Προτεραιότητα η ψήφιση του προϋπολογισμού

Νέα έκκληση στα κόμματα για υπερψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού απηύθυνε ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης με αφορμή την αξιολόγηση της κυπριακής οικονομίας από τον καναδικό οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης DBRS. Ο οίκος διατήρησε την πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην επενδυτική βαθμίδα και τη σταθερή προοπτική της κυπριακής οικονομίας.

Ο οίκος βλέπει ισοζυγισμένους κινδύνους παρά την συρρίκνωση της οικονομίας το 2020 και την επιδείνωση στο κυβερνητικό ισοζύγιο που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού.

Ειδικότερα, ο οίκος DBRS αιτιολογεί την απόφασή του για επιβεβαίωση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Δημοκρατίας στη βάση της συνετούς πολιτικής διαχείρισης του δημόσιου χρέους, των ιστορικά θετικών επιδόσεων της κυβέρνησης αναφορικά με την ικανότητα μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος, της συμμετοχής της Κύπρου στην ευρωζώνη και του ευνοϊκού επιχειρηματικού και επενδυτικού χαρακτήρα της χώρας.

Επιπρόσθετα, ο οίκος επισημαίνει ότι η σταθερή προοπτική αντικατοπτρίζει την άποψή του ότι οι κίνδυνοι που είναι συνυφασμένοι με την πιστοληπτική αξιολόγηση είναι γενικά ισοζυγισμένοι, παρά τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας που προκλήθηκε από την πανδημία κατά το τρέχον έτος.

Στα ίδια πλαίσια, ο Οίκος DBRS τονίζει τη σημασία για μελλοντική αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Δημοκρατίας, εφόσον η οικονομία καταστεί δυνατό να επανέλθει σε θετικούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης και σε ένα υγιές δημοσιονομικό ισοζύγιο, ενώ παράλληλα είναι βαρύνουσας σημασίας η περαιτέρω πρόοδος στην ουσιαστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ο οίκος τονίζει, ακόμη, το γεγονός ότι κατά την έναρξη της πανδημίας η Κύπρος βρισκόταν σε μία ισχυρή οικονομικά θέση, δεδομένου ότι αναπτυσσόταν τα τελευταία 5 χρόνια με ισχυρούς ετήσιους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης και, τελικά, η οικονομία συρρικνώθηκε σε μικρότερο βαθμό από ό,τι αρχικά αναμενόταν. Επιπρόσθετα, η κυβέρνηση μπόρεσε να ανταποκριθεί στις μέχρι σήμερα οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, χρησιμοποιώντας σε μεγάλο βαθμό τα υπάρχοντα δημοσιονομικά περιθώρια που ήταν το αποτέλεσμα συνετούς δημοσιονομικής πολιτικής.

Με βάση όλα τα παραπάνω, ο κ. Πετρίδης καλεί «τα κοινοβουλευτικά κόμματα να προχωρήσουν με έγκριση του κρατικού προϋπολογισμού – ενός προϋπολογισμού εκτάκτου ανάγκης – με πνεύμα συναίνεσης και μακριά από κομματικές αντιπαραθέσεις, με σκοπό την επίτευξη του κοινού μας στόχου για ελαχιστοποίηση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και την επαναφορά της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς».

Οι κίνδυνοι

Ο οίκος αναμένει ότι η κυπριακή οικονομία θα ανακάμψει από το σοκ της πανδημίας, αντιστρέφοντας την αυξητική τάση του δημοσίου χρέους, αν και ο ρυθμός της οικονομικής ανάκαμψης, ιδιαίτερα αυτός του τουριστικού τομέα, είναι άκρως αβέβαιος επί του παρόντος, δεδομένης της συνεχιζόμενης πανδημίας.

Ωστόσο, ο οίκος επισημαίνει ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει σημαντικές πιστωτικές προκλήσεις που σχετίζονται με το ακόμη σημαντικό απόθεμα των ΜΕΔ στον τραπεζικό τομέα και την οικονομία, τα υψηλά επίπεδα ιδιωτικού και δημοσίου χρέους, τις εξωγενείς ανισοσκέλειες και τη μικρή οικονομία που βασίζεται στον τομέα των υπηρεσιών, που εκθέτουν την Κύπρο σε αρνητικές εξελίξεις στην εξωτερική ζήτηση.

Αβεβαιότητα και τράπεζες

Η θετική αύρα της αξιολόγησης του DBRS δεν υποβαθμίζει του κινδύνους και τις δυσκολίες που καλείται να διαχειριστεί ο τραπεζικός τομέας, ειδικά στο μέτωπο των «κόκκινων δανείων». Ο οίκος εκτιμά ότι παραμένουν σχετικά υψηλοί οι κίνδυνοι στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, με τον κύριο κίνδυνο να σχετίζεται με το υψηλό επίπεδο των ΜΕΔ, παρά την πρόοδο που επιτεύχθηκε από την κορύφωση των «κόκκινων δανείων» το 2015.

Αβεβαιότητα, σύμφωνα με τον DBRS, επικρατεί από την επίπτωση του μορατόριουμ καταβολής δόσεων στις κυπριακές τράπεζες τον επόμενο χρόνο. Σημειώνει, ωστόσο, ότι οι τράπεζες είναι καλά κεφαλαιοποιημένες και συνέχισαν να μειώνουν το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) το 2020.

Μάλιστα, η περαιτέρω πρόοδος στη μείωση του αποθέματος των ΜΕΔ και η ενίσχυση του τραπεζικού τομέα, θα αποτελούσαν πρόσθετους λόγους για αναβάθμιση του μακροπρόθεσμου αξιόχρεου της κυπριακής οικονομίας. Αντίθετα, οι προοπτικές θα μπορούσαν να υποβαθμιστούν από μια αναστροφή της πτωτικής πορείας των ΜΕΔ. Επισημαίνει ωστόσο ότι το λειτουργικό περιβάλλον των κυπριακών τραπεζών έχει επιδεινωθεί λόγω της κρίσης. Δυνητικοί κίνδυνοι στον τραπεζικό τομέα θα μπορούσαν να προέλθουν από την εκτεταμένη χρήση του μορατόριουμ καταβολής δόσεων που υιοθετήθηκε ως απάντηση στην κρίση του κορωνοϊού, με το 41% των συνολικών δανείων να βρίσκονται σε αναστολή.

«Ενώ το μορατόριουμ δεν αναμένεται να οδηγήσει σε νέα ΜΕΔ φέτος, το αδύναμο περιβάλλον είναι πιθανόν να οδηγήσει σε νέα ΜΕΔ το 2021, αν και το μέγεθός τους παραμένει αβέβαιο», αναφέρει ο οίκος.


Το ΚΕΠ

Ο καναδικός οίκος σχολιάζει και τον τερματισμό του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, και αναφέρει ότι η αναστολή του σχεδίου θα επιβαρύνει την ανάπτυξη το 2021. Τέλος, επισημαίνει ότι η ανάκαμψη της αγοράς στέγασης μπορεί να αντιστραφεί, ενώ η αναστολή του ΚΕΠ έχει προσθέσει αβεβαιότητα στις προοπτικές της αγοράς σε κάποιες παραλιακές περιοχές.