Συνέντευξη Χάρη Γεωργιάδη στον «Π»: Οι νέες μάχες του απερχόμενου ΥΠΟΙΚ

Η επόμενη ημέρα της ανακοίνωσης του νέου κυβερνητικού σχήματος βρίσκει τον Χάρη Γεωργιάδη εκτός Υπουργείου Οικονομικών, όπως ήταν ήδη γνωστό, αλλά παρόντα στην πολιτική. Ο ίδιος δηλώνει στον «Π» ότι τώρα θα σκεφτεί τα επόμενα βήματά του, χωρίς να αποκλείει κανένα σενάριο για το πολιτικό του μέλλον. Ο κ. Γεωργιάδης θέτει μέσω του «Π» τις βάσεις μιας πολιτικής πλατφόρμας για την αποτελεσματική εκπροσώπηση «μιας σημαντικής μερίδας πολιτών που μένουν μακριά από τα άκρα», όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει. «Ανήκουν», προσθέτει, «στις παραγωγικές ομάδες που ξέρουν ότι τα αποτελέσματα έρχονται μέσα από τη σκληρή δουλειά και τη συστηματική προσπάθεια, θέλουν σταθερότητα και ασφάλεια, αγωνίζονται και αγωνιούν για την οικογένειά τους και για το μέλλον της πατρίδας μας, ένα μέλλον το οποίο δεν είναι καθόλου διασφαλισμένο εάν αφήσουμε το πεδίο ελεύθερο στους κάθε λογής ανεύθυνους λαϊκιστές. Πρέπει, συνεπώς, να είμαστε έτοιμοι να δώσουμε νέες πολιτικές μάχες και σε αυτό το πλαίσιο αφήνω ανοικτή την προοπτική και για συμμετοχή στις βουλευτικές εκλογές».

Σε ό,τι αφορά τον ΔΗΣΥ και το ενδεχόμενο επιστροφής του, σημειώνει ότι ποτέ δεν έφυγε από το κόμμα.

Ο απερχόμενος υπουργός Οικονομικών μιλά ακόμη για τα μαθήματα της κρίσης, την κληρονομιά που αφήνει πίσω του, το κυβερνητικό έργο, τον Συνεργατισμό και το Κυπριακό.

«Όσο και εάν αναλωνόμαστε μεταξύ μας, θεωρώ ότι οι προοπτικές για συμφωνημένη λύση δεν είναι ευοίωνες», σημειώνει, εστιάζοντας στον καθοριστικό παράγοντα της τουρκικής στάσης και συμπεριφοράς υπό το καθεστώς του Ταγίπ Ερντογάν. Ταυτόχρονα, τονίζει ότι ούτε «και η διατήρηση της σημερινής κατάστασης, η οποία πιθανώς να βόλεψε κάποιους μέχρι σήμερα, είναι επιλογή».

 

H επόμενη μέρα πού βρίσκει τον Χάρη Γεωργιάδη, ποια είναι τα σχέδιά του;

Σε πρώτη φάση θα πάρω μια ανάσα, θα ρίξω ρυθμούς και θα σκεφτώ τα επόμενά μου βήματα. Έρχονται και οι ημέρες των γιορτών και θα έχω επιτέλους την ευκαιρία να περάσω περισσότερο χρόνο με την οικογένειά μου.

 

Όμως, δεν αποχωρείτε από την πολιτική.

Όχι, εάν προκύψει ευκαιρία πιθανώς να συνεχίσω. Αποχωρώ από το Υπουργείο Οικονομικών, μετά από επτά σχεδόν χρόνια, επειδή θεωρώ ότι έκλεισα τον κύκλο μου στη συγκεκριμένη θέση. Αλλά αφήνω ανοικτή την προοπτική να συνεχίσω στην πολιτική.

 

Η διεκδίκηση μιας νέας βουλευτικής θητείας, ώστε μέσα από την κάλπη να κριθείτε και από τους πολίτες, θα σας ενδιέφερε;

Δεν έχω λάβει κάποια απόφαση, είναι νωρίς, αλλά να πω το εξής. Πρέπει να υπάρξει αξιόπιστη εκπροσώπηση μιας σημαντικής μερίδας πολιτών που μένουν μακριά από τα άκρα, που ανήκουν στις παραγωγικές ομάδες, που ξέρουν ότι τα αποτελέσματα έρχονται μέσα από τη σκληρή δουλειά και τη συστηματική προσπάθεια, που θέλουν σταθερότητα και ασφάλεια, που αγωνίζονται και αγωνιούν για την οικογένειά τους και το μέλλον της πατρίδας μας, ένα μέλλον το οποίο δεν είναι καθόλου διασφαλισμένο εάν αφήσουμε το πεδίο ελεύθερο στους κάθε λογής ανεύθυνους λαϊκιστές. Πρέπει, συνεπώς, να είμαστε έτοιμοι να δώσουμε νέες πολιτικές μάχες και σε αυτό το πλαίσιο αφήνω ανοικτή την προοπτική και για συμμετοχή στις βουλευτικές εκλογές.

 

Οι μεταρρυθμίσεις

Μια γενική πολιτική διαπίστωση. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη δεν έχει καν φτάσει στο μέσο της δεύτερης θητείας της και φαίνεται να υπάρχει μια κόπωση.

Αναγνωρίζω ότι η εικόνα της κυβέρνησης πρέπει να βελτιωθεί, αλλά δεν συμφωνώ ότι υπάρχει κόπωση. Θα έλεγα ότι ενώ, πράγματι, δεν έχουμε καν φτάσει στο μέσο της δεύτερης κυβερνητικής θητείας, το μεγαλύτερο μέρος ενός φιλόδοξου μεταρρυθμιστικού προγράμματος έχει ετοιμαστεί και είναι ενώπιον της Βουλής για ψήφιση. Χωρίς υπερβολή, οι μεταρρυθμίσεις που προωθήθηκαν από την κυβέρνηση την τελευταία διετία, κάτω από την καθοδήγηση του Προέδρου Αναστασιάδη, και οι οποίες αναμένουν αυτήν τη στιγμή την έγκριση της Βουλής, είναι αρκετές για να αλλάξουν το πρόσωπο του κράτους και της οικονομίας μας. Σε αυτόν τον μακρύ κατάλογο περιλαμβάνεται η μεταρρύθμιση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, της δημόσιας υπηρεσίας, της τοπικής αυτοδιοίκησης, η σύσταση εξειδικευμένου υφυπουργείου για την ψηφιακή πολιτική και την καινοτομία, η σύσταση μιας νέας εποπτικής αρχής για την ασφαλιστική αγορά και τα ταμεία προνοίας, ο επενδυτικός νόμος που θα επιταχύνει τη διαδικασία έγκρισης επενδυτικών σχεδίων για έργα. Την ίδια ώρα, η οικονομία παραμένει σε τροχιά ανάπτυξης, η ανεργία έχει ουσιαστικά αντιμετωπιστεί, οι μεγάλες δημόσιες αλλά και ιδιωτικές επενδύσεις προχωρούν, το ΓεΣΥ είναι σε εφαρμογή. Αυτά δεν συνθέτουν σκηνικό κόπωσης. Από την άλλη, πρέπει πράγματι να είμαστε πιο προσεκτικοί και να αποφεύγουμε λάθη που δικαιολογημένα ενοχλούν, πρέπει να βελτιώσουμε τον συντονισμό και πρέπει με αυτοπεποίθηση να επιχειρήσουμε μια επικοινωνιακή αντεπίθεση.

 

Πώς αξιολογείτε την πορεία του Δημοκρατικού Συναγερμού;

Ο Δημοκρατικός Συναγερμός τα τελευταία χρόνια έβαλε πλάτες. Ανέλαβε μεγάλο μερίδιο ευθύνης και στήριξε το σύνολο των δύσκολων αποφάσεων. Λάθη επαναλαμβάνω γίνονται –και από την κυβέρνηση και από το κόμμα–, περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν. Μπορούμε, για παράδειγμα, ακόμη πιο αποτελεσματικά να προσδιορίσουμε ένα σύγχρονο πολιτικό στίγμα. Αλλά δεν θα μπορούσα να μην αναγνωρίσω και να μην υπογραμμίσω την καθοριστικά θετική, υπεύθυνη στάση του Δημοκρατικού Συναγερμού σε όλα τα μεγάλα ζητήματα. Τη στιγμή μάλιστα που υπάρχουν άλλες πολιτικές δυνάμεις οι οποίες συστηματικά βγάζουν την ουρά τους απ' έξω και δεν έχουν στηρίξει τα τελευταία χρόνια ούτε ένα μέτρο πολιτικής.

 

Ένα από τα σενάρια της πολιτικής αγοράς είναι η μετακίνησή σας στον ΔΗΣΥ…

Να ξεκαθαρίσω ότι ποτέ δεν έχω απομακρυνθεί από τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Ήμουν και παραμένω στέλεχος της παράταξης, ήμουν συνεχώς σε επαφή με τη βάση του κόμματος τα τελευταία χρόνια, ήμουν σε συνεννόηση και σε συνεργασία με τον Αβέρωφ Νεοφύτου και την υπόλοιπη ηγεσία. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός παραμένει η δύναμη της σταθερότητας, της μετριοπάθειας και της προοπτικής, το αντίβαρο στον λαϊκισμό και θα ήμουν πανέτοιμος να συνδράμω κάθε προσπάθεια, με κάθε τρόπο.



Πολιτικές θέσεις ανοίγουν και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, μετακίνησης στις Βρυξέλλες ή στο Λουξεμβούργο, είναι στις σκέψεις σας;

Όχι. Χωρίς καθόλου να υποτιμώ τη σημασία συμμετοχής στους ευρωπαϊκούς ή διεθνείς θεσμούς, νιώθω ότι υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη συμμετοχής εδώ, στη χώρα μας. Ξέρω ότι μια θέση εκτός Κύπρου θα πρόσφερε μάλιστα και προστασία από το τοξικό κλίμα της εσωτερικής μας πολιτικής σκηνής, αλλά νομίζω πως έχω αποδείξει ότι μπορώ να λειτουργώ και κάτω από πολιτικά δύσκολες καταστάσεις.



Η κρίση

Η κυπριακή κοινωνία και το κυπριακό πολιτικό σύστημα έβγαλαν τα σωστά συμπεράσματα από την κρίση του 2013; Καταλάβαμε τι έγινε;

Κοιτάξτε, η κοινωνία, όπως και το πολιτικό σύστημα, δεν είναι ένα ενιαίο υποκείμενο. Υπάρχει σίγουρα μια μερίδα που έχει καταλάβει, που έχει κατανοήσει πώς και γιατί φτάσαμε στον εκτροχιασμό και η οποία έχει στηρίξει τη δύσκολη προσπάθεια διόρθωσης και ανάκαμψης. Και εξακολουθεί να στηρίζει την πολιτική της σταθερής και αξιόπιστης οικονομικής πολιτικής. Ένδειξη προσαρμογής και σωστής αντίληψης είναι ότι η κοινή γνώμη στην πλειονότητά της καθόλου δεν υποστηρίζει την αλόγιστη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών. Ακόμη και ο υποψήφιος του ΑΚΕΛ στις τελευταίες προεδρικές εκλογές ένιωσε την ανάγκη να δεσμευτεί για την εκτέλεση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, όταν κάποια χρόνια πριν οι αναφορές σε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς ταυτίζονταν με τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό. Αυτό δείχνει ότι κάποια μαθήματα έχουμε λάβει. Η κοινωνία δίνει κατεύθυνση για νούσιμη διαχείριση της οικονομίας.

Υπάρχουν όμως και άλλοι που δυστυχώς τηρούν μια στάση δογματικής άρνησης. Κάποιοι, για παράδειγμα, θεωρούν ότι ο εκτροχιασμός της οικονομίας μας δεν ήταν αποτέλεσμα δικών μας λαθών, αλλά μιας συνωμοσίας εις βάρος της χώρας μας. Άλλοι θεωρούν ότι μπορούμε, έτσι απλά, να επιστέψουμε στα παλιά, να ξαναρχίσουμε τις αλόγιστες παραχωρήσεις στον δημόσιο τομέα, να αυξήσουμε αλόγιστα τις δημόσιες δαπάνες και να επιτρέψουμε την εκ νέου χαλάρωση των τραπεζικών διαδικασιών. Πολλές φορές έχω πει ότι έχουμε εξασφαλίσει μια δεύτερη ευκαιρία και ότι πρέπει σοβαρά και υπεύθυνα να την αξιοποιήσουμε και να τη διαχειριστούμε.

 

Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή στο υπουργείο;

Χωρίς αμφιβολία η πρώτη ημέρα.

 

Και η πιο ευχάριστη;

Η τελευταία! (γέλια)



Τι αφήνει πίσω του ο Χάρης Γεωργιάδης μετά από επτά χρόνια στο Υπουργείο Οικονομικών;

Θεωρώ ότι έχουμε σήμερα μια σαφώς βελτιωμένη οικονομία που μας επιτρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθεια και να θέσουμε τον πήχη ακόμη πιο ψηλά. Παραλάβαμε μια οικονομία σε βαθιά ύφεση. Σήμερα διανύουμε την πέμπτη συνεχόμενη χρονιά ισχυρής ανάπτυξης. Παραλάβαμε ένα υπέρογκο δημόσιο έλλειμμα που υπερέβαινε το ένα δισεκατομμύριο τον χρόνο. Σήμερα έχουμε πλεόνασμα ενός δισεκατομμυρίου, το υψηλότερο στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, που αποτελεί ένα ισχυρό περιθώριο ασφαλείας. Αυτό μας επέτρεψε να προωθήσουμε, μέχρι σήμερα, περίπου είκοσι μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης και κινήτρων. Μας επιτρέπει να χρηματοδοτούμε σημαντικές μεταρρυθμίσεις όπως είναι αυτή του ΓεΣΥ και να σημειώσω ότι οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία είναι σήμερα στο υψηλότερο σημείο που υπήρξαν ποτέ. Μας επιτρέπει να χρηματοδοτούμε επενδύσεις σε νέες υποδομές και στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Παραλάβαμε την ανεργία στο 16,5%, σήμερα είναι στο 6,5%. Παραλάβαμε το τραπεζικό σύστημα υπό κατάρρευση, σήμερα έχει σταθεροποιηθεί και εξυγιανθεί σε έναν μεγάλο βαθμό. Παραλάβαμε μια οικονομία υποβαθμισμένη και αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές. Σήμερα είμαστε στην επενδυτική βαθμίδα, απολαμβάνουμε άνετη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και έχουμε σημαντικές ξένες επενδύσεις σε μια σειρά από τομείς, όπως είναι για παράδειγμα η πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Και όλα αυτά, λίγα μόλις χρόνια μετά που η χώρα μας βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού. Ασφαλώς υπάρχουν ακόμη προβλήματα, αλλά η χώρα μας στέκεται σήμερα στα πόδια της και μπορεί να συνεχίσει την πορεία της. 

 

Η κριτική, όμως, είναι ότι η ανάκαμψη δεν αφορά το σύνολο των Κυπρίων…

Θα μπορούσα για χάριν της συζήτησης να το δεχθώ. Ότι κάποιοι συμπολίτες μας εξακολουθούν να δυσκολεύονται. Χωρίς αμφιβολία. Με τον ίδιο τρόπο θα μπορούσα να υποδείξω όμως ότι και τις συνέπειες της ύφεσης και της κρίσης δεν τις βιώνουν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Περισσότερο, για παράδειγμα, τις βιώνουν αυτοί που χάνουν τη δουλειά τους. Και δυστυχώς ήταν πολλοί οι συμπολίτες μας που είχαν μείνει εκτός αγοράς εργασίας. Με λίγα λόγια, ο κόσμος νιώθει και τις αρνητικές συνέπειες μιας ύφεσης, νιώθει και τα οφέλη μιας ανάκαμψης, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Αλλά η ύφεση είναι ύφεση και η ανάπτυξη είναι ανάπτυξη. Συνεπώς, ούτε ωραιοποίηση, ούτε μηδενισμός.



Η κατάληξη του Συνεργατισμού το 2018 δεν ήταν αρνητική 

Έχετε μιλήσει πολλές φορές και αναλυτικά για τον Συνεργατισμό. Βλέποντας την κατάληξη, θα έπρεπε να είχαν ληφθεί διαφορετικές αποφάσεις το 2014;

Πρώτον, οι αποφάσεις του 2014 αποτελούσαν τη μόνη εναλλακτική επιλογή σε ένα κούρεμα καταθέσεων και στον Συνεργατισμό. Δεύτερον, η κατάληξη του 2018 δεν ήταν αρνητική. Ήταν αυτή που οριστικά διασφάλισε τη σταθερότητα και την εμπιστοσύνη και που μας οδήγησε αμέσως στις αναβαθμίσεις και στην επενδυτική βαθμίδα. Και τρίτον, ποτέ δεν ήταν επιδίωξή μας να κρατήσουμε τον Συνεργατισμό κρατικοποιημένο. Η ιδιωτικοποίηση, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ήταν δεδομένη.



Αυτό που λέτε δεν είχε γίνει ξεκάθαρο τότε, ούτε στη συνέχεια. Ακόμη και από την πλευρά του ΔΗΣΥ ακούγονταν φωνές για την ανάγκη διατήρησης του Συνεργατισμού ως κατάκτησης του λαού. Συνολικά, λοιπόν, οι πολιτικές τοποθετήσεις διαμόρφωσαν προσδοκίες.

Αυτά ίσως αφορούν άλλους. Προσωπικά ποτέ δεν υιοθέτησα τέτοια συνθήματα περί λαϊκής κατάκτησης. Αυτά ίσχυαν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, αλλά δεν θα μπορούσαν να έχουν θέση σε ένα τραπεζικό σύστημα του 21ου αιώνα. Εξάλλου, η έξοδος του κράτους από τον Συνεργατισμό ήταν βασικός όρος έγκρισης της κρατικής ενίσχυσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτοί οι όροι είχαν επισήμως κατατεθεί στη Βουλή. Είχα ρητά αναφέρει ότι αυτό είναι το πλάνο. Στην πορεία προέκυψε το σενάριο του διαχωρισμού της τράπεζας μέσω του οποίου υλοποιήθηκε αυτός ο στόχος.



Διαχωρισμός όμως ο οποίος έγινε σε συνθήκες κρίσης. Υπήρξε μια δύσκολη κατάσταση.

Αυτό είναι γεγονός. Μια δύσκολη κατάσταση η οποία δημιουργήθηκε λόγω της έντασης της φημολογίας πριν και μετά τις εκλογές, ότι έρχεται κούρεμα στον Συνεργατισμό. Με αποτέλεσμα ένα ήδη δύσκολο εγχείρημα να πρέπει να υλοποιηθεί κάτω από ακόμη πιο αντίξοες συνθήκες. Προσπαθούσαμε από τη μια να προσελκύσουμε ξένους επενδυτές που θα έβαζαν κεφάλαια και από την άλλη προσπαθούσαμε να συγκρατήσουμε τη διαρροή καταθέσεων, που κάποιοι ανεύθυνα είχαν προκαλέσει. Είναι οι ίδιοι που σήμερα αναπολούν τον Συνεργατισμό.



Κρατήθηκε ο Συνεργατισμός στον αναπνευστήρα μέχρι να διεξαχθούν οι προεδρικές εκλογές; Από τα έγγραφα που περιέχει το πόρισμα για τον Συνεργατισμό φαίνεται ότι στα τέλη του 2017 είχαν αλλάξει δραματικά οι εποπτικές απαιτήσεις;

Οι εποπτικές απαιτήσεις πράγματι μεταβάλλονται και γίνονται συνεχώς όλο και πιο απαιτητικές. Τα τελευταία χρόνια λειτουργούμε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης. Αυτό οδηγεί όλες σχεδόν τις τράπεζες, κυρίως στον ευρωπαϊκό νότο, σε μια προσπάθεια αναζήτησης κεφαλαίων και σε μια προσπάθεια εξυγίανσης του ισολογισμού τους, είτε με συγχωνεύσεις, είτε με διαχωρισμούς χαρτοφυλακίου, είτε με πωλήσεις δανείων. Έτσι προκύπτουν πιο ισχυρά τραπεζικά σχήματα. Γιατί θεωρούμε λοιπόν ότι ο Συνεργατισμός θα έμενε ανεπηρέαστος; Όσον αφορά τα χρονοδιαγράμματα, να αναφέρω ότι ήταν προκαθορισμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πάνω σε αυτά τα χρονοδιαγράμματα κινήθηκε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέτοντας τις δικές τις εποπτικές απαιτήσεις. 

 

Αν γυρνούσε ο χρόνος πίσω, τι θα κάνατε διαφορετικά σε σχέση με τον Συνεργατισμό;

Για να άλλαζε δραστικά η πορεία του Συνεργατισμού θα έπρεπε να γυρνούσε ο χρόνος πολύ πιο πίσω από το 2013. Από τη στιγμή όμως που τα πράγματα αφέθηκαν να φτάσουν στο σημείο που έφτασαν, η κρατική στήριξη και στη συνέχεια η ιδιωτικοποίηση του Συνεργατισμού, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ήταν μονόδρομος. Αυτό έπρεπε να γίνει και αυτό κάναμε. Τα ίδια ακριβώς έγιναν και στην περίπτωση των τραπεζών στην Ελλάδα που είχαν παρόμοια προβλήματα. Και εάν νομίζει κάποιος ότι σε εκείνες τις περιπτώσεις το κράτος έβγαλε χρήματα ή κέρδος από τη στήριξη και τη συνακόλουθη ιδιωτικοποίηση των τραπεζών, εισηγούμαι να κοιτάξει καλύτερα.

 

Ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» σε κάθε συζήτηση για την οικονομία και την εσωτερική διακυβέρνηση είναι το Κυπριακό. Το Κυπριακό μπορεί να παραμένει επί μακρόν ένα πρόβλημα σε εκκρεμότητα;

Το Κυπριακό έχει μείνει, δυστυχώς, σε εκκρεμότητα για σχεδόν μισό αιώνα. Τις τελευταίες δεκαετίες είχαμε και εξακολουθούμε να έχουμε την εθνική υποχρέωση να προσπαθούμε για τη διασφάλιση του κράτους, της οικονομίας, της ευρωπαϊκής μας συμμετοχή και γενικότερα της προοπτική μας, με δεδομένο το πρόβλημα της κατοχής. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η επίλυση του Κυπριακού θα δημιουργούσε εξαιρετικά σημαντικές ευκαιρίες για την οικονομία και τις επενδύσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όμως, ότι η επίλυση του Κυπριακού δεν εξαρτάται μόνο από εμάς. Εξαρτάται κυρίως από την Τουρκία. 

 

Ο παράγοντας εμπιστοσύνη, μεταξύ των δύο κοινοτήτων, ο φόβος δηλαδή που προκαλεί το άγνωστο μιας νέας κατάστασης, δεν εμποδίζει τη λύση του Κυπριακού;

Βεβαίως. Αλλά εξίσου καθοριστικός παράγοντας είναι η τουρκική πολιτική. 

 

Υπό αυτήν την οπτική, θεωρείτε άδικη την κριτική που ασκείται στον Πρόεδρο Αναστασιάδη από την αντιπολίτευση;

Υπάρχει μια μερίδα της αντιπολίτευσης, κυρίως από τον χώρο του Κέντρου, που κατηγορεί τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι είναι υπερβολικά διαλλακτικός και δεκτικός στις τουρκικές διεκδικήσεις. Υπάρχει και μια άλλη μερίδα της αντιπολίτευσης, κυρίως από τον χώρο της Αριστεράς που θεωρεί τον Πρόεδρο αδιάλλακτο και που υπονοεί ότι είχε, περίπου, τη λύση μπροστά του και την απέρριψε. Δεν μπορεί να είναι και οι δύο προσεγγίσεις σωστές. Ούτε στο ένα άκρο κινείται ο Νίκος Αναστασιάδης ούτε στο άλλο. Αντιθέτως, θεωρώ ότι ο κάθε ψύχραιμος παρατηρητής μπορεί να διαπιστώσει τον καθοριστικό παράγοντα της τουρκικής στάσης και συμπεριφοράς υπό το καθεστώς του Ταγίπ Ερντογάν. Και τη συνεχή διεύρυνση του χάσματος μεταξύ της Τουρκίας και της Δύσης. Στο πλαίσιο αυτό, όσο και εάν αναλωνόμαστε μεταξύ μας, θεωρώ ότι οι προοπτικές για συμφωνημένη λύση δεν είναι ευοίωνες. Και αυτό δυστυχώς είναι το τίμημα των ευκαιριών που χάθηκαν όταν τα δεδομένα στην Άγκυρα ήταν ευνοϊκότερα και αναφέρομαι, για παράδειγμα, στα πρώτα-πρώτα χρόνια της περιόδου Γκιουλ - Ερντογάν. Από την άλλη, ούτε και η διατήρηση της σημερινής κατάστασης, η οποία πιθανώς να βόλεψε κάποιους μέχρι σήμερα, είναι επιλογή. Η έγερση νέων ζητημάτων, όπως η αυξανόμενη παράνομη μετανάστευση μέσω των κατεχομένων, και οι κινήσεις στα ενεργειακά θα μας αναγκάσουν, νομίζω, να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις ή να αντιμετωπίσουμε νέες πραγματικότητες.