Μπήκε στο τραπέζι πώληση για 1 ευρώ

Το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό παραθέτει εκτενή αποσπάσματα της αλληλογραφίας μεταξύ Κεντρικής Τράπεζας και Υπουργείου Οικονομικών, από την οποία προκύπτει ότι από την άνοιξη του 2017 είχε διαμορφωθεί μια κατάσταση επείγοντος για την είσοδο νέων επενδυτών στη ΣΚΤ. Η Κεντρική Τράπεζα, αλλά και οι Ευρωπαίοι επόπτες ήταν οπαδοί μιας ριζικής και άμεσης λύσης, με την πώληση της ΣΚΤ έστω και με ένα ευρώ. Η κυβέρνηση διαφώνησε με τη θέση αυτή και προέκρινε μια πιο ομαλή διαδικασία, με την είσοδο στο ΧΑΚ, τη διανομή μετοχών σε πελάτες της ΣΚΤ και τη σταδιακή πώληση πακέτων μετοχών σε επενδυτές.

Στο παρασκήνιο, όλους αυτούς τους μήνες αξιωματούχοι της κυβέρνησης και στο Προεδρικό εξέφραζαν την έντονη ενόχλησή τους για τη στάση της κ. Γιωρκάτζη. Από την άλλη η Κεντρική, όπως προκύπτει και από το πόρισμα, φαίνεται να έβλεπε ότι η αποφυγή αυτών των ριζικών λύσεων θα αύξανε την εποπτική πίεση προς τη ΣΚΤ, όπως και τελικά συνέβη.
Η ανταλλαγή επιστολών μεταξύ Κεντρικής και ΥΠΟΙΚ απέκτησε δραματικό χαρακτήρα τον Ιανουάριο όταν υπό το βάρος των εκροών άρχισαν να διαμορφώνονται σχέδια για να τεθεί σε εξυγίανση η ΣΚΤ, κάτι που θα οδηγούσε σε κούρεμα καταθέσεων.



Το απόσπασμα
Στο πόρισμα παρατίθεται το εξής απόσπασμα απαντητικής επιστολής του υπουργού Οικονομικών προς την κ. Γιωρκάτζη ημερ. 19/6/2017:
«Αντιλαμβάνομαι ότι, τα όσα αναφέρονται στην επιστολή σας ενδεχομένως να σχετίζονται με τη θέση που εκφράστηκε στο πλαίσιο συνάντησης στελεχών της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤΚ) και του Υπουργείου Οικονομικών, που πραγματοποιήθηκε στις 17 Μαΐου 2017, ότι χωρίς καθυστέρηση θα πρέπει να εξευρεθεί ξένος επενδυτής ο οποίος θα αποκτήσει το συνολικό ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου της ΣΚΤ που κατέχει το κράτος (99.2%) έστω και για 1 ευρώ. Η ίδια θέση εκφράστηκε και σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 23 Μαΐου, 2017 στη Φρανκφούρτη μεταξύ εκπροσώπων του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, της ΚΤΚ, του Υπουργείου Οικονομικών και της ΣΚΤ. Η κυβέρνηση θεωρεί ως επιβεβλημένη τη διασφάλιση της δυνατότητας άντλησης νέων κεφαλαίων από τη ΣΚΤ, αλλά διαφωνεί κάθετα με την πιο πάνω θέση και εισήγηση, σε περίπτωση βέβαια που αυτή είναι πράγματι η επίσημη θέση της διοίκησης της ΚΤΚ. Η μόνη ορθολογική οδός για διασφάλιση της πρόσβασης της ΣΚΤ σε νέα κεφάλαια είναι μέσω της συμμετοχής της σε οργανωμένη αγορά κεφαλαίων και συγκεκριμένα στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ). Απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή σε οργανωμένη αγορά κεφαλαίων του ΧΑΚ είναι η ευρεία διασπορά τουλάχιστον του 25% του μετοχικού κεφαλαίου της ΣΚΤ, κάτι που επιτυγχάνεται με την παραχώρηση μετοχών στους πελάτες του Συνεργατισμού (καταθέτες και συνεπείς δανειολήπτες), όπως ακριβώς το Υπουργικό Συμβούλιο έχει αποφασίσει».



Λήψη μέτρων
Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, με νεότερες επιστολές εκφράζει ανησυχίες. Σε επιστολές με ημερομηνίες 6 και 26 Ιουνίου 2017 εκφράζει τις ανησυχίες της για την πορεία και τις προοπτικές του ομίλου της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, «τουλάχιστον όπως αξιολογούνται και εκτιμώνται από την αρμόδια εποπτική ομάδα της ΕΚΤ και τους κινδύνους που ελλοχεύουν, τόσο για την τράπεζα όσο και για την οικονομία γενικότερα, από το ενδεχόμενο λήψης μέτρων από την ΕΚΤ». «Η ΚΤΚ», προστίθεται, «είναι πλέον σε θέση να γνωρίζει ότι η εποπτική ομάδα που είναι αρμόδια για την εποπτεία της ΣΚΤ προωθεί στο πλαίσιο της εποπτικής εξέτασης και αξιολόγησης (SREP) για το 2017 εισήγηση για τήρηση σημαντικά αυξημένων εποπτικών κεφαλαίων
που, αν υιοθετηθεί από το δ.σ. της ΕΚΤ, θα οδηγήσει σε ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης».

Δυσαρέσκεια ΥΠΟΙΚ για επόπτες

O υπουργός Οικονομικών με επιστολή του, ημερομηνίας 8/1/2018, προς την Κεντρική Τράπεζα διατυπώνει παράπονα για τη συμπεριφορά των
ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών. Στο κείμενο της έκθεσης της ερευνητικής επιτροπής παρατίθενται εκτεταμένα αποσπάσματα για τις ανησυχίες που εξέφρασε ο Χάρης Γεωργιάδης για τις επιπτώσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα των ενεργειών του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού και συγκεκριμένα για τη διεξαγωγή επιτόπιου ελέγχου, εξέλιξη που πάγωσε το έργο που είχε αναλάβει η Citi για την εξεύρεση επενδυτών.
«Σημειώνω με ανησυχία την απόφαση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ) για πραγματοποίηση επιτόπιου ελέγχου και κυρίως την πιθανότητα, όπως με ενημερώνετε, υιοθέτησης πιο αυστηρών υποθέσεων σε σχέση με την πολιτική προβλέψεων για μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις (ΜΕΧ). Σημειώνω ακόμη τη βάσιμη εκτίμησή σας ότι κάτι τέτοιο θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στην προσπάθεια άντλησης κεφαλαίων που έχει ήδη εκκινήσει στη βάση προηγούμενων εποπτικών κατευθύνσεων.
Έχω την άποψη ότι η συνεχής διαφοροποίηση των υποθέσεων πάνω στις οποίες εδράζονται οι εποπτικές απαιτήσεις, οδηγεί το τραπεζικό μας σύστημα σε οριακή κατάσταση και κλονίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», υπογραμμίζει ο κ. Γεωργιάδης.
Στην ίδια επιστολή ο υπουργός σημειώνει ακόμη ”τη συνεχή διαφοροποίηση της εποπτικής κατεύθυνσης σε σχέση με τη ΣΚΤ, η οποία μέχρι πριν από μερικούς μήνες αφορούσε ένταξη σε χρηματιστήριο, στη συνέχεια μετατράπηκε σε διαφωνία με ένταξη σε χρηματιστήριο και υιοθέτηση της επιλογής για άντληση κεφαλαίων με ιδιωτική τοποθέτηση ενώ τώρα και αυτή η προοπτική φαίνεται να τίθεται σε αμφισβήτηση”.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήθελε εκκαθάριση του Συνεργατισμού

Αυτό που έγινε τελικά τον Ιούνιο του 2018, ο διαχωρισμός της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας και η έγκριση της συναλλαγής από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είχε απορριφθεί, ανεπίσημα, από την ίδια υπηρεσία. Μάλιστα η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (ΓΔΑ) τον Μάρτιο του 2018 ήταν υπέρ της εκκαθάρισης της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας!
Στη σελ. 632 του πορίσματος παρατίθεται σημείωμα (ημερομηνίας 19/3/2018) για τη διαβούλευση που είχε γίνει από το ΥΠΟΙΚ με τις ευρωπαϊκές αρχές για τα εναλλακτικά σχέδια που είχε επεξεργαστεί η κυπριακή πλευρά και συγκεκριμένα:
- Τη δημιουργία του σχεδίου Εστία για αναδιάρθρωση του ευαίσθητου χαρτοφυλακίου της τράπεζας για πρώτη κατοικία
- Την ανάκτηση από το κράτος σε όχημα ειδικού σκοπού (Special Purpose Vehicle) μη εξυπηρετούμενων δανείων της τάξης των 4,3 δισ. ευρώ, σε τιμή 1,4 δισ. ευρώ
- Άντληση 354 εκατ. ευρώ από στρατηγικούς επενδυτές για ενίσχυση της κεφαλαιακής
βάσης της τράπεζας μέσω της διαδικασίας που είχε ξεκινήσει με τη Citi
- Αναμόρφωση του νομικού πλαισίου για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων
δανείων.
Αναφέρεται σχετικά ότι σε σχέση με τον διαχωρισμό της ΣΚΤ σε ”καλή” και ”κακή” τράπεζα, η υλοποίησή του για σκοπούς διάσωσης της ΣΚΤ είχε απορριφθεί (ανεπίσημα) από τη ΓΔΑ, ως μη συμβατό με την κοινοτική νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις. Συγκεκριμένα η ΓΔΑ θεωρεί ότι η τιμή αγοράς αυτού του είδους περιουσιακών στοιχείων με βάση εμπειρία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κυμαίνεται μεταξύ 4 και 13 σεντ και ως εκ τούτου η μεταφορά των ΜΕΔ στα
33 σεντ δεν μπορούσε να θεωρηθεί σε όρους αγοράς και επομένως συμβατή με το κοινοτικό κεκτημένο. Θεωρεί ότι η όποια λύση δοθεί πρέπει να αναζητηθεί εντός του πλαισίου εξυγίανσης / εκκαθάρισης.
Στο ίδιο σημείωμα γίνεται ανάλυση των επιπτώσεων εάν η ΣΚΤ τεθεί είτε υπό καθεστώς εξυγίανσης (resolution) είτε υπό καθεστώς εκκαθάρισης (liquidation) και
εκτιμάται ότι το σενάριο της εξυγίανσης κρίνεται πιο επικίνδυνο για την οικονομία. Και αυτό εφόσον το 50% περίπου του κόστους καλύπτεται από το κράτος και το υπόλοιπο από τους καταθέτες και το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης. Σημειώνεται δε ότι ένα μεγάλο μέρος των επιλέξιμων καταθέσεων για απομείωση ανήκουν στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.