Γύρισαν την πλάτη στο σχέδιο Εστία - Γιατί απέχουν οι δανειολήπτες;

Η παράταση, ώς τις 31 Δεκεμβρίου, στην προθεσμία υποβολής αίτησης για ένταξη στο σχέδιο Εστία δανειοληπτών με μη εξυπηρετούμενο δανεισμό εξασφαλισμένο με κύρια κατοικία, έδωσε ώθηση στη ροή υποβολής αιτήσεων, αλλά η μεγάλη πλειοψηφία των δυνητικά δικαιούχων έχει γυρίσει την πλάτη στο σχέδιο. Μέχρι τα τέλη της περασμένης εβδομάδας είχαν κατατεθεί 621 αιτήσεις με όλα τα στοιχεία και μπορούσαν να προωθηθούν στο Υπουργείο Εργασίας, ενώ σε 967 έλειπαν κάποια δικαιολογητικά. Η μεγάλη μάζα των αιτήσεων αφορά την Τράπεζα Κύπρου και την ΚΕΔΙΠΕΣ, οι οποίες έχουν και τον μεγαλύτερο όγκο δανείων με εξασφάλιση πρώτη κατοικία.

Στην ΚΕΔΙΠΕΣ μέχρι και την περασμένη Παρασκευή, 13 Δεκεμβρίου, είχαν υποβληθεί 755 αιτήσεις (από τις οποίες οι 380 είναι πλήρως συμπληρωμένες και αφορούν δάνεια ύψους 75.205 εκατ. ευρώ), περίπου 700 έχουν υποβληθεί στην Τράπεζα Κύπρου και περίπου 170 στην Ελληνική Τράπεζα.

Οι παραπάνω αριθμοί υπολείπονται αισθητά της αρχικής εκτίμησης των τραπεζών (με βάση τα κριτήρια ένταξης στο σχέδιο) για μέχρι και 12.000 επιλέξιμους δανειολήπτες με υπόλοιπο δανείων ύψους περίπου 3,5 δισ. ευρώ.

Πλέον τραπεζικά στελέχη υπολογίζουν ότι ο αριθμός των αιτήσεων θα κινηθεί στις 2.000, αν και αυτή την εβδομάδα παρατηρείται μια αυξημένη κινητικότητα.

Χθες το πρωί ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή μιλώντας στο κρατικό ραδιόφωνο ανέφερε ότι το υπουργείο ανέμενε την κατάθεση 10.000 αιτήσεων.

Η επόμενη μέρα

Αν επαληθευτεί ο περιορισμένος αριθμός ένταξης στο σχέδιο Εστία, τότε με τη νέα χρονιά το τραπεζικό σύστημα θα πρέπει να χειριστεί με άλλα μέσα, μεταξύ των οποίων και μέσω των εκποιήσεων, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που θα μείνουν εκτός Εστία. Τραπεζικά στελέχη σχολιάζουν στον «Π» ότι αν επαληθευτούν οι σχεδιασμοί των τραπεζών για μαζικές πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2020, στην πράξη τα δάνεια με υποθήκη πρώτη κατοικία θα τα χειριστούν οι νέοι ιδιοκτήτες των δανείων και όχι οι τράπεζες. Αυτό θεωρητικά θα δώσει περισσότερες επιλογές στους δανειολήπτες, αλλά θα αυξήσει και την πίεση ειδικά σε δανειολήπτες που εικάζεται ότι έχουν τη δυνατότητα αποπληρωμής.

Σε κάθε περίπτωση, η μη υποβολής αίτησης οδηγεί σε ενεργοποίηση της διαδικασίας εκποίησης.

Η Τράπεζα Κύπρου στον σχολιασμό των αποτελεσμάτων του πρώτου εννεαμήνου του 2019 περιγράφει την επόμενη ημέρα:

«Το σχέδιο αναμένεται (...) να βοηθήσει να εντοπιστούν οι μη βιώσιμοι πελάτες για τους οποίους εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις και να επιτρέψει την αντιμετώπιση του υπόλοιπου χαρτοφυλακίου, κυρίως μέσω εκποιήσεων, συναινετικές και μη».

Στα 9,68 δισ. ευρώ τα «κόκκινα» δάνεια

Οριακή μείωση σημείωσε τον Ιούλιο, σε σχέση με τον Ιούνιο, το υπόλοιπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας. Μάλιστα, οι συνολικές χορηγήσεις με καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών αυξήθηκαν στα 7,794 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό 23,8% έναντι των συνολικών χορηγήσεων, από 7,768 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2019 και 7,625 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018.

Συνολικά τα ΜΕΔ μειώθηκαν κατά 27 εκατ. ευρώ, στα 9,68 δισ. ευρώ, από 9,708 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα και τα 10,260 δισ. ευρώ στις αρχές της χρονιάς. Ως ποσοστό ανέρχονται σε 29,6%, από 29,8% τον προηγούμενο μήνα.

Τα νοικοκυριά κατέχουν το μεγαλύτερο ποσό των ΜΕΔ, τα οποία ωστόσο μειώθηκαν τον Ιούλιο του 2019 στα 4,971 δισ. ευρώ ή στο ποσοστό 36,7% από 5,013 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2019 και 5,165 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018. Ακολουθούν οι εταιρείες με ΜΕΔ ύψους 4,389 δισ. ευρώ ή 29,5%, από 4,381 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα και 4,764 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018. Από τα ΜΕΔ των εταιρειών τα 3,715 δισ. ευρώ αφορούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Οι χορηγήσεις που αναδιαρθρώθηκαν μειώθηκαν στα 6,071 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4,332 δισ. ευρώ παραμένουν στην κατηγορία των ΜΕΔ λόγω του ορισμού. Οι προβλέψεις των τραπεζών ανέρχονται σε 5,141 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό 53,1%.

Γιατί απέχουν οι δανειολήπτες;

Το σχέδιο Εστία είναι σκοπίμως γενναιόδωρο (σε σημείο που να ενέχει ηθικό κίνδυνο, στέλνοντας μήνυμα επιβράβευσης της αθέτησης πληρωμών) ώστε με την αναδιάρθρωση και την επιδότηση του 1/3 της δόσης του δανείου να ρυθμιστεί η μεγάλη μάζα των δανείων που είναι εξασφαλισμένα με πρώτη κατοικία. Γιατί, λοιπόν, δεν υπάρχει η ανάλογη συμμετοχή;

Στελέχη της αγοράς δίνουν στον «Π» τρεις εξηγήσεις:

1. Μια μερίδα είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Δεν είχαν και δεν έχουν σκοπό να πληρώσουν οτιδήποτε, αν και έχουν τη δυνατότητα.


2. Ένας αριθμός, ίσως οι περισσότεροι, είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές από «ανάγκη». Πρόκειται για τους λεγόμενους μη βιώσιμους δανειολήπτες, δηλαδή όσους δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στη νέα επιδοτούμενη δόση του δανείου μετά την αναδιάρθρωση που προβλέπει το σχέδιο. Το σχέδιο προβλέπει «κούρεμα» οφειλής ώστε το ύψος του αναδιαρθρωμένου δανείου να ευθυγραμμιστεί με την αγοραία αξία (βάση εκτίμησης) του ακινήτου. Ωστόσο φαίνεται ότι ένας μεγάλος αριθμός δανειοληπτών δεν έχει το εισόδημα για να υποστηρίξει την αποπληρωμή του κουρεμένου δανείου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τα 2/3 των επιλέξιμων δανειοληπτών για ένταξη στο σχέδιο Εστία εμπίπτει στην κατηγορία των μη βιώσιμων δανειοληπτών. Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση έχει καλέσει τους μη βιώσιμους δανειολήπτες να υποβάλουν αιτήσεις ένταξης στο Εστία προκειμένου να σχηματιστεί εικόνα για τον αριθμό και τα χαρακτηριστικά τους, ώστε να καταρτιστεί ένα νέο σχέδιο για να τους καλύψει. Το σχέδιο αυτό δεν θα αποτελεί ένα νέο Εστία, αλλά θα ρυθμίζει με άλλο τρόπο τη στέγαση των δανειοληπτών. Εκτιμάται ότι περίπου 200 από τους 1.600 δανειολήπτες που έχουν ενδιαφερθεί να υποβάλουν αίτηση είναι μη βιώσιμοι.


3. Τέλος, εκτιμάται ότι ένας αριθμός δανειοληπτών δεν θέλει να αποκαλύψει τα περιουσιακά του στοιχεία.