Φορολογικό θρίλερ με τη Ρωσία

Ραντεβού στις 10 Αυγούστου, σε τοποθεσία που δεν έχει καθοριστεί ακόμη, δίνουν αντιπροσωπείες από την Κύπρο και τη Ρωσία σε μια νέα -και ίσως τελευταία- προσπάθεια να δεχθούν οι ρωσικές αρχές εξαιρέσεις στο αίτημα-απαίτησή τους να αναθεωρηθεί η υφιστάμενη σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας και να αυξηθεί ο παρακρατούμενος φόρος σε μερίσματα και τόκους που επιστρέφουν στη Ρωσία στο 15%, από 5% και 0%, αντίστοιχα, που είναι σήμερα. Το εγχείρημα μοιάζει δύσκολο ειδικά μετά τις χθεσινές εξελίξεις (που οδήγησαν και στο ραντεβού της 10ης Αυγούστου) από τις οποίες φάνηκε ότι η Ρωσία δύσκολα θα δεχθεί εξαιρέσεις, τουλάχιστον στο εύρος που τις ζητά η Κύπρος. Όλα δείχνουν ότι πλησιάζει το τέλος εποχής των διμερών οικονομικών σχέσεων όπως τις ξέρουμε σήμερα και ξεκινά μια νέα περίοδος.

Η όλη υπόθεση έχει εξελιχθεί και σε διπλωματικό θρίλερ, με την προσπάθεια να υπάρξει μια διά ζώσης συνάντηση υψηλού επιπέδου μεταξύ των δύο πλευρών την τρέχουσα εβδομάδα να οδηγεί χθες στην έκδοση ανακοίνωσης από το ρωσικό Υπουργείο Οικονομικών για έναρξη διαδικασίας καταγγελίας της σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας με την Κύπρο! Οι δύο κυβερνήσεις αναζητούσαν ημερομηνία. Η συνάντηση είχε ως στόχο να διορθώσει την κακή εξέλιξη της συνομιλίας Αναστασιάδη - Πούτιν την περασμένη εβδομάδα. Οι Ρώσοι πρότειναν ημερομηνίες μετάβασης υψηλόβαθμης ρωσικής αντιπροσωπείας στη Λευκωσία, με επικεφαλής μάλιστα τον αναπληρωτή πρωθυπουργό, η κυπριακή πλευρά εξέταζε τις ημερομηνίες και η καθυστέρηση στην απάντηση ερμηνεύτηκε ως άρνηση για το τετ α τετ, με αποτέλεσμα τη δημοσιοποίηση απόφασης για την εκκίνηση της διαδικασίας υποβολής στην Κρατική Δούμα ομοσπονδιακού νόμου καταγγελίας της σύμβασης. Η παρεξήγηση λύθηκε διά της διπλωματικής οδού, η συνάντηση θα γίνει, αλλά πρόσωπα που ασχολούνται με το θέμα κρατούν μικρό καλάθι. Άλλωστε η ίδια η ανακοίνωση του ρωσικού Υπουργείου Οικονομικών περιέχει λεπτομέρειες για τη στόχευση της Μόσχας και την απόσταση που τη χωρίζει με τη Λευκωσία, στο συγκεκριμένο θέμα.

Τι να περιμένουμε

Η πιθανότερη εξέλιξη είναι η προσαρμογή της υφιστάμενης σύμβαση στα «θέλω» της Ρωσίας, τα οποία φαίνεται να υπαγορεύονται κυρίως από οικονομικά κριτήρια και ειδικότερα την αύξηση των φορολογικών εσόδων και δευτερευόντος από πολιτικά. Άλλωστε τα νούμερα των ροών χρημάτων από τη Ρωσία προς την Κύπρο ζαλίζουν. Το ρωσικό Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι το 2018 μεταφέρθηκαν στην Κύπρο 14 δισ. ευρώ (1,4 τρισεκατομμύρια ρούβλια) και 21 δισ. ευρώ (περισσότερα από 1,9 τρισεκατομμύρια ρούβλια) το 2019. Η δε Κύπρος εμφανίζεται ως ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στη Ρωσία. Το ελάχιστο που ζητούσε η Κύπρος είναι να ισχύσουν ανάλογες αλλαγές στις συμβάσεις της Ρωσίας με Μάλτα, Λουξεμβούργο και Ολλανδία, ώστε να μην υπάρξει αθέμιτος ανταγωνισμός. Η Μάλτα δεν απάντησε στο ρωσικό αίτημα και η Μόσχα κίνησε διαδικασία ακύρωσης της σύμβασης, το Λουξεμβούργο ζήτησε παράταση λόγω του Brexit (την οποία η Ρωσία έδωσε), ενώ προς στιγμή η Ολλανδία δεν επηρεάζεται. Η ιδιαιτερότητα της Ολλανδίας είναι ότι στέλνει στη Ρωσία πραγματικές ξένες επενδύσεις. Αντίθετα οι κυπριακές επενδύσεις στη Ρωσία είναι κατά βάση ρωσικές. Η υφιστάμενη σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας αποτέλεσε τον μοχλό ανάπτυξης του κυπριακού τομέα υπηρεσιών (λογιστές, δικηγόροι, ελεγκτές) και η βιομηχανία που στήθηκε αρχίζει να αφομοιώνει την επερχόμενη αλλαγή. Πρόσωπα της αγοράς με γνώση των εξελίξεων αναφέρουν στον «Π» ότι ο αντίκτυπος της αναθεώρησης της σύμβασης δεν θα φανεί άμεσα, ωστόσο πάροχοι υπηρεσιών θα επηρεαστούν, χωρίς να καταρρέει ο τομέας. Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι όσες ρωσικές επιχειρήσεις ένιωθαν ότι η Κύπρος δεν τους εξυπηρετεί πλέον έχουν ήδη αποχωρήσει μετά τις αλλαγές που επήλθαν στο εποπτικό πλαίσιο μετά το 2013, ενώ το ύψος της φορολογίας δεν αποτελεί το μοναδικό κριτήριο για την επιλογή της Κύπρου ως έδρα Ρώσων επιχειρηματιών. Η χώρα είναι μέλος της ευρωζώνης, το θεσμικό πλαίσιο προστατεύει επιχειρήσεις και κεφάλαια και γενικά το περιβάλλον είναι φιλικό. Τραπεζικά στελέχη μετέφεραν στον «Π» την εκτίμηση ότι δεν θα υπάρξει φυγή εταιρειών, αίσθηση που αποκόμισαν μετά από επαφές που είχαν με πελάτες τους. Επίσης αναγνωρίζεται ότι οι όροι της υφιστάμενης σύμβασης δεν μπορούν να σταθούν στο σημερινό περιβάλλον.

Μεγάλη απόσταση

Από την ανακοίνωση προκύπτει ότι τις δύο πλευρές της χωρίζει μεγάλη απόσταση. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών της Ρωσίας κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η Κύπρος υπέβαλε τις προτάσεις της, αλλά η ανάλυση της Ρωσίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι στην πραγματικότητα διαβρώνουν και καθιστούν ανέφικτο τον στόχο της ρωσικής κυβέρνησης για υποστήριξη της εθνικής οικονομίας και των κοινωνικών προγραμμάτων και θα διευκολύνει την αφορολόγητη απόσυρση από το έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας σημαντικών οικονομικών πόρων ρωσικής προέλευσης.

Η ρωσική πλευρά προσθέτει ότι λαμβάνοντας υπόψη τους στενούς οικονομικούς και ιστορικούς δεσμούς μεταξύ των δύο κρατών διατύπωσε επιλογές για συμβιβαστική λύση και προσφέρθηκε να διεξαγάγει άμεσα, πρόσωπο με πρόσωπο, διαπραγματεύσεις στην Κύπρο κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας προκειμένου να βρεθεί λύση, αλλά, όπως υποστηρίζουν απορρίφθηκε. Η παρεξήγησε για τη συνάντηση λύθηκε, αλλά ο στόχος της Ρωσίας δεν αλλάζει.

Στην ίδια ανακοίνωση το ρωσικό ΥΠΟΙΚ αναφέρει ότι σύμφωνα με τις εντολές του Προέδρου Πούτιν τα πρόσθετα έσοδα από την αναθεώρηση των συμφωνιών αποφυγής διπλής φορολογίας θα κατευθυνθούν σε πληρωμές προς οικογένειες με παιδιά, άνεργους και άτομα με ειδικές ανάγκες.