Σημάδια υπερθέρμανσης για τις τιμές ακινήτων σε Λεμεσό

Η μελέτη οικονομικών επιπτώσεων του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος καταλήγει μεν στο γενικό συμπέρασμα ότι η επίδραση του προγράμματος στο σύνολο της οικονομίας είναι σχετικά μικρή, αλλά σε επιμέρους στοιχεία, που περιέχονται στη μελέτη, φαίνεται επίδραση στις τιμές και ειδικά στη Λεμεσό. Από την ανάλυση στατιστικών στοιχείων που αφορούν την αγορά κατοικίας, οι μελετητές αναφέρουν ότι η Λεμεσός αρχίζει να παρουσιάζει σημάδια υπερθέρμανσης. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών (ετοιμάζεται από την Κεντρική σε συνεργασία με τα μέλη του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου) είναι υψηλότερος στη Λεμεσό σε σχέση με την προ κρίσηςπερίοδο. Σε αύξηση ακολουθεί η περιοχή της Αμμοχώστου (μέσος όρο β’ εξαμήνου 2017 και α’ εξαμήνου 2018 2,4%, έναντι αύξησης 2,7% στη Λεμεσό).

Υπενθυμίζεται ότι από τις συναλλαγές ύψους 6,6 δισ. ευρώ που αποδίδονται στο πρόγραμμα, τα 3,7 δισ. ευρώ αφορούν τον τομέα των ακινήτων.
Ανά τύπο και επαρχία στα διαμερίσματα αύξηση παρουσιάζουν η Λεμεσός (μέση αύξηση 6,4% το δεύτερο τρίμηνο του 2017 - πρώτο μισό του 2018), η Πάφος (μέση αύξηση 5,1% το πρώτο μισό του 2018) και η Λευκωσία (μέση αύξηση 2,9% το δεύτερο τρίμηνο του 2017 - πρώτο μισό του 2018). Στις κατοικίες οι τιμές σταθεροποιήθηκαν σε πιο υψηλά επίπεδα στην Πάφο, ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζει η Αμμόχωστος (μέση αύξηση 3,1% το δεύτερο εξάμηνο του 2017 - πρώτο μισό του 2018).

Η ανάλυση

Στη μελέτη αναλύθηκε κατά πόσο οι τιμές των ακινήτων του 2017-18 επηρεάστηκαν από το πρόγραμμα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο ρυθμός αύξησης των τιμών από 0,2% το πρώτο τρίμηνο του 2017 ανήλθε σε 1,7% το δεύτερο τρίμηνο του 2018 (μέσος όρος 1,3%). Η αύξηση αυτή αφορά κυρίως διαμερίσματα παρά κατοικίες. Οι κατοικίες είχαν αύξηση από 0,4% μέχρι 1,1%, ενώ τα διαμερίσματα από 3,1% σε 4%. Γεωγραφικά τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές για τα διαμερίσματα είχε η Λεμεσός (σταθερά άνω του +6% από το δεύτερο τρίμηνο του 2017) και μετά η Πάφος (αύξηση 5,5% το δεύτερο τρίμηνο του 2018). Στις οικίες σημαντική αύξηση είχε και η Αμμόχωστος (έφτασε το +4,6% το δεύτερο τρίμηνο του 2018). H Λευκωσία και η Αμμόχωστος έχουν πολύ μικρό αριθμό πωλήσεων σε αλλοδαπούς και ακόμα μικρότερο αριθμό πωλήσεων άνω των 500.000 ευρώ.
Από την 1η Ιουνίου του 2013 μέχρι τη 15η Αυγούστου του 2018 εγκρίθηκε η πολιτογράφηση 1.864 επενδυτών. Με τα κριτήρια του 2016, το 2017 ο αριθμός των αιτητών που επένδυσαν σε ακίνητα φθάνει τους 372 και το 2018 τους 322. Την εν λόγω διετία οι πολιτογραφήσεις για επενδυτές σε ακίνητα εκτοξεύθηκε σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια
Η ανέγερση των ακινήτων υπολογίζεται ότι πραγματοποιήθηκε μεταξύ 2014-2017. Τα έτη αυτά, και ειδικά το 2016 και το 2017, παρουσιάστηκε έντονη δραστηριότητα στις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου.
Στη μελέτη διευκρινίζεται ότι η η ανάλυση της επίπτωσης στις τιμές των ακινήτων είναι περισσότερο ποιοτική, μιας και τα στοιχεία για το πρόγραμμα είναι για όλη την Κύπρο και δεν είναι διαθέσιμη κατανομή ανά επαρχία. Με βάση επιμέρους στοιχεία, η μελέτη επικεντρώθηκε στις τιμές των διαμερισμάτων στη Λεμεσό, στις τιμές των διαμερισμάτων στην Πάφο και στις κατοικίες στην Αμμόχωστο

Η Λεμεσός

Ανά είδος και επαρχία προκύπτει ότι μόνο τα διαμερίσματα στη Λεμεσό έχουν σήμερα τιμή πάνω από τον μέσο όρο και δείχνουν σημεία υπερθέρμανσης. Σήμερα ο δείκτης τιμών είναι στα 83,1 και ο μέσος όρος 82,8 και η τάση είναι ανοδική. Στις οικίες ο δείκτης σήμερα είναι στο 77,8 αρκετά κάτω από τον μέσο όρο του 85,1.
Στη μελέτη τονίζεται ότι «στη Λεμεσό διαφαίνεται μια σημαντική αύξηση, πάνω από τον μέσο όρο και πολύ πιο πάνω από την υπόλοιπη Κύπρο και με την τάση να παραμένει ανοδική. H αύξηση αυτή επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες παράλιες περιοχές. Στη Λεμεσό υπάρχει μεγάλος αριθμός αλλοδαπών αγοραστών ρωσικής καταγωγής και μιας και η κύρια χώρα των επενδυτών του προγράμματος είναι η Ρωσία, την περίοδο της αύξησης διαφαίνεται κάποια θετική σχέση».
Στο σύνολο της αγοράς, πάντως, δεν υπάρχει ευρεία ανάκαμψη. Ο δείκτης τιμών είναι σήμερα στο 75,3 και ο μακροχρόνιος μέσος όρος στο 86,3, το οποίο δείχνει μια τάση για ομαλοποίηση, μιας και οι αυξήσεις είναι μικρές και σταδιακές. Η μείωση στις τιμές από την κορύφωση (τρίτο τρίμηνο, 2008) είναι γύρω στο 30% και η αύξηση από το κατώτατο σημείο (δεύτερο τρίμηνο, 2016) είναι 2,8%.