Σχέδιο Εστία: Οι 10 προϋποθέσεις για τους δανειολήπτες

Το πολυαναμενόμενο σχέδιο Εστία για τη ρύθμιση δανείων με υποθήκη πρώτη κατοικία μπαίνει σε τροχιά εφαρμογής, μετά την τελική έγκρισή του χθες από το Υπουργικό Συμβούλιο. Το Εστία θα είναι ανοιχτό για υποβολή αιτήσεων από τις 2 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 15 Νοεμβρίου, με φορέα υλοποίησης το Υπουργείο Εργασίας. Το σχέδιο προσφέρει μια τυποποιημένη λύση αναδιάρθρωσης, η οποία «κουρεύει» το υπόλοιπο του δανείου, με το κράτος να επιδοτεί το 1/3 της δόσης του αναδιαρθρωμένου δανείου.

Τον Ιούλιο θα υπογραφούν τα μνημόνια συνεργασίας με τις τράπεζες και τους φορείς διαχείρισης δανείων που επιθυμούν να ενταχθούν στο σχέδιο. Αυτό που έλλειπε για να τεθεί σε ισχύ το Εστία ήταν το κείμενο του μνημονίου συνεργασίας με τις τράπεζες, καθώς εκκρεμούσε η ολοκλήρωση της νομοτεχνικής επεξεργασίας του από τη Νομική Υπηρεσία.

Οι παράμετροι του σχεδίου είναι γνωστές, καθώς είχαν προεγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο τον περασμένο Νοέμβριο. Από την προεργασία που έχει γίνει εκτιμάται ότι οι επιλέξιμοι δανειολήπτες (με βάση τα κριτήρια της αξίας του ακινήτου) ανέρχονται σε περίπου 15.000, με το συνολικό ύψος μη εξυπηρετούμενων υποχρεώσεων 3,4 δισ. ευρώ.

Με βάση το τελικό κείμενο που ενέκρινε χθες το Υπουργικό Συμβούλιο, ο «Π» παρουσιάζει δέκα σημεία που πρέπει να γνωρίζουν οι δανειολήπτες.

Ποιους αφορά

Το σχέδιο αφορά μη εξυπηρετούμενες πιστωτικές διευκολύνσεις κατά την 30ή Σεπτεμβρίου 2017. Η αγοραία αξία της κατοικίας δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 350.000 ευρώ. Οι αιτητές θα πρέπει, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, να πληρούν όλα τα ακόλουθα κριτήρια:

1. Το συνολικό οικογενειακό εισόδημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα ακόλουθα για κάθε έκαστο ημερολογιακό έτος 2017 και 2018: τις 60.000 ευρώ για οικογένεια με τουλάχιστον τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα, τις 55.000 ευρώ για οικογένεια με τρία εξαρτώμενα τέκνα, τις 50.000 ευρώ για οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα, τις 45.000 ευρώ για οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο, τις 35.000 ευρώ για οικογένεια χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, τις 20.000 ευρώ για μονήρη νοικοκυριά.


2. Τα υπόλοιπα καθαρά οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία του αιτητή δεν θα πρέπει για κάθε έκαστο ημερολογιακό έτος 2016, 2017 και 2018, να υπερβαίνουν σε τιμές αγοράς το ογδόντα τοις εκατό (80%) της αγοραίας αξίας της κύριας κατοικίας, όπως αυτή θα προκύψει από την εκτίμησή της, και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τις διακόσιες πενήντα χιλιάδες ευρώ (250.000 ευρώ).


3. Ο αιτητής θα πρέπει να είναι πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με νόμιμη και συνεχή διαμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2013 και εντεύθεν.

Βιωσιμότητα

Εφόσον ο αιτητής πληρεί όλα τα παραπάνω, τότε θα διεξάγεται η πιο σημαντική άσκηση, αν έχει την ικανότητα να πληρώνει τη νέα δόση. Σε περίπτωση που η τράπεζα κρίνει ότι η λύση αναδιάρθρωσης που προνοεί το σχέδιο δεν είναι βιώσιμη, τότε η αίτηση του δανειολήπτη θα απορρίπτεται. Η πράξη θα δείξει πόσα τελικά από τα θεωρητικά 15.000 επιλέξιμα δάνεια μπορούν να καταλήξουν σε μια βιώσιμη αναδιάρθρωση. Θεωρητικά η παραπομπή στη διαδικασία της αφερεγγυότητας αποτελεί την εναλλακτική, χωρίς να αποκλείεται και κάποια άλλη διευθέτηση.

Βαθύτερο «κούρεμα»;

Το ποσό του αναδιαρθρωμένου δανείου θα ισούται με το χαμηλότερο μεταξύ του συνολικού συμβατικού υπολοίπου και της αγοραίας αξίας της κύριας κατοικίας. Η τράπεζα μπορεί, εάν το κρίνει σκόπιμο, να συμφωνήσει με τον δανειολήπτη σε ένα ποσό χαμηλότερο.

Τα μετρητά

Όσοι περάσουν το κατώφλι της βιωσιμότητας θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόσθετες υποχρεώσεις. Οποιαδήποτε μετρητά ή καταθέσεις, πέραν είτε των 10.000 ευρώ είτε του 20% των υπόλοιπων καθαρών οικογενειακών περιουσιακών στοιχείων του αιτητή, όποιο από τα δύο είναι μεγαλύτερο, τα οποία δεν εξασφαλίζουν οποιεσδήποτε πιστωτικές διευκολύνσεις, θα πρέπει να καταβληθούν έναντι του δανείου πριν τη διαδικασία αναδιάρθρωσης. Εξαιρούνται τα μετρητά που ανήκουν σε εξαρτώμενα τέκνα.

Δεδομένα

Απαραίτητη προϋπόθεση για ένταξη στο σχέδιο είναι ο αιτητής να δώσει γραπτή ρητή συγκατάθεση για την επιβεβαίωση των οικονομικών του στοιχείων.

Περιουσιακά στοιχεία

Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία υπολογισμού των υπόλοιπων καθαρών οικογενειακών περιουσιακών στοιχείων για την αξία ακίνητης ιδιοκτησίας πέραν της κύριας κατοικίας, λαμβάνεται υπόψη η τιμή του ακινήτου στο Μητρώο του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας. Για τη διαδικασία υπολογισμού κινητής ιδιοκτησίας λαμβάνονται υπόψη πιστοποιητικά ή/και βεβαιώσεις.

Εκποίηση

Σε περίπτωση που το αναδιαρθρωμένο δάνειο ξαναγίνει μη εξυπηρετούμενο, θα προχωράει διαδικασία εκποίησης της κύριας κατοικίας. Οι καθαρές εισπράξεις θα κατανέμονται στη βάση της αρχής pari passu μεταξύ της τράπεζας και του κράτους.

Τι θα γίνει με τους διαζευγμένους

Στην περίπτωση ζεύγους το οποίο έχει χωρίσει ισχύουν τα ακόλουθα:

1. Αν ο ιδιοκτήτης κύριας κατοικίας/ σύζυγος που δεν διέμενε στις 30/09/2017 στην κύρια κατοικία, έχει τη θέληση να συνεχίσει να είναι μέρος στο αναδιαρθρωμένο δάνειο ή συναινεί να υποθηκεύσει εκ νέου την κατοικία, τα κριτήρια και προϋποθέσεις για ένταξη στο σχέδιο Εστία θα πρέπει να πληρούνται και από τους δύο ξεχωριστά.


2. Αν ο ιδιοκτήτης κύριας κατοικίας/ σύζυγος που δεν διέμενε στις 30/09/2017 στην κατοικία, δεν επιθυμεί να συνεχίσει να είναι μέρος στο αναδιαρθρωμένο δάνειο κύριας κατοικίας, αλλά συναινεί να υποθηκεύσει εκ νέου την κύρια κατοικία τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις για ένταξη στο σχέδιο Εστία, θα πρέπει να πληρούνται και από τους δύο ξεχωριστά και το αναδιαρθρωμένο δάνειο θα αναλαμβάνεται πλήρως από τον/τη σύζυγο που διαμένει στην κύρια κατοικία.

Δικαστικές αποφάσεις

Αν το ύψος του αναδιαρθρωμένου δανείου αποδειχθεί λανθασμένο (π.χ. μετά από απόφαση δικαστηρίου, ή σχετικής αρχής), οποιαδήποτε διαφορά προκύψει θα μειώνει το ποσό των αναδιαρθρωμένων δανείων με την πιο κάτω σειρά: (α) Το αναδιαρθρωμένο παγοποιημένο δάνειο (β) Το αναδιαρθρωμένο εναπομένον δάνειο (γ) Το αναδιαρθρωμένο δάνειο κύριας κατοικίας.

Παγοποιημένο ποσό

Σε όλες τις περιπτώσεις ένα ποσό της τάξης τουλάχιστον του πέντε τοις εκατόν (5%) του χαμηλότερου ποσού μεταξύ των μη εξυπηρετούμενων πιστωτικών διευκολύνσεων και της εκτίμησης της αγοραίας αξίας της κύριας κατοικίας θα πρέπει να παραμένει παγοποιημένο και θα καθίσταται απαιτητό σε περίπτωση αθέτησης, ενώ θα διαγράφεται οριστικά στην περίπτωση πλήρους αποπληρωμής του αναδιαρθρωμένου δανείου. Το ποσοστό θα είναι μεγαλύτερο στις περιπτώσεις όπου η αξία των εμπράγματων εξασφαλίσεων είναι χαμηλότερη του ενενήντα πέντε τοις εκατόν (95%) του ποσού των μη εξυπηρετούμενων πιστωτικών διευκολύνσεων ή/και σε περίπτωση που η τράπεζα αποφασίσει σε ένα μεγαλύτερο ποσοστό απομείωσης.