Πως θα λειτουργήσει το κράτος αν καταψηφιστεί ο Προϋπολογισμός;

Στο σενάριο καταψήφισης του κρατικού προϋπολογισμού -το οποίο δεν μπορεί να αποκλειστεί- δημιουργείται μια άνευ προηγουμένου κατάσταση η οποία δύναται να θεραπευτεί με την επίκληση του «δικαίου της ανάγκης» με την κυβέρνηση να προχωρά σε εισπράξεις φόρων και καταβολή δαπανών χωρίς να υπάρχει προϋπολογισμός. Πρόκειται για μια λύση που φυσικά δεν μπορεί να είναι μόνιμη, αλλά μπορεί να αποδειχθεί αναγκαία προκειμένου το κράτος να λειτουργεί στο σενάριο που ο προϋπολογισμός δεν εγκριθεί ώς τα τέλη Φεβρουαρίου.

Σημείωμα της Υπηρεσίας Κοινοβουλευτικών Επιτροπών που επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα τι θα συμβεί σε περίπτωση μη ψήφισης του προϋπολογισμού αναφέρει ότι πέραν της δυνατότητας έγκρισης δύο δωδεκατημορίων για τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, στο Σύνταγμα δεν περιγράφεται λύση στην περίπτωση μη ψήφισης του κρατικού προϋπολογισμού. Τα δωδεκατημόρια επιτρέπουν μόνο την καταβολή μισθών και λειτουργικών δαπανών. Με βάση το Σύνταγμα αν δεν εγκριθεί ο προϋπολογισμός μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, από τον Μάρτιο το κράτος βάζει λουκέτο. Οι μόνες δαπάνες που επιτρέπονται είναι:

α) οι πληρωμές συντάξεων δημοσίων υπαλλήλων, πρώην βουλευτών και πρώην αξιωματούχων,

β) χορηγήματα για τα οποία είναι υπόχρεη η Δημοκρατία, δηλαδή συνεισφορές σε διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, ILO, Ευρωπαϊκή Ένωση κ.ά.),

γ) αντιμισθία του Προέδρου της Δημοκρατίας, των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του γενικού εισαγγελέα της Δημοκρατίας και του βοηθού γενικού εισαγγελέα της Δημοκρατίας, του γενικού ελεγκτή και του βοηθού γενικού ελεγκτή,

δ) κάθε οφειλή από χρέη για τα οποία είναι υπόχρεη η Δημοκρατία, όπως δανειακές υποχρεώσεις (εσωτερικός και εξωτερικός δανεισμός),

ε) υποχρεώσεις της Δημοκρατίας βάσει δικαστικών αποφάσεων ή δικαστικών διαταγμάτων εναντίον της Δημοκρατίας.

Δηλαδή δεν θα καταβάλλονται μισθοί, δεν θα είναι δυνατή η κάλυψη των λειτουργικών δαπανών, μεταξύ των οποίων και ιατρικές προμήθειες, θα ανασταλεί η υλοποίηση αναπτυξιακών έργων, δεν θα καταβληθεί η κρατική χορηγία προς τους ημικρατικούς οργανισμούς, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, τα συμβούλια, τις επιτροπές ή οργανώσεις.

Νομική λύση ή καλύτερα κατεύθυνση για το τι μπορεί να γίνει στην τελευταία περίπτωση έδωσε ο πρώτος γενικός εισαγγελέας της Δημοκρατίας το 1982. Κατ' αρχάς χαρακτηρίζει αντισυνταγματική τη μη έγκριση του προϋπολογισμού.

«Η εκ μέρους της Βουλής των Αντιπροσώπων ενέργεια της μη ψήφισης του προϋπολογισμού για να ασκήσει πίεση επί της εκτελεστικής εξουσίας δεν φαίνεται να συνάδει με την καλή τη πίστει άσκηση της συνταγματικής εξουσίας της Βουλής των Αντιπροσώπων για ψήφιση του προϋπολογισμού που είναι η άσκηση ελέγχου επί των δαπανών της Δημοκρατίας και όχι άσκηση πίεσης πάνω στην εκτελεστική εξουσία δι' άλλους σκοπούς», αναφέρει.

«Στην αντισυνταγματική ενέργεια της Βουλής των Αντιπροσώπων η εκτελεστική εξουσία ίσως θα μπορούσε να ενεργήσει επίσης με τρόπο που δεν εμπίπτει μέσα στις συνταγματικές διατάξεις, αλλά θα μπορούσε να δικαιολογηθεί σύμφωνα με το δίκαιο της ανάγκης να προβαίνει δηλαδή στις αναγκαίες για τη λειτουργία του κράτους δαπάνες με σκοπό τη διατήρηση της ύπαρξης του κράτους καίτοι οι δαπάνες αυτές δεν εγκρίθησαν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων».