Ακύρωση πορίσματος για ΜΑΕΚ

Το Διοικητικό Δικαστήριο ακύρωσε πρόστιμο ύψους 4.000 ευρώ που είχε επιβάλει το 2013 η Κεντρική Τράπεζα (ΚΤ) στην Τράπεζα Κύπρου για την υπόθεση των αξιογράφων, με το διατακτικό της απόφασης να ακυρώνει το σχετικό πόρισμα της Κεντρικής για τον τρόπο διάθεσης των αξιογράφων στο επενδυτικό κοινό.

Η Κεντρική Τράπεζα μετά από έλεγχο είχε κρίνει ότι η Τράπεζα Κύπρου δεν τήρησε τις διαδικασίες που προβλέπει η νομοθεσία για τη διάθεση επενδυτικών προϊόντων, όπως τα ΜΑΕΚ.

Το Διοικητικό Δικαστήριο δεν μπήκε στην ουσία των υποθέσεων και δέχτηκε το επιχείρημα της Τράπεζας Κύπρου ότι η Κεντρική Τράπεζα δεν τις παρείχε τη δυνατότητα να εξετάσει τα παράπονα των επενδυτών, στα οποία και βασίστηκε και η έκδοση του πορίσματος. Έμμεσα το δικαστήριο δέχεται και το επιχείρημα της Τράπεζας Κύπρου ότι η διαπίστωση της παράβασης από την Κεντρική Τράπεζα δεν στηρίχθηκε στη διερεύνηση των παραπόνων και ότι θα έπρεπε η κάθε περίπτωση να εξεταστεί ξεχωριστά.

Για το τελευταίο θέμα η απόφαση αναφέρει:

«Δεν θα εξετασθούν από το δικαστήριο οι υπόλοιποι λόγοι ακυρώσεως, οι οποίοι προωθήθηκαν από την πλευρά της αιτήτριας, μεταξύ αυτών και η, όντως, ενδιαφέρουσα θέση της, ότι, χωρίς την εξέταση κάθε ξεχωριστής περίπτωσης προς επενδυτή/πελάτη (ή έστω, πλείστων εξ αυτών) δεν είναι δυνατό να εξαχθεί οποιοδήποτε καθολικό ή γενικό συμπέρασμα για παροχή επενδυτικής συμβουλής σε όλες ή πλείστες των περιπτώσεων, ήτοι με στόχο την προώθηση πώλησής τους σε πρόσωπα που δεν κατείχαν τις απαραίτητες γνώσεις για να αξιολογήσουν τους συνεπαγόμενους κινδύνους».

Κύρια αιτία ακύρωσης της απόφασης είναι ότι δεν δόθηκε η ευκαιρία στην Τράπεζα Κύπρου να εξετάσει τα παράπονα και να δώσει απαντήσεις.

Σύμφωνα με το σκεπτικό, «τα παράπονα επενδυτών της Τράπεζας Κύπρου, τα οποία υποβλήθηκαν στην Κεντρική Τράπεζα, αποτέλεσαν όχι μόνο το έναυσμα, αλλά και κατά παραδοχή της καθ' ης η αίτηση (σ.σ. ΚΤ) 'πηγή πληροφόρησης' στα πλαίσια της διαδικασίας, η οποία οδήγησε στη λήψη της επίδικης απόφασης. Ως εκ τούτης της διαπίστωσης και κατ' εφαρμογή των προαναφερθέντων στην ημεδαπή και ευρωπαϊκή νομολογία, τα εν λόγω παράπονα αποτελούν ή, ορθότερα, έπρεπε να θεωρηθούν από την καθ' ης η αίτηση ως μέρος του διοικητικού φακέλου της υπόθεσης και, ως εκ τούτου, όφειλε από την καθ' ης η αίτηση να δοθεί πρόσβαση και δυνατότητα επιθεώρησής τους από την αιτήτρια (έστω υπό διασφαλίσεις και καθεστώς τήρησης ανωνυμίας των παραπονουμένων τους, αν αυτό κρινόταν ότι απαιτείται), η οποία τα ζήτησε ρητώς, προς δέουσα ετοιμασία της υπεράσπισης της ενώπιον της καθ' ης η αίτηση (...) Η θέση της καθ' ης η αίτηση ότι, δεν είναι στη δικαιοδοσία του διοικητή της καθ' ης η αίτηση να αποφαίνεται επί συγκεκριμένων παραπόνων, είναι μεν, ορθή, πλην όμως δεν απαντά στο άνω ζήτημα της υποχρέωσης παροχής πρόσβασης σε επηρεαζόμενο σε όλο το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου της υπόθεσης, για σκοπούς όχι, βεβαίως, λήψης αποφάσεων από την καθ' ης η αίτηση επί εκάστου παραπόνου, αλλά προς τοποθέτηση και ετοιμασία της υπεράσπισης της αιτήτριας επί της εκ πρώτης όψεως διάγνωσης πλήρωσης των προϋποθέσεων διάπραξης των παραβάσεων, οι οποίες της καταλογίζονταν. Το πιο πάνω εύρημα του δικαστηρίου, σφραγίζει και την τύχη της παρούσας προσφυγής», αναφέρει η απόφαση.

Το ιστορικό

Από την απόφαση προκύπτει ότι υπήρξε έγκαιρα ενδιαφέρον των εποπτικών αρχών για τον τρόπο διάθεσης των αξιογράφων στο επενδυτικό κοινό, και μάλιστα δεν είχαν προκύψει περιπτώσεις παρατυπιών.

Ειδικότερα, στις 12.11.2010, ο τότε πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς εισηγήθηκε όπως εξεταστεί κατά πόσον οι πρακτικές που εφαρμόζονται από τις τράπεζες για την προώθηση της διάθεσης αξιογράφων κεφαλαίου χωρίς λήξη, τα οποία αυτές εκδίδουν, είναι σύμφωνες με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας.

Στις 19.1.2011, η Κεντρική Τράπεζα εξέδωσε εγκύκλιο προς όλες τις τράπεζες, οι τίτλοι των οποίων ήταν εισηγμένοι στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, με την οποία καλούνταν να διασφαλίσουν ότι, οι πρακτικές που εφαρμόζουν κατά την προώθηση χρηματοοικονομικών μέσων που εκδίδουν οι ίδιες και βρίσκονται εντός των πλαισίων των προνοιών του νόμου.

Κατά τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο του 2011, η Κεντρική Τράπεζα διεξήγαγε γενικούς προληπτικούς επιτόπιους ελέγχους σε τραπεζικά ιδρύματα, μεταξύ των οποίων και στην Τράπεζα Κύπρου, προκειμένου να εξακριβωθεί το επίπεδο συμμόρφωσής της με τις απαιτήσεις του νόμου και της οδηγίας. Στα πλαίσια τού εν λόγω ελέγχου έγινε επισκόπηση του θέματος προώθησης της διάθεσης των αξιογράφων κεφαλαίου. Κατά την Κεντρική Τράπεζα, από τα στοιχεία και πληροφορίες που συλλέχθηκαν δεν διαφάνηκε ότι η Τράπεζα Κύπρου εμπλεκόταν, κατά την έκδοση αξιογράφων του 2009, σε πρακτικές προώθησης της διάθεσης αξιογράφων, η οποία να εμπίπτει στην έννοια της «επενδυτικής υπηρεσίας» παροχής επενδυτικών συμβουλών.

Το Ιούνιο του 2012, η Τράπεζα Κύπρου ανακοίνωσε ότι δεν θα καταβάλει τόκους και η Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε νέο έλεγχο, ο οποίος οδήγησε στη διαπίστωση παραβάσεων και την επιβολή του προστίμου.