Επιφύλαξη για δανεισμό

Ιδιαίτερα επιφυλακτικές στη χρηματοδότηση νέων έργων ανάπτυξης στην αγορά ακινήτων παραμένουν οι κυπριακές τράπεζες, όπως προκύπτει από την έκδοση «Βαρόμετρο Δανεισμού Ακινήτων 2019» του τμήματος συμβουλευτικών υπηρεσιών Ακίνητης Περιουσίας της KPMG. Ο μόνος τομέας για τον οποίο υπάρχει ενδιαφέρον είναι τα ξενοδοχεία.

Η έρευνα βασίζεται σε συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν με εκπροσώπους τραπεζών από σχεδόν 70 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε 15 χώρες, μεταξύ των οποίων, και η Κύπρος.

Στην Κύπρο παρατηρείται και το μικρότερο ποσοστό πλήρους συμμόρφωσης δανειοληπτών με τις δανειακές τους υποχρεώσεις (81%), με αποτέλεσμα για ένα αξιοσημείωτο ποσοστό τραπεζικών στελεχών η δανειοδότηση του τομέα των ακινήτων να μην αποτελεί καν στρατηγική στόχευση.
Ενδεικτικό της επιφύλαξης που υπάρχει είναι ότι αν και στην πλειονότητα των χωρών τα σημαντικότερα κριτήρια για τη χρηματοδότηση έργων ακίνητης περιουσίας είναι ένα ισχυρό επιχειρηματικό μοντέλο και η ποιότητα του περιουσιακού στοιχείου, η Κύπρος δεν ακολουθεί. Είναι η μοναδική χώρα όπου η φήμη και οι συστάσεις του κατασκευαστή/διαχειριστή του έργου αποτελούν το κύριο κριτήριο απόφασης.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι συμμετέχοντες στην Κύπρο είναι διχασμένοι σε ό,τι αφορά το θέμα της στρατηγικής σημασίας της χρηματοδότησης ακινήτων: λίγο πάνω από το 10% δεν το θεωρούν σημαντικό, ενώ οι υπόλοιπες τράπεζες είναι μοιρασμένες. Οι μισές θεωρούν τη χρηματοδότηση του τομέα χαμηλής σημασίας και οι άλλες μισές μεγάλης σημασίας. Σε σύγκριση με πέρυσι, τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων διατήρησαν την προσοχή τους στον κλάδο, το ένα τέταρτο αύξησε την προσοχή του μερικώς και οι υπόλοιποι έχασαν κάθε ενδιαφέρον. Οι κυπριακές τράπεζες, πάντως, παραμένουν ανοικτές για τη χρηματοδότηση σχεδίων από τα οποία θα προκύψει παραγωγή εισοδήματος (πχ. ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα).

Το μέσο μέγεθος των δανείων για σχέδια ανάπτυξης ακινήτων κυμαίνεται από 5 έως 10 εκατ. ευρώ, αν και το προτιμητέο, από τις τράπεζες, ύψος είναι ελαφρώς χαμηλότερο, από 3 έως 10 εκατομμύρια ευρώ. Σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, τα ποσά αυτά αυξήθηκαν σημαντικά.
«Η αγορά ακινήτων στην Κύπρο έχει ανακάμψει τα τελευταία χρόνια. Η κατασκευή κατοικιών και εμπορικών ακινήτων είναι σε άνοδο. Η ακίνητη περιουσία ήταν ανέκαθεν βασική στήριξη της τοπικής οικονομίας και ως εκ τούτου οι τράπεζες έχουν διατηρήσει το ενδιαφέρον τους, αν και υιοθετούν μια πιο προσεκτική προσέγγιση από αυτήν του παρελθόντος», σχολιάζει ο Χριστόφορος Αναγιωτός, διοικητικός σύμβουλος και επικεφαλής του Deal Advisory της KPMG Κύπρου, στο παράρτημα της έκθεσης που αφορά την Κύπρο.

Στην Ευρώπη

Το «Βαρόμετρο Δανεισμού Ακινήτων 2019» καταγράφει συνέχιση της τάσης μείωσης του συνολικού όγκου των επενδύσεων στην Ευρώπη, φθάνοντας τα 114,3 δισεκατομμύρια ευρώ τους πρώτους 6 μήνες του 2019, δηλαδή κατά 15% χαμηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό του προηγούμενου έτους. Αυτή η συνεχής μείωση αποδίδεται, κυρίως, στον συνδυασμό μέτριων οικονομικών προοπτικών, πολιτικής αβεβαιότητας, έλλειψης κατάλληλων περιουσιακών στοιχείων και μεταβαλλόμενων προτύπων ζήτησης σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων επιβεβαίωσαν την ετοιμότητα και προθυμία τους να δανείσουν χρήματα σε επενδυτές ακινήτων. Ωστόσο, η έλλειψη κατάλληλων πλαισίων δανειοδότησης, κάποιες φορές δημιουργεί εμπόδια στην χορήγηση δανείων για επενδύσεις στον τομέα των ακινήτων.
Σε ό,τι αφορά το είδος των έργων που προτιμώνται, στις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες είναι οι κατοικίες, αν και οι περισσότερες τράπεζες στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη προτιμούν να δανειοδοτούν ανέγερση γραφείων. Oι επενδύσεις σε ξενοδοχεία είναι δημοφιλείς σε μέρη των οποίων οι οικονομίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό, όπως, για παράδειγμα, στην Κύπρο.