Δεν έπεισαν οι ανησυχίες - Αυστηρή προειδοποίηση Κεντρικής για τις αλλαγές στις εκποιήσεις

ΗΚεντρική Τράπεζα έβαλε «πάγο» στα σχέδια κομμάτων της αντιπολίτευσης για την προώθηση αλλαγών στη νομοθεσία για τις εκποιήσεις, ο υπουργός Οικονομικών ζήτησε το ενδεχόμενο αλλαγών να εξεταστεί μετά το πέρας της περιόδου επιβολής αιτήσεων για το σχέδιο Εστία, αλλά οι εισηγητές των προτάσεων νόμου εμφανίζονται αποφασισμένοι να προχωρήσουν στην ψήφιση των αλλαγών. Θεωρητικά έχουν και τους αριθμούς για να περάσουν τις αλλαγές (ακόμη και η στάση των βουλευτών του ΔΗΣΥ ήταν χλιαρή).

Στην πράξη, οι ισχυρές ενστάσεις που διατύπωσαν για τις προτεινόμενες αλλαγές κυβέρνηση, Κεντρική Τράπεζα και τράπεζες -κατά την εξέταση των πέντε προτάσεων νόμου στη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών- δεν αλλάξαν τη θέση της πλειοψηφίας των κομμάτων για την αναγκαιότητα αλλαγών στην ισχύουσα νομοθεσία, όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις του προέδρου και μελών της Επιτροπής Οικονομικών.

Μάλιστα, ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Αγγελος Βότσης ανέφερε ότι δεν πείστηκε πως με την πρόταση νόμου ανατρέπεται το σύμπαν. «Μάλλον να μην έχει γίνει η σωστή ανάγνωση των τροποποιήσεων που έχουμε εισηγηθεί», σημείωσε. Ο κ. Βότσης δεν έκρυψε ότι η πέμπτη πρόταση νόμου -των ΔΗΚΟ, Συμμαχίας Πολιτών, Αλληλεγγύης, Κινήματος Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών- αποτελεί προϊόν συνεργασίας με τον Σύνδεσμο Δανειοληπτών.

«Στόχος μας δεν είναι να ανατινάξουμε το τραπεζικό σύστημα, αλλά να βοηθήσουμε τη διαδικασία των αναδιαρθρώσεων. Με αυτήν τη νομοθεσία οι τράπεζες θα βρεθούν σε καλύτερη θέση», σημείωσε ο κ. Βότσης, θέση με την οποία δεν συμφώνησε ούτε η κυβέρνηση, ούτε η Κεντρική Τράπεζα, αλλά και ούτε οι εκπρόσωποι των τραπεζών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η τοποθέτηση του Χρηματοοικονομικού επιτρόπου Παύλου Ιωάννου. Αν και χαρακτήρισε πολύ ενδιαφέρουσα την πρόταση νόμου (σ.σ. των κομμάτων), ζήτησε χρόνο για να εξεταστεί καθώς, όπως ανέφερε, πρέπει να ληφθούν πολλά πράγματα υπόψη και να μην πειραχθεί έντονα η υφιστάμενη νομοθεσία.

Ο χρόνος που δόθηκε στον κ. Ιωάννου δεν ξεπερνά την εβδομάδα, καθώς ορίστηκε νέα έκτακτη συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών την ερχόμενη Πέμπτη.

Οι φορείς που συμμετείχαν στη χθεσινή συνεδρίαση κλήθηκαν να υποβάλουν γραπτώς τις απόψεις προκειμένου να εξεταστούν οι διαφωνίες και αν υπάρχουν προβλήματα που θα δημιουργούσαν ανατροπή του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Το καμπανάκι

Η προειδοποίηση της Κεντρικής Τράπεζας ήταν ιδιαίτερα ηχηρή, με τον εκπρόσωπό της να είναι ξεκάθαρος: οι προωθούμενες αλλαγές δημιουργούν πρόβλημα στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και στη χορήγηση νέων δανείων, προοπτικές που απειλούν την οικονομία και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Μάλιστα, υπογράμμισε ότι υπάρχει πίεση για την ταχεία μείωση των ΜΕΔ, καθώς τα υφιστάμενα κόκκινα δάνεια ανέρχονται στο 30% του συνόλου όταν ο μέρος όρος στην ευρωζώνη είναι 3%, ενώ ήδη ο οίκος Moody’s έχει προειδοποιήσει με υποβάθμιση της κυπριακής οικονομίας αν οι αλλαγές που έγιναν πέρυσι στις εκποιήσεις δεν οδηγήσουν σε απτή μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων.

Ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης ζήτησε από τους βουλευτές χρόνο και συγκεκριμένα να περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθεί η εφαρμογή του σχεδίου Εστία. Στο μεσοδιάστημα κάλεσε τα κόμματα να μην πειράξουν τη νομοθεσία για τις εκποιήσεις.

«Θέση της κυβέρνησης και του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι ότι οποιαδήποτε εξέταση ζητήματος της νομοθεσίας πρέπει να έρθει μετά το Εστία (...). Τη νομοθεσία δεν πρέπει να την πειράξουμε πριν να έχουμε εικόνα» για το σχέδιο Εστία, προσέθεσε. Το «καρότο» που χρησιμοποίησε ήταν ένα σχέδιο για όσους δανειολήπτες δεν καταφέρουν να ενταχθούν στο Εστία.

«Και για τις περιπτώσεις (σ.σ. δανειοληπτών) που παρά τη σημαντική ενίσχυση του σχεδίου Εστία δεν θα είναι βιώσιμοι, είναι ξεκάθαρη πρόθεση της κυβέρνησης να έρθει με σχέδιο», είπε ο κ. Γεωργιάδης.

Το Εστία φέρνει αναστολή εκποιήσεων

Η πιο ενδιαφέρουσα διάσταση που αναδείχθηκε στη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών ήταν ότι η υποβολή αίτησης από δανειολήπτη για ένταξη στο σχέδιο Εστία οδηγεί στην αναστολή όλων των εναντίων μέτρων, μεταξύ των οποίων και η διαδικασία της εκποίησης.

«Θεωρώ αδιανόητο τώρα που ξεκινά το Εστία να υπάρξουν εκποιήσεις και πρέπει να ανασταλεί η εξέταση του ζητήματος τροποποίησης της νομοθεσίας (των εκποιήσεων) μέχρι να έχουμε εικόνα», είπε ο κ. Γεωργιάδης, συνδέοντας την εφαρμογή του Εστία με την πρωτοβουλία για αλλαγές στη διαδικασία των εκποιήσεων. Μάλιστα, ο κ. Γεωργιάδης επικαλούμενος στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου σημείωσε πως «η επίσημη πληροφόρηση που έχουμε είναι ότι δεν υπήρξαν» εκποιήσεις.

Ο κ. Γεωργιάδης κάλεσε όλους τους δανειολήπτες με μη εξυπηρετούμενο δανεισμό να υποβάλουν αίτημα ένταξης.

Η μαζική υποβολή θα επιτρέψει και να βγουν συμπεράσματα σχετικά με τους βιώσιμους και μη βιώσιμους δανειολήπτες, και την αναζήτηση τρόπων χειρισμού των τελευταίων.

«Δεν μπορεί να ετοιμαστεί σχέδιο εκ των προτέρων επειδή δεν είναι προσδιορισμένο εκ των προτέρων ποιος είναι βιώσιμος ή όχι», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «εάν είναι βιώσιμος ή όχι ένας δανειολήπτης μέσα από τη διαδικασία του Εστία τούτο θα φανεί με την υποβολή και εξέταση της αίτησης και την υλοποίηση των σταδίων που το σχέδιο Εστία προβλέπει».

Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου προβλέπει ότι το Υπουργείο Εργασίας θα υποβάλει στο ΥΠΟΙΚ πλήρη κατάλογο με τις περιπτώσεις που θα έχουν απορριφθεί για λόγους μη βιωσιμότητας και το ΥΠΟΙΚ θα εξετάζει τις εν λόγω περιπτώσεις και θα τις αξιολογήσει με προοπτική ένταξή τους σε άλλα κυβερνητικά σχέδια».

Επιπλέον, ο κ. Γεωργιάδης ανακοίνωσε ότι «πολύ, πολύ σύντομα και παρά το γεγονός ότι οι αιτήσεις θα αρχίσουν να υποβάλλονται από τον Σεπτέμβριο, η υπουργός Εργασίας με διάταγμα/οδηγία θα εκδώσει τις αιτήσεις ώστε έγκαιρα ο δανειολήπτης να αρχίσει να τις συμπληρώνει και να μαζέψει τα δικαιολογητικά που θα χρειάζονται.

Ποια είναι τα σημεία που ανησυχούν τις τράπεζες

• Αυξάνονται οι προθεσμίες για αποστολή σχετικών επιστολών, κάτι το οποίο θα επιβραδύνει σημαντικά τη διαδικασία εκποίησης και κατ’ επέκταση την προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.


• Εκφράζεται διαφωνία σχετικά με την προτεινόμενη τροποποίηση η οποία θα δίνει το δικαίωμα στον ενυπόθηκο οφειλέτη να μπορεί να καταχωρίσει έφεση στο επαρχιακό δικαστήριο για παραμερισμό της ειδοποίησης της σκοπούμενης πώλησης εάν «ο ενυπόθηκος δανειστής παραβίασε την υποχρέωσή του να προβεί σε διαδικασία αναδιάρθρωσης των χορηγήσεων του ενυπόθηκου οφειλέτη στη βάση των προνοιών της περί της Διαχείρισης Καθυστερήσεων Οδηγίας του 2015 της Κεντρικής Τράπεζας και των σχετικών παραρτημάτων της» - καθότι:

1. αυτό δεν σημαίνει ότι όντως οι ισχυρισμοί του ενυπόθηκου οφειλέτη ευσταθούν 


2. θα δίνει το δικαίωμα σε στρατηγικούς κακοπληρωτές να εκμεταλλεύονται την εν λόγω πρόνοια και να εγείρουν κακόπιστα τέτοιους ισχυρισμούς με στόχο να καθυστερούν τη διαδικασία. 

• Η προτεινόμενη τροποποίηση η οποία προβλέπει ότι σε περίπτωση που το προϊόν πώλησης προέκυψε από πώληση κύριας κατοικίας, τότε αυτό δεν διατίθεται προς εξόφληση του συνόλου των απαιτήσεων του ενυπόθηκου δανειστή μέχρις ότου γίνουν επαρκείς διευθετήσεις από το επαρχιακό δικαστήριο για τη στέγαση του ενυπόθηκου οφειλέτη και των μελών της οικογένειάς του, είναι ασαφής κυρίως ως προς το τι θα γίνει σε περίπτωση που ο ενυπόθηκος δανειστής σκόπιμα καθυστερεί να υποβάλει σχετική αίτηση στο δικαστήριο και επίσης ως προς το τι θα γίνει με το προϊόν πώλησης μέχρι τότε.


• Η πρόνοια που παρέχει το δικαίωμα στον ενυπόθηκο δανειστή για αγορά του ενυπόθηκου ακινήτου δεν πρέπει να διαγραφεί. Από τον Ιούλιο του 2018 και μετά το μέτρο αυτό έχει βοηθήσει πολύ στη διαδικασία μείωσης των ΜΕΔ, ενώ παράλληλα θα πρέπει να σημειωθεί ότι αποτελεί συνήθη διεθνή πρακτική.


• Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί είναι σημαντικό εργαλείο αφού λειτουργούν αποτρεπτικά σε φαινόμενα προσυνεννόησης που μπορεί να γίνουν σε φυσικούς πλειστηριασμούς