Η Κύπρος προορισμός για 3.500 πτήσεις πολυτελών ιδιωτικών τζετ τον χρόνο

Μία παράλληλη βιομηχανία αερολιμενικών υπηρεσιών, που δεν έχει να κάνει με το δίκτυο των αεροπορικών εταιρειών αλλά με τις ιδιωτικές πτήσεις με πολυτελή ή υπερπολυτελή αεροσκάφη, αναπτύσσεται και μεγαλώνει εδώ και χρόνια στη Λάρνακα. Αυτά τα ταξίδια δεν είναι για κοινούς θνητούς, αν και πολλοί το θέλησαν, όπως μας λέει πιο κάτω ο διευθύνων σύμβουλος της Sky Link, της εταιρείας που διαχειρίζεται το τερματικό για ιδιωτικές πτήσεις στο αεροδρόμιο, Γιώργος Μαύρος. Οι πτήσεις αυτές απευθύνονται σε πολύ λίγους. Είναι για VIP’s και κυρίως για «υψηλούς» επιχειρηματίες που κάθε τους λεπτό μετρά χιλιάδες ευρώ ή κλείνουν συμφωνίες εκατομμυρίων, είναι επίσης για υψηλούς κρατικούς αξιωματούχους που δεν μπορούν να ταλαιπωρούνται χρησιμοποιώντας το δίκτυο δρομολογημένων πτήσεων, είναι και για την πλούσια ελίτ που συνήθως διαθέτει ιδιόκτητα jet.

Το 1998, μόνο η J&P

Ο Γιώργος Μαύρος, Έλληνας της Αμερικής με εμπειρία στον τομέα γενικής αεροπορίας η οποία αποκτήθηκε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού στην Αθήνα, αποφάσισε το 1998 να ανοίξει ένα μικρό γραφείο στο παλιό αεροδρόμιο Λάρνακας για να προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες ενοικίασης ιδιωτικών Jet. Τότε,μ όπως μας λέει, ο τομέας στην Κύπρο ήταν πολύ περιορισμένος. Εκτός από το αεροσκάφος της J&P, το οποίο μετέφερε στελέχη της εταιρείας στις γειτονικές χώρες όπου αναπτύσσονταν οι δραστηριότητές της, υπήρχαν άλλα δύο αεροσκάφη επιχειρηματιών με βάση την Κύπρο.

Το 2010 η δραστηριότητα αυτή επεκτάθηκε, και ως αποτέλεσμα η Sky Link έγινε  ιδιοκτήτης και διαχειριστής της μονάδας εκμετάλλευσης (FBO, fixed-base operator) απ’ όπου παρέχεται εξυπηρέτηση εδάφους VIP. Στο τερματικό της Sky Link Services βρίσκεται και η αίθουσα επισήμων του κράτους, ενώ εξυπηρετούνται και στρατιωτικά αεροσκάφη. Η εταιρεία αντιπροσωπεύει πάνω από 400 επιχειρήσεις παγκοσμίως, που είτε έχουν ιδιόκτητα είτε διαχειρίζονται αεροσκάφη τύπου τζετ για όσους ενδιαφέρονται να ναυλώσουν τέτοιες πτήσεις.

Από 350 πτήσεις σε 3.500

«Όταν ήρθα το 1998, η Κύπρος δεν ήταν προορισμός ιδιωτικών ή στρατιωτικών αεροσκαφών», σημειώνει ο κ. Μαύρος, εξηγώντας πως προορισμός σημαίνει τα αεροσκάφη είτε να σταματήσουν για ανεφοδιασμό καυσίμων είτε για αλλαγή πληρώματος και να συνεχίσουν στον τελικό προορισμό τους προς Μέση Ανατολή, Ασία ή Ευρώπη. Προορισμός σημαίνει επίσης τα ιδιωτικά τζετ να μπορούν να σταθμεύουν στην Κύπρο μέχρι να φύγουν για τον επόμενό τους προορισμό.

«Τότε, μαζί με τα αεροσκάφη που υπήρχαν ναυλωμένα στην Κύπρο και πηγαινοέρχονταν, γίνονταν μόλις 350-360 πτήσεις τον χρόνο. Μετά από μεγάλη προσπάθεια καταφέραμε να γίνουμε προορισμός προσελκύοντας αυτού του τύπου τη δραστηριότητα στο νησί. Οι εταιρείες μας εμπιστεύτηκαν διότι, όπως τους είχαμε υποσχεθεί, μπορούν να απολαμβάνουν γρήγορο ανεφοδιασμό και γρήγορη αλλαγή πληρώματος. Σήμερα διεξάγονται πάνω από 3.500 χιλιάδες πτήσεις ετησίως».

Πλέον η παλιά πίστα του αεροδρομίου η οποία χρησιμοποιείται από τα αεροσκάφη που εξυπηρετεί η Sky Link έχει μίνιμουμ πληρότητα καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου που φάνει το 35-40%. Θεωρείται αρκετά μεγάλη πληρότητα, δεδομένου ότι ήταν η πίστα που χρησιμοποιούσαν πριν τη δημιουργία του νέου αεροδρομίου, όχι μόνο οι Κυπριακές Αερογραμμές, αλλά και οι υπόλοιπες εταιρείες. Όπως τονίζει ο Γιώργος Μαύρος, η δουλειά αυτή δεν είναι ευτυχώς εποχιακή. Παρότι τον Αύγουστο, λόγω του ότι πέφτουν οι ρυθμοί εργασίας στην Κύπρο, παρατηρείται μειωμένη κίνηση.



Γιατί μας προτιμούν

«Γεωγραφικά η Κύπρος είναι σε προνομιακή θέση. Η αχτίνα που καλύπτουν τα αεροσκάφη σήμερα, 15-16 ώρες συνεχόμενης πτήσης, βολεύει για να σταματήσουν στην Κύπρο, είτε για αλλαγή πληρώματος, είτε για ανεφοδιασμό. Αυτός ο χρόνος είναι η απόσταση, για παράδειγμα από τη Νέα Υόρκη μέχρι την Κύπρο. Έτσι οι εταιρείες που μπορεί να μεταφέρουν επιχειρηματίες, συμβούλια κ,ά. από τις ΗΠΑ προς τη Μέση Ανατολική ή την Ασία στέλνουν έξτρα πλήρωμα στην Κύπρο 1-2 μέρες πριν ώστε η αλλαγή να γίνει στην Κύπρο, να γίνει ανεφοδιασμός και το αεροσκάφος να συνεχίσει την πορεία του μέχρι τον τελικό προορισμό του».

Πέρα από την ασφαλή και καλή εξυπηρέτηση, ο κ. Μαύρος αποδίδει την αύξηση των ιδιωτικών πτήσεων και στα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν γειτονικές μας χώρες. Για παράδειγμα, εξηγεί, αμερικανικά και γερμανικά αεροσκάφη αποφεύγουν να σταθμεύουν στον Λίβανο λόγω υπερτίμησης των ασφαλίστρων τους. «Αυτό σημαίνει ότι τους συμφέρει να φέρνουν το αεροσκάφος για λόγους ασφαλείας στην Κύπρο παρά να το αφήσουν στον Λίβανο, στην Αίγυπτο, στην Ιορδανία ή στο Ισραήλ. Μεταφέρουν τους επιβάτες σε αυτές τις χώρες κι έρχονται και παρκάρουν εδώ μέχρι να είναι έτοιμοι να παραλάβουν τους επιβάτες τους».

Οι επιβάτες

Ποιοι είναι αυτοί οι επιβάτες; Συνήθως επιχειρηματίες, άτομα που έρχονται είτε στην Κύπρο είτε σε γειτονικές χώρες για δουλειά. Είτε για να κλείσουν μια συμφωνία, είτε γιατί στην περιοχή είναι η συνήθης δραστηριότητά τους. Κάποιοι έχουν ιδιωτικά αεροσκάφη που ανήκουν στους ίδιους ή στις εταιρείες τους, άλλοι ναυλώνουν αεροσκάφη από εταιρείες που παρέχουν αυτή την υπηρεσία «αεροταξί», εάν πούμε ότι η αερογραμμή είναι το «αερολεωφορείο». Υπάρχουν κάποιοι που έχουν αγοράσει οικίες στην Κύπρο και έχουν τη δυνατότητα να επισκέπτονται το νησί ή τις οικογένειές τους που διαμένουν εδώ με ιδιωτικά τζετ που τους προσφέρουν εκτός από ιδιωτικότητα και άνεση.

100 πτήσεις οι Κύπριοι

Στο ερώτημα εάν υπάρχουν Κύπριοι οι οποίοι χρησιμοποιούν jet αυτά τα αεροσκάφη, απαντά θετικά. «Μην φανταστείτε χιλιάδες. Είναι κάποιες δεκάδες άτομα. Επιχειρηματίες. Άτομα που διευθύνουν εταιρείες ξένων συμφερόντων στην Κύπρο». Από τις 3.500 περίπου χιλιάδες πτήσεις τον χρόνο που χρησιμοποιούν τη Sky Link, οι 100 πτήσεις περίπου αφορούν Κύπριους».

Γενικά σημειώνεται μία ετήσια αύξηση του τομέα, η οποία εξαρτάται βεβαίως και από την ανάπτυξη της οικονομίας. «Πάντοτε υπάρχει περιθώριο για μεγαλύτερη ανάπτυξη αυτής της βιομηχανίας. Το θέμα είναι η γεωπολιτική της περιοχής που συνήθως επηρεάζει».

Απ’ όλο τον κόσμο

Όπως αναφέρει πιο πάνω ο Γιώργος Μαύρος, η Sky Link εξυπηρετεί περίπου 3.500 ιδιωτικές πτήσεις. Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι στρατιωτικές πτήσεις. Το 55-60% αυτών των πτήσεων έχουν προορισμό την Κύπρο και το υπόλοιπο 40% έρχονται είτε για ανεφοδιασμό είτε για ενδιάμεση στάση και συνεχίσουν την πορεία τους. Εύλογο το ερώτημα από πού έρχονται αυτά τα αεροσκάφη. Ο κ. Μαύρος απαντά «απ’ όλο τον κόσμο. Από Ρωσία, από όλη την Ευρώπη, από Αμερική και Μέση Ανατολή αρκετά. Λίγα έρχονται (3-4%) από χώρες της Αφρικής, ενώ τελευταίως αυξάνεται ο αριθμός των κινέζικων τζετ με προορισμό ή ενδιάμεσο σταθμό την Κύπρο».

Και στρατιωτικά

Το τερματικό της Sky Link χρησιμοποιούν, όπως εξηγεί ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, και στρατιωτικά αεροσκάφη από όλες τις χώρες. Πολλά από αυτά ανήκουν στα Ηνωμένα Έθνη που μεταφέρουν αξιωματούχους του οργανισμού στο Ομάν, τη Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Ντουμπάι και αλλού. Σταματάνε εδώ επίσης για ανεφοδιασμό ή αλλαγή πληρώματος, ενώ κάποια μένουν εδώ για ξεκούραση του πληρώματος και φεύγουν την επόμενη μέρα. Άλλα αεροσκάφη με στρατεύματα που ταξιδεύουν προς Μέση Ανατολή προσγειώνονται στη Λάρνακα, ανεφοδιάζονται και αναχωρούν αμέσως.

Δύο στο νηολόγιο

Στο κυπριακό νηολόγιο, σύμφωνα με στοιχεία τα οποία έχουμε εξασφαλίσει από το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, είναι εγγεγραμμένα στο παρόν στάδιο δύο jets: Ένα FALCON 2000EX και ένα Piaggio P180 Avanti.

Όπως μας εξηγεί ο κ. Μαύρος, λόγω του τουρκικού εμπάργκο, που συνεπάγεται απαγόρευση των κυπριακών αεροσκαφών πάνω από την Τουρκία, οι ιδιοκτήτες των τζετ αποφεύγουν να τα εγγράψουν στο κυπριακό νηολόγιο. Φέρει ως παράδειγμα έναν Ρώσο επιχειρηματία που έχει εγγεγραμμένο εδώ το αεροσκάφος του. Αυτός για να πετάξει στη Μόσχα θα χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο από τις τρεισήμισι με τέσσερις ώρες που είναι η απόσταση διότι δεν θα μπορεί να πετάξει πάνω από την Τουρκία. Συνεπώς, δεν τον συμφέρει.

7 μόνιμα σταθμευμένα

Πάντως σταθμευμένα αεροσκάφη σε συνεχή βάση, σημειώνει ο κ. Μαύρος, υπάρχουν στο αεροδρόμιο της Λάρνακας. «Είναι γύρω στα επτά μόνιμα σταθμευμένα στην Κύπρο τα οποία ανήκουν σε επιχειρηματίες. Από αυτά, το μεγαλύτερο είναι ένα 737-800».

Για κάποιους χλιδή, για άλλους…ανάγκη

Τα ιδιωτικά αεροσκάφη ξεκινάνε από έξι τόνους, όπως τα Learjet, και πηγαίνουν σε Boeing 747. Τα μεγάλα αεροπλάνα έχουν συνήθως μία κρεβατοκάμαρα en suite, σαλόνι και χώρο για το γεύμα. Κάποια μπορεί να διαθέτουν και…ξενώνα. Το μεγαλύτερο που έχει δεχθεί η Κύπρος είναι το Boeing 747, το οποίο συνήθως διαθέτει και γραφείο με δορυφορική σύνδεση, δυνατότητα υπολογιστή, φαξ, τηλεόραση κ.λπ. Ένα από τα μεγαλύτερα VIP αεροσκάφη είναι ένα Airbus 380, το οποίο είναι ναυλωμένο στη Σαουδική Αραβία. Αυτό δεν έχει τύχει να έρθει στην Κύπρο ποτέ.

Κι ενώ τα ιδιωτικά τζετ για τον περισσότερο κόσμο αποτελούν μέσω επίδειξης του πλούτου και του status των ιδιοκτητών τους, σύμφωνα με μελέτες οι ίδιοι έχουν ακριβώς την αντίθετη γνώμη. Ένα τζετ για αυτούς είναι ο τρόπος για να κάνουν την πολυάσχολη και απαιτητική ζωή τους πιο άνετη, παρά ένα μέσο προβολής και επίδειξης. Σύμφωνα με μία μελέτη του «Business Jet Traveler», εξηγείται γιατί οι κροίσοι ιδιώτες επιλέγουν τη μετακίνηση με ιδιωτικό τζετ. Σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσαν 1.487 δισεκατομμυριούχοι ιδιοκτήτες (ή και ενοικιαστές) τζετ, οι λόγοι που προτιμούν ένα ιδιωτικό αεροσκάφος είναι: Για να εξοικονομούν χρόνο στις συνεχείς μετακινήσεις τους (δεν χρειάζεται να ξυπνούν πολύ πρωινές ώρες για αναχώρηση και να περιμένουν τις μεγάλες ουρές στα αεροδρόμια), για να προσγειώνονται σε αεροδρόμια που οι εμπορικές πτήσεις δεν χρησιμοποιούν και είναι πιο βολικά για τον προορισμό τους, η άνεση που προσφέρει το τζετ, η δυνατότητα να δουλεύουν ή να κάνουν meetings στον αέρα, κερδίζοντας έτσι και πάλι χρόνο, η ιδιωτικότητα – εχεμύθεια και η ασφάλεια.

Πόσα κοστίζει μία πτήση με ενοικιαζόμενο ιδιωτικό τζετ;

Το κόστος για να ναυλώσεις ένα τζετ «αεροταξί» δεν είναι βεβαίως ευκαταφρόνητο και δεν μπορεί να το καλύψει ο καθένας. Διαφορετικά θα γινόταν συνωστισμός και στον εναέριο χώρο, όπως το κομφούζιο στα επίγεια οδικά δίκτυα.

Όπως εκτιμά ο κ. Μαύρος, ένας επιχειρηματίας, όταν αποφασίζει να ταξιδέψει με ιδιωτικό τζετ αντί με το δρομολόγιο της γραμμής, θα μετρήσει το κόστος-όφελος. Εάν επείγει να φτάσει στον προορισμό του, εάν δεν μπορεί να φτάσει γρήγορα και θα ταλαιπωρηθεί με το δρομολόγιο της γραμμής, αν επείγει να επιστρέψει πίσω μέχρι το απόγευμα γιατί έχει σημαντικές συναντήσεις…Κι όλα αυτά σε συνάρτηση με την αξία της κάθε συνάντησης που θα έχει και το κόστος του συμβολαίου που θα υπογράψει.

Όσον αφορά το κόστος ανά ώρα πτήσης, ξεκινά από 3.500-4.000 ευρώ και φτάνει τις 15-20 χιλ. ευρώ. «Όλα εξαρτώνται από τον τύπο του αεροσκάφους. Με ένα 747, για παράδειγμα, η ώρα πτήσης εκτοξεύεται πάνω από τις 20 χιλιάδες», εξηγεί ο κ. Μαύρος. Βεβαίως, αυτού του τύπου τα αεροσκάφη δεν ναυλώνονται, είναι ιδιωτικά.

Στο κόστος ανά ώρα πτήσης θα πρέπει κάποιος να προσθέσει και τον χρόνο που χρειάζεται να έρθει στην Κύπρο ένα αεροπλάνο για να παραλάβει τους επιβάτες. Εάν, για παράδειγμα, η πτήση μέχρι τον Λίβανο μπορεί να είναι λιγότερο από μία ώρα, το συνολικό κόστος μπορεί να ανέλθει στις 10 χιλιάδες ευρώ γιατί υπάρχουν πάγια έξοδα. Από τη Βηρυτό, τα πάγια έξοδα για να σηκωθεί το αεροσκάφος να έρθει στην Κύπρο μπορεί να είναι 5.000 ευρώ και από την Αθήνα 8.000 ευρώ.

Η πτήση για τις Βρυξέλλες με ταξίδι 3,5 ωρών και 4.000 ευρώ ανά ώρα πτήσης μπορεί τελικά να κοστίσει πάνω από 30 χιλιάδες ευρώ.

Το κόστος αυξάνεται εάν το αεροσκάφος σε περιμένει να ολοκληρώσεις τη δουλειά σου για να σε οδηγήσει πίσω στη βάση σου. Εάν, μάλιστα, θα μείνει και το βράδυ, το κόστος αυξάνεται από τη διαμονή του πληρώματος (καπετάνιος, συγκυβερνήτης και μία αεροσυνοδός συνήθως για κάθε έξοδο κινδύνου, ασχέτως εάν το αεροσκάφος μεταφέρει ένα ή 15 επιβάτες) και το πάρκινγκ του αεροδρομίου. Το κόστος της στάθμευσης είναι διαφορετικό σε κάθε αεροδρόμιο και μπορεί να ξεκινά από τα 1.000 ευρώ και να φτάνει τις 10 χιλιάδες ευρώ.

Οι Κύπριοι θέλουν να πάνε Μύκονο με… ιδιωτικό τζετ

Αποκαλυπτικός ο κ. Μαύρος όταν τον ρωτάμε κατά πόσον υπάρχουν Κύπριοι της μεσαίας εισοδηματικής τάξης που εκφράζουν ενδιαφέρον για να ταξιδέψουν με τζετ. Η εταιρεία του κ. Μαύρου εκπροσωπεί πάνω από 400 εταιρείες παγκοσμίως, οι οποίες διαθέτουν από 5 έως 150 αεροσκάφη, και αρκετά αεροσκάφη ναυλώνονται μέσω αυτής.

«Μας παίρνουν στο τηλέφωνο ζητώντας τιμή είτε για Μύκονο είτε για άλλα νησιά που δεν έχουν απευθείας πτήσεις με τα δρομολόγια της γραμμής. Μου λένε, ‘είμαστε οκτώ άτομα και θέλουμε να πάμε Μύκονο. Πόσο κοστίζει’; Όταν ακούσουν την τιμή, ότι δηλαδή χρειάζονται 12-13 χιλιάδες ευρώ μόνο για να πάνε με ιδιωτικό τζετ εκπλήσσονται, διότι πίστευαν ότι το φθηνότερο θα τους ερχόταν μπίζνες πήγαινε - έλα 8.000 ευρώ».

Όπως τονίζει ο κ. Μαύρος, το ιδιωτικό τζετ είναι ένα εργαλείο για τη δουλειά κάποιου. Εκτός κι αν είναι κάποιος τόσο πλούσιος που είτε έχει το δικό του τζετ είτε βγάζει λεφτά με τη σέσουλα.

«Το να πάμε για διακοπές και να πάμε για δουλειά είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Αν θα πάω στη Γενεύη και θα κλείσω ένα συμβόλαιο που θα φέρει στην εταιρεία 10 εκατομμύρια, δεν θα σκεφτόμουν τις 60 χιλιάδες που θα μου κόστιζε πήγαινε - έλα το τζετ. Αλλά και πάλι, αν θα πάω στη Γενεύη να κλείσω μια συμφωνία των 30 χιλ. ευρώ και θα μου κοστίζει 60 χιλιάδες, δεν αξίζει τον κόπο. Αξιολογείς τον χρόνο σου και το μεροκάματό σου. Ακόμα και 10 χιλιάδες ευρώ τον μήνα να παίρνει κάποιος, θα θέλει μισθούς έξι μηνών για να καλύψει το ταξίδι στη Γενεύη»…