κοινό. Μητρώα δικαιούχων θα τηρούν επίσης η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (για εμπιστεύματα) και η Κεντρική Τράπεζα (για τραπεζικούς λογαριασμούς και θυρίδες).

Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι εκπρόθεσμη σε ό,τι αφορά τη μεταφορά της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο και ήδη έχει ληφθεί, τον περασμένο Φεβρουάριο, σχετική προειδοποιητική επιστολή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Δημοκρατία σε απαντητική της επιστολή (Ιούνιος 2020) προς τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις, αποδίδει την καθυστέρηση, κατά κύριο λόγο, στην πληθώρα των διεθνών αξιολογήσεων στις οποίες έπρεπε να ανταποκριθεί η Κυπριακή Δημοκρατία στο θέμα αυτό, κατά τα έτη 2019 και 2020. Περαιτέρω καθυστέρηση προκάλεσε η έξαρση της πανδημίας Covid-19 από τον Μάρτιο του 2020 και μετέπειτα.

Τι αλλάζει
Βασικές πρόνοιες της Οδηγίας που ενσωματώνονται στον νόμο είναι οι εξής:

-Η πρόσβαση στο μητρώο τελικών δικαιούχων εταιρειών, το οποίο θα τηρείται από το Τμήμα του Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη, διευρύνεται πέραν των εποπτικών και διωκτικών αρχών. Για τις νομικές οντότητες, βασικά στοιχεία για τους τελικούς δικαιούχους θα είναι προσβάσιμα και από το ευρύ κοινό, κατόπιν εγγραφής και καταβολής τέλους που θα καθοριστεί. Προβλέπονται εξαιρέσεις στην πρόσβαση σε αυτά τα στοιχεία από το ευρύ κοινό όταν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος εξαπάτησης, απαγωγής, εκβιασμού, εκβίασης, παρενόχλησης, βίας ή εκφοβισμού του πραγματικού δικαιούχου ή εάν ο πραγματικός δικαιούχος είναι ανήλικος ή με άλλο τρόπο νομικά ανίκανος.

-Αντίστοιχο μητρώο τελικών δικαιούχων σωματείων, ιδρυμάτων, ομοσπονδιών, ενώσεων, όπως αυτά καθορίζονται στον περί Σωματείων και Ιδρυμάτων και για Άλλων Συναφή Θεμάτων Νόμο, δημιουργείται στο Υπουργείο Εσωτερικών με αντίστοιχες διατάξεις.

-Πρόσβαση στο μητρώο τελικών δικαιούχων εμπιστευμάτων που θα τηρείται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου, θα έχουν οι αρμόδιες εποπτικές και διωκτικές αρχές, αλλά πρόσθετα και πρόσωπα που θα αποδείξουν στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ότι κατέχουν έννομο συμφέρον.

-Δημιουργείται από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου, μητρώο τραπεζικών λογαριασμών με τους τελικούς δικαιούχους τους καθώς και για τις θυρίδες ασφαλείας. Πρόσβαση στο μητρώο θα έχει η ΜΟΚΑΣ και η Αστυνομία.

-Διευρύνονται οι εξουσίες της ΜΟΚΑΣ για δυνατότητα διεξαγωγής ερευνών και χωρίς την παρουσία ύποπτων συναλλαγών, αλλά στη βάση άλλων πληροφοριών.

-Μειώνονται τα όρια στις ανώνυμες προπληρωμένες κάρτες, για ελαχιστοποίηση των κινδύνων χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

-Ενισχύονται τα μέτρα δέουσας επιμέλειας από υπόχρεες οντότητες όταν αυτές συναλλάττονται με πελάτες από χώρες υψηλού κινδύνου.

-Οι πάροχοι κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων καθίστανται υπόχρεες οντότητες, ενώ η όλη λειτουργία τους και η διάθεση των προϊόντων αυτών, τίθενται υπό την εποπτεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου. Σκοπός αυτής της διάταξης είναι διαφάνεια σε αυτού του είδους τις συναλλαγές για ελαχιστοποίηση των κινδύνων ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.