Έκθεση ελεγκτικής για ΥΠΟΙΚ: Στρέβλωση με ενοίκια

Η ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Υπουργείο Οικονομικών αναδεικνύει το θέμα της χρήσης κρατικών βιομηχανικών ακινήτων τα οποία πριν δεκαετίες ενοικιάστηκαν σε ιδιωτικές εταιρείες, με τις τελευταίες να αλλάζουν τη χρήση και στη συνέχεια να τα μισθώνουν, εισπράττοντας πολλαπλάσια χρηματικά ποσά σε σχέση με το ενοίκιο που καταβάλλουν στο Υπουργείο Εμπορίου.

Ο έλεγχος διοίκησης του Υπουργείου Οικονομικών, ο οποίος δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από την Ελεγκτική Υπηρεσία, καταγράφει, μεταξύ άλλων, υπόθεση ενοικίασης αποθηκών για τη στέγαση των Υπηρεσιών Κρατικών Αγορών και Προμηθειών (ΥΚΑΠ) στη Λεμεσό, οι οποίες βρίσκονται εντός δύο βιομηχανικών οικοπέδων στην Κυβερνητική Βιομηχανική Περιοχή (ΚΒΠ) Λεμεσού, τα οποία το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας (ΥΕΕΒ) έχει εκμισθώσει σε ιδιωτική εταιρεία το 1976 για την εγκατάσταση μονάδας κατασκευής υφαντών σάκων.

Η ΕΥ τονίζει ότι «σε αρκετές περιπτώσεις μισθωτές δεν ενδιαφέρονται να λειτουργούν πλέον τις βιομηχανικές τους μονάδες στις ΚΒΠ και αντ’ αυτού επιλέγουν να υπενοικιάζουν τα βιομηχανικά τεμάχια (μαζί με τα ανεγερθέντα κτήρια), εισπράττοντας πολλαπλάσια χρηματικά ποσά σε σχέση με το ενοίκιο που καταβάλλουν στο ΥΕΕΒ, ουσιαστικά ενεργώντας εν είδει κτηματομεσίτη. Η εν λόγω περίπτωση αποτελεί ακόμα ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κερδοσκοπικής εκμετάλλευσης των βιομηχανικών περιοχών, αφού το ετήσιο μίσθωμα που καταβάλλεται στο κράτος ανέρχεται συνολικά σε 2.877 ευρώ, ενώ, όπως αναφέρεται και πιο πάνω, το ενοίκιο που εισπράττει από το κράτος ανέρχεται σε 66.000 ευρώ».

Η Ελεγκτική Υπηρεσία «θεωρεί σκανδαλώδες το κράτος να παραχωρεί γη έναντι (χαμηλού) ενοικίου με στόχο την ανάπτυξη της βιομηχανίας και ο ενοικιαστής να την υπενοικιάζει – και δη σε κυβερνητικό τμήμα – εισπράττοντας ενοίκιο κατά 2.194% ψηλότερο από αυτό που ο ίδιος καταβάλλει, χωρίς μάλιστα να εξυπηρετείται ο αρχικός σκοπός λειτουργίας των βιομηχανικών περιοχών».

Σύμφωνα με την έκθεση , «το Υπουργείο Οικονομικών είχε καταβάλει προσπάθειες για εξεύρεση άλλης, κατάλληλης αποθήκης, χωρίς όμως αποτέλεσμα, δεδομένων της αυξημένης ζήτησης, των υψηλών ενοικίων και των ουσιωδών περιορισμών που τίθενται όσον αφορά τις προδιαγραφές τους. Οι προσπάθειες για εξεύρεση άλλης αποθήκης θα συνεχιστούν, ενώ παράλληλα πρόκειται να δρομολογηθεί η διαδικασία για την εκκαθάριση του βραδυκίνητου αποθέματος, με την ολοκλήρωση της οποίας θα καταδειχθούν οι πραγματικές ανάγκες σε αποθηκευτικό χώρο».

Ανασφάλιστα τα κρατικά οχήματα 

H πρακτική της μη ασφάλισης των κρατικών οχημάτων κρατά σε εκκρεμότητα, σχεδόν μια δεκαετία, την τακτοποίηση αποζημιώσεων τροχαίας σύγκρουσης με κυβερνητικό όχημα που οδηγούσε γενικός διευθυντής υπουργείου, ο οποίος έχει αφυπηρετήσει. Το ατύχημα έγινε το 2009 και ο οδηγός του ιδιωτικού οχήματος καταχώρισε αγωγή με την οποία αξίωνε το ποσό των 12.149 ευρώ. Το 2016 το Υπουργείο Οικονομικών πληροφόρησε τον γενικό εισαγγελέα ότι το ΥΠΟΙΚ είχε εγκρίνει την εισήγησή του για καταβολή στον ενάγοντα του ποσού, με το ποσό να χρεώνεται στον πρώην γ.δ. Μάλιστα είχε γίνει εισήγηση να αποκόπτεται από τον μισθό του μηνιαίως το ποσό των 1.000 ευρώ μέχρι εξοφλήσεως ολόκληρου του ποσού.
Ο γενικός εισαγγελέας έκρινε ότι ο άμεσος συμψηφισμός της οποιασδήποτε δαπάνης με τον μισθό δημόσιου λειτουργού δεν είναι δυνατός.
Παρά την πάροδο μεγάλου χρονικού διαστήματος το οποίο υπερβαίνει τα 10 έτη, το θέμα δεν έχει ακόμα διευθετηθεί: δεν έχουν ακόμα καταβληθεί τα οφειλόμενα ποσά στον ενάγοντα, ούτε έχει εισπραχθεί οποιοδήποτε ποσό από τον πρώην γ.δ..
Σύμφωνα με την έκθεση, με αφορμή την υπόθεση το Υπουργείο Οικονομικών εξέτασε, ήδη από τα τέλη του 2015, το ενδεχόμενο ιδιωτικής ασφάλισης των κρατικών αξιωματούχων και γενικών διευθυντών. Η Ελεγκτική Υπηρεσία διαφώνησε με την προνομιακή μεταχείριση των κρατικών αξιωματούχων και την απαλλαγή τους από την ευθύνη σε περιπτώσεις αλόγιστης και επικίνδυνης συμπεριφοράς. Σε ό,τι αφορά την υπόθεση που εκκρεμεί η Ελεγκτική Υπηρεσία ζήτησε από το ΥΠΟΙΚ να αποταθεί στη Νομική Υπηρεσία για εξέταση ενδεχόμενης αστικής ευθύνης του γ.δ.

Τα δέκα σημαντικότερα ευρήματα 

Συνοπτικά, τα σημαντικότερα ευρήματα του ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, για το έτος που έληξε στις 31.12.2017, όπως καταγράφονται στην έκθεση, έχουν ως εξής:

1. Τα αποτελέσματα εποπτείας της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μετά την έξοδο της Κύπρου από το μνημόνιο, καταδεικνύουν ανάκαμψη της οικονομίας και βελτίωση σε ορισμένους τομείς, ωστόσο επισημαίνουν την ανάγκη μείωσης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων και την περιορισμένη ή μηδενική πρόοδο σε άλλους τομείς.

2.Καθυστερήσεις στην εναρμόνιση με ευρωπαϊκές Οδηγίες.

3. Μη θεσμοθέτηση της εταιρικής διακυβέρνησης και οικονομικής παρακολούθησης κρατικών επιχειρήσεων, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου (Ν.20(Ι)/2014).

4. Σημαντικές καθυστερήσεις στην έγκριση των ετήσιων οροϋπολογισμών των Οργανισμών Δημοσίου Δικαίου.

5.<Αριθμός δημοσίων συμβάσεων για μίσθωση υπηρεσιών μετατράπηκαν ή ενδέχεται να μετατραπούν, σε συμβάσεις εργοδοτουμένων αορίστου χρόνου, λόγω λανθασμένων προνοιών στις συμβάσεις ή/και λανθασμένων χειρισμών τόσο σε Τμήματα/Υπηρεσίες της Κεντρικής Κυβέρνησης, όσο και σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.

6. Εκκρεμότητα στην τακτοποίηση των αποζημιώσεων τροχαίας σύγκρουσης με κυβερνητικό όχημα που οδηγούσε γενικός διευθυντής Υπουργείου.

7. Μεγάλη ανομοιομορφία ως προς τα ωφελήματα του προσωπικού Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, σε σχέση με τον δημόσιο τομέα.

8. Η ενοικίαση από ιδιωτική εταιρεία αποθηκών εντός της κυβερνητικής βιομηχανικής περιοχής Λεμεσού (θέμα που αναπτύχθηκε).

9. Παρέχεται πολύ συχνά έγκριση για καταβολή αποζημίωσης για υπηρεσιακά ταξίδια στο εξωτερικό, που υπερβαίνει το καθορισμένο επίδομα, χωρίς να τεκμηριώνονται επαρκώς οι λόγοι.

10.  Η Διακρατική Συμφωνία για τα παιγνίδια του ΟΠΑΠ κατέστη ετεροβαρής σε βάρος της Δημοκρατίας και λόγω λανθασμένης ερμηνείας των όρων της, το ποσοστό απόδοσης που καταβάλλεται προς την Κυπριακή Δημοκρατία είναι διαχρονικά σημαντικά χαμηλότερο από το προβλεπόμενο. Η θέσπιση της αναγκαίας νομοθεσίας, ώστε να είναι εφικτή η καταγγελία της Διακρατικής Συμφωνίας, καθυστέρησε, αφού ο περί Ορισμένων Τυχερών Παιγνιδιών Νόμος ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 2018. Έκτοτε, δρομολογήθηκαν οι διαδικασίες για την επιλογή του κατάλληλου παρόχου, σύμφωνα με τις πρόνοιες του νόμου, οι οποίες όμως παρουσιάζουν καθυστέρηση.

Παραμένει απαίτηση 86 εκατ. από τις Κυπριακές αερογραμμές 

Η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας έρχεται να μας θυμίσει το τέλος των Κυπριακών Αερογραμμών (ΚΑ), με το κυπριακό Δημόσιο να εξακολουθεί να έχει απαιτήσεις 86 εκατ. ευρώ, χρήματα που είναι απίθανο να εισπραχθούν.
Σύμφωνα με την έκθεση το συνολικό ποσό των παράνομων κρατικών ενισχύσεων που πρέπει να ανακτηθεί από τις Κυπριακές Αερογραμμές ανέρχεται, σύμφωνα με πληροφόρηση που δόθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών, στα 92,75 εκατ. ευρώ., μη συμπεριλαμβανομένων των τόκων και συγκεκριμένα:
-Συμμετοχή του κράτους στην αύξηση κεφαλαίου: 31,33 εκατ. ευρώ.
-Μορφή δανείου από το κράτος για την επιβίωση των ΚΑ: 34,5 εκατ. ευρώ.
-Εκπαιδευτική βοήθεια από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ): 269.348 ευρώ.
-Αποπληρωμή δανείου προς την Ελληνική Τράπεζα: 26,65 εκατ. ευρώ.
-Οφειλές ΚΑ προς το κράτος. Σύμφωνα με στοιχεία που είχε στη διάθεσή του το Γενικό Λογιστήριο μέχρι τις 29.1.2015, οι ΚΑ όφειλαν προς το κράτος, επιπρόσθετο ποσό ύψους 10,8 εκατ. ευρώ περίπου, που αφορά οφειλές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στο Τμήμα Φορολογίας, στο Τελωνείο, στην Πολιτική Αεροπορία και στο Υπουργείο Οικονομικών και ποσό ύψους 7,9 εκατ. ευρώ, που αφορά το έλλειμμα του ταμείου προνοίας των ΚΑ. Στο σημείωμα των εκκαθαριστών προς την Επιτροπή Επιθεώρησης, ημερ. 20.12.2018, αναφέρεται ότι, με βάση το Σχέδιο Διακανονισμού οι εκκαθαριστές προχώρησαν στην καταβολή του 70% του ποσού των συνολικών απαιτήσεων που εγκρίθηκαν στο σχέδιο προς τους προνομιούχους πιστωτές, ως ενδιάμεσο μέρισμα. Στην ΚΔ καταβλήθηκε ποσό ύψους 4.758.030 ευρώ για απλήρωτους φόρους και/ή τέλη και για το ποσό του ελλείμματος του ταμείου προνοίας υπαλλήλων Κυπριακών Αερογραμμών. Αναμένεται ότι θα γίνει και δεύτερη πληρωμή με το τέλος της εκκαθάρισης.
Το κράτος έχει επιπλέον απαιτήσεις ύψους 86 εκατ. ευρώ, ως συνήθης πιστωτής, ποσό το οποίο, όπως εκτιμήθηκε από τους εκκαθαριστές, δεν αναμένεται να εισπραχθεί.