Εγρήγορση ζητεί το Δημοσιονομικό Συμβούλιο

Προτεραιότητα στη μείωση του δημοσίου και ιδιωτικού χρέους και στη συγκράτηση της αύξησης του κρατικού μισθολογίου ζητεί μέσα από τη φθινοπωρινή έκθεσή του το Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Το συμβούλιο εντοπίζει μια σειρά από κινδύνους και τονίζει την ανάγκη λήψης μέτρων για να διατηρηθεί η δυναμική της ανάπτυξης και η υγεία των δημόσιων οικονομικών.

«Ο κίνδυνος επιδείνωσης του εξωτερικού περιβάλλοντος παρουσιάζεται αυξημένος και σε συνδυασμό με το ότι η οικονομική και δημοσιονομική ενίσχυση από το σχέδιο «κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση επενδυτών στην Κύπρο» δεν μπορεί να θεωρείται διατηρήσιμη, καθιστούν την κυπριακή οικονομία, ενόψει του ιδιαίτερα υψηλού δημόσιου και ιδιωτικού χρέους και του υψηλού ποσοστού μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, ευάλωτη», τονίζεται στην έκθεση.

Προς επιβεβαίωση της διαπίστωσης περί ευάλωτης θέσης παρατίθεται και σχετική επιβεβαίωση της Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην τελευταία της έκθεση για την Κύπρο. Ο δείκτης «S0» (Βραχυπρόθεσμος κίνδυνος) παρόλο που έχει μειωθεί σημαντικά παραμένει οριακά πάνω
από το όριο του 50%.

Ο πρόεδρος του συμβουλίου Δημήτρης Γεωργιάδης σημείωσε ότι κανείς δεν μπορεί να ξέρει πότε θα έρθει η επόμενη κρίση γι’ αυτό και πρέπει να μειωθεί το δημόσιο χρέος και να χτιστεί αποθεματικό ώστε να υπάρχει δυνατότητα κρατικής παρέμβασης όταν αυτό χρειαστεί.

Η λίστα

Το συμβούλιο θεωρεί ότι θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα που θα αντιμετωπίζουν τους κινδύνους που καταγράφονται στην έκθεση. Ειδικότερα, προτείνεται:

• Η δημόσια υπηρεσία να καταστεί λιγότερο γραφειοκρατική και πιο αποτελεσματική.

Προτείνεται να συμπεριληφθεί και ένας διαφανής και ορθολογιστικός μηχανισμός καθορισμού των απολαβών των δημοσίων υπαλλήλων. «Ήδη καταγράφεται το ανησυχητικό φαινόμενο αύξησης των συνολικών απολαβών στον δημόσιο τομέα να αυξάνονται πέραν του αντίστοιχου των κρατικών εσόδων», τονίζεται.

• Να επιταχυνθεί ο χρόνος απονομής αποτελεσματικής δικαιοσύνης.


• Να μειωθεί σημαντικά ο απαιτούμενος χρόνος έκδοσης τίτλων ακίνητης ιδιοκτησίας.


• Να βελτιωθεί το επίπεδο παιδείας και να συγκρατηθούν οι δαπάνες της.


• Να ενθαρρυνθεί η αποταμίευση των νοικοκυριών η οποία παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα και να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο που θα διασφαλίζει τη συνταξιοδοτική επάρκεια για το σύνολο των πολιτών.


• Να ληφθούν μέτρα για την περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων εντός και εκτός του χρηματοπιστωτικού συστήματος.


• Να υπάρξει συνεχής παρακολούθηση της πορείας του νέου γενικού συστήματος υγείας και να δημιουργηθούν οι μηχανισμοί ώστε να μην επιτραπεί η δημιουργία σημαντικών και διαχρονικών ελλειμμάτων που θα επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά.


• Να περιοριστεί η εξάρτηση της οικονομίας στο σχέδιο «κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση επενδυτών στην Κύπρο» και να βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση ώστε μην επηρεαστούν από αυτό άλλοι σημαντικοί τομείς της οικονομίας. Τα έσοδα από αυτό το σχέδιο δεν θα πρέπει να θεωρούνται μόνιμα και σε αυτό το πλαίσιο δεν θα πρέπει να δημιουργηθούν μόνιμες δαπάνες.


• Να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας με την κατάργηση αχρείαστων κρατικών παρεμβάσεων στον ιδιωτικό τομέα, όπως και με τον εκσυγχρονισμό ή και την ιδιωτικοποίηση κρατικά ελεγχόμενων οργανισμών.

«Η κυπριακή οικονομία και τα δημόσια οικονομικά καταγράφουν σημαντική βελτίωση κατά την τελευταία πενταετία τόσο λόγω του ευνοϊκού εξωτερικού περιβάλλοντος όσο και των μέτρων που έχουν ληφθεί. Οι εξελίξεις αυτές έχουν επιτρέψει την τήρηση των δημοσιονομικών κανόνων αλλά έχουν ταυτόχρονα επιφέρει έναν εφησυχασμό. Ως αποτέλεσμα παρατηρείται μια αχρείαστη καθυστέρηση στην προώθηση αναγκαίων μεταρρυθμίσεων όπως και μία χαλάρωση έναντι απαιτήσεων κυρίως από οργανωμένα σύνολα», αναφέρει η έκθεση.

Προσοχή στο κρατικό μισθολόγιο

«Είναι κάτι που συμβαίνει», σημείωσε με έμφαση ο πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, Δημήτρης Γεωργιάδης, αναφερόμενος στην αύξηση του κρατικού μισθολογίου, επικαλούμενος στοιχεία που δείχνουν ότι το μισθολογικό κόστος αυξάνεται με υψηλότερο ρυθμό σε σχέση με τα κρατικά έσοδα.

«Το κρατικό μισθολόγιο κατά τους πρώτους 8 μήνες του έτους αυξήθηκε με οριακά υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με τον αντίστοιχο ρυθμό αύξησης των κρατικών εσόδων. Σύμφωνα με το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2020-22, το κρατικό μισθολόγιο και οι πρωτογενείς δαπάνες για την κεντρική κυβέρνηση από φέτος θα αυξάνονται με ρυθμό σαφώς υψηλότερο του αντίστοιχου των εσόδων», τονίζεται στην έκθεση.

Πρόσθετο στοιχείο ανησυχίας για τον κ. Γεωργιάδη είναι ότι η τάση χρησιμοποίησης έκτακτου προσωπικού για την κάλυψη των αναγκών έχει ως αποτέλεσμα σήμερα η συγκεκριμένη κατηγορία υπαλλήλων να αποτελεί το 30% του προσωπικού στη δημόσια υπηρεσία.

Σύμφωνα με την έκθεση, «από το 2013 και μετά η κάλυψη των αναγκών της κεντρικής κυβέρνησης γινόταν κυρίως με την πρόσληψη εκτάκτων υπαλλήλων. Είναι αναμενόμενο ότι όσο αυξάνεται ο αριθμός τους τόσο να αυξάνονται και οι πιέσεις για αλλαγή τους καθεστώτος, δηλαδή διορισμού σε μόνιμες θέσεις, κάτι που θα επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά».

Τα διαβατήρια

Ο κ. Γεωργιάδης ανέφερε ότι σε κάποιον βαθμό υπάρχει εξάρτηση από το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων (βλέπε αναφορά στο διπλανό κείμενο), ενώ απαντώντας σε ερώτημα του «Π» ανέδειξε τις δευτερογενείς επιπτώσεις του σχεδίου στην ανταγωνιστικότητα άλλων τομέων της κυπριακής οικονομίας. Το πρόγραμμα, είπε, έχει θετική επίδραση, δημιουργεί εισοδήματα, αλλά την ίδια ώρα αυξάνει το κόστος (αξίες γης, διαθεσιμότητα και κόστος εργατικού δυναμικού) για άλλες βιομηχανίες, όπως ο τουρισμός. Η σύσταση που γίνεται είναι να περιοριστεί, με τον κ. Γεωργιάδη να σημειώνει ότι το σχέδιο από τη φύση του έχει ένα όριο στην υλοποίησή του.