Δύο στρατόπεδα για αναστολή εκποιήσεων

Yπό τη ρητή αντίρρηση της Κεντρικής Τράπεζας και του Υπουργείου Οικονομικών ξεκίνησε στην Επιτροπή Οικονομικών η επεξεργασία δέσμης πέντε προτάσεων νόμου κομμάτων για το «πάγωμα» των εκποιήσεων μέχρι το τέλος της χρονιάς. Τα κόμματα έχουν τις ψήφους για να νομοθετήσουν την αναστολή των εκποιήσεων, ως μέτρο στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων που πλήττονται από την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού. Ωστόσο και χθες εκπρόσωποι της Κεντρικής Τράπεζα, του ΥΠΟΙΚ και των ίδιων των τραπεζών επανέλαβαν ότι η αναστολή των εκποιήσεων θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που πιθανό θα λύσει και θα στείλει ένα λάθος μήνυμα τόσο στο εσωτερικό, όσο (κυρίως) στο εξωτερικό, δηλαδή στις εποπτικές αρχές και τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Το βασικό επιχείρημα για να μην νομοθετηθεί μορατόριουμ στις εκποιήσεις είναι ότι οι περιπτώσεις που φτάνουν σε εκποίηση είναι παλιές. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές οι εκποιήσεις που είναι σε εξέλιξη αφορούν δάνεια που έχουν τερματιστεί το 1991, το 1992 και το 1998. Το 45% των δανείων σε διαδικασία εκποίησης είναι σε καθυστέρηση πέραν των 5 χρόνων και το 32% πέραν των επτά χρόνων. Στο μεταξύ σχεδόν το 50% των εξυπηρετούμενων δανείων είναι σε αναστολή καταβολής δόσεων.

Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνος Ηροδότου στην πρόσφατη συνέντευξή του στον «Π» προειδοποίησε ότι «έχουμε δυστυχώς ιστορικό κουλτούρας μη πληρωμών κάτι που μας το υποδεικνύουν εξωτερικοί φορείς, καθώς και οι οίκοι αξιολόγησης, οι οποίοι αρχίζουν να κάνουν παραδοχές για νέα ΜΕΔ πάνω στο ποσό των δανείων που μπήκαν στο μορατόριουμ» και ζήτησε από τις τράπεζες χρήση όλων των εργαλείων, στα οποία περιλαμβάνονται και οι εκποιήσεις και οι αναδιαρθρώσεις. Οι αναδιαρθρώσεις πράγματι επιταχύνθηκαν και τους πρώτους επτά μήνες του 2020 ανέρχονταν σε 682 εκατ. ευρώ, έναντι 350 εκατ. ευρώ το 2019. Ο κ. Ηροδότου σημείωσε ότι «οι τράπεζες καλούνται να υποβάλουν στις εποπτικές αρχές τριετή πλάνα και πρέπει όχι μόνο να δείχνουν στον επόπτη ικανοποιητική πρόοδο, αλλά να προχωρούν σε φιλόδοξο αλλά και ρεαλιστικό σχεδιασμό και να μην μένουν μόνο στα εύκολα».

Η επίπτωση μιας αναστολής των εκποιήσεων στην εκπόνηση των τριετών πλάνων είναι ο μεγάλος φόβος των τραπεζιτών. Τραπεζικές πηγές σημειώνουν ότι οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές παρακολουθούν στενά το θέμα και υπογραμμίζουν τον κίνδυνο για μείωση της αξίας των εξασφαλίσεων, τόσο των εξυπηρετούμενων όσο και των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, λόγω της καθυστέρησης και της επιμήκυνσης του χρόνου ολοκλήρωσης των διαδικασιών ρευστοποίησης των εξασφαλίσεων. 

Ο γενικός διευθυντής του ΥΠΟΙΚ Γιώργος Παντελή προειδοποίησε από την πλευρά του ότι η επέκταση της αναστολής των εκποιήσεων εγκυμονεί κινδύνους. Εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας τόνισε ότι η διατήρηση της επενδυτικής βαθμίδας της Κύπρου πρέπει να προστατευθεί ως κόρη οφθαλμού.

Από τις πέντε προτάσεις νόμου η πρόταση του ΑΚΕΛ είναι πιο στοχευμένη και περιορίζει την αναστολή σε δάνεια με υποθήκη κύρια κατοικία αξίας μέχρι 350.000 ευρώ και σε επαγγελματική στέγη πολύ μικρών επιχειρήσεων με προσωπικό έως δέκα άτομα και κύκλο εργασιών έως 2 εκατ. ευρώ.