Πρόκληση για την Κύπρο η διατήρηση της ανάπτυξης

H αξιολόγηση της προόδου της Κύπρου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, την πρόληψη και τη διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών και τα αποτελέσματα των εμπεριστατωμένων επισκοπήσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αφήνει τη χώρα στην ίδια τάξη.

Η μόνη ουσιαστική -και σημαντική- πρόοδος το 2018 ήταν αυτή στο μέτωπο των κόκκινων δανείων και αυτή χάρη στην πώληση της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας.
Πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θεωρούν πλέον ως πρόκληση τη διατήρηση της ανάπτυξης μακροπρόθεσμα και χαρακτηρίζουν την οικονομία ευάλωτη.
Ο μεγάλος κίνδυνος είναι η χώρα να χάσει το παράθυρο ευκαιρίας που άνοιξε η ισχυρή ανάκαμψη των τελευταίων ετών για τη διόρθωση λαθών του παρελθόντος και την υιοθέτηση μεταρρυθμίσεων που θα οδηγούν σε βιώσιμη ανάπτυξη.

Αντίθετα, οι μεταρρυθμίσεις έχουν βαλτώσει, ενώ τα υψηλά επίπεδα κόκκινων δανείων καθώς και το υψηλό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος κρατούν την Κύπρο στη λίστα των χωρών με υπερβολικές ανισορροπίες, μαζί με την Ελλάδα και την Ιταλία.

Ειδικότερα στο έκτασης 97 σελίδων έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, τονίζεται ότι «η ισχυρή οικονομική ανάκαμψη της Κύπρου δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών και την πραγματοποίηση βασικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη μακροπρόθεσμη στήριξη της ανάπτυξης. Η Κύπρος εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικές μακροοικονομικές ανισορροπίες σε διάφορους τομείς, και συγκεκριμένα υψηλό ιδιωτικό, δημόσιο και εξωτερικό χρέος και υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων (...) Η οικονομική ανάκαμψη αποτελεί ευκαιρία για τη μεταρρύθμιση βασικών τομέων, όπως το επιχειρηματικό περιβάλλον, ο δημόσιος τομέας, το δικαστικό σύστημα, η εκπαίδευση και η αγορά εργασίας, με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων που αυξάνουν την παραγωγικότητα, διαφοροποιούν την οικονομία και συμβάλλουν στη διατήρηση εύρωστης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (...) Η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του αναπτυξιακού μοντέλου της Κύπρου αποτελεί βασική πρόκληση (...). Παρά τη θετική αυτή εικόνα, η ανάπτυξη παραμένει συγκεντρωμένη σε λίγους μόνο τομείς της οικονομίας. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις προαναφερθείσες ανισορροπίες, καθιστά την κυπριακή οικονομία ευάλωτη, ιδίως στο εξωτερικό περιβάλλον».

Η αξιολόγηση

Συνολικά, η Κύπρος έχει σημειώσει κάποια πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων για το 2018.

Η πρόοδος είναι σημαντική σε ό,τι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και μερική σε ό,τι αφορά την πρόσβαση των μικρών και μεσαίων (υπό την αίρεση ότι χρηματοδοτικά μέσα που στηρίζονται από κονδύλια της ΕΕ αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα) και την υγεία (δεδομένου ότι έχουν προχωρήσει οι εργασίες για την πρώτη φάση της εφαρμογής του εθνικού συστήματος υγείας).

Στα υπόλοιπα πεδία η πρόοδος είναι απογοητευτική:

• Στη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, δεδομένου ότι έχει καθυστερήσει η βασική νομοθεσία για τη δημόσια διοίκηση, την τοπική αυτοδιοίκηση και τη διακυβέρνηση των κρατικών επιχειρήσεων.


• Στις ιδιωτικοποιήσεις.


• Στη δημιουργία ενός αξιόπιστου συστήματος για την έκδοση και μεταβίβαση δικαιωμάτων (τίτλοι) επί ακινήτων, καθώς εξακολουθεί να υπάρχει σωρεία εκκρεμών υποθέσεων στις περιπτώσεις αγοραστών που κατέβαλαν ολόκληρο το ποσό για ένα ακίνητο και δεν έχουν ακόμη λάβει τα έγγραφα νόμιμης κυριότητας. Η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία θα μπορούσε να απλουστεύσει τις διαδικασίες, δεν έχει ακόμη εγκριθεί.


• Στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης και την αύξηση της προσέγγισης των νέων που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης.


• Στην εκπαίδευση, δεδομένου ότι δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί μια συγκεκριμένη πρόταση για τη βελτίωση του συστήματος αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.

Η Κύπρος δεν έχει σημειώσει καμία πρόοδο:

• Στην ενοποίηση και ενίσχυση της εποπτείας των ασφαλιστικών εταιρειών και των συνταξιοδοτικών ταμείων. Οι σχετικοί νόμοι βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της προετοιμασίας.


• Στην απλοποίηση των πολύπλοκων διαδικασιών για τους στρατηγικούς επενδυτές, δεδομένου ότι η σχετική νομοθεσία δεν έχει ακόμη εγκριθεί.