Από τον «Γλαύκο» στην «Αφροδίτη»

Η ανακάλυψη στο «Γλαύκος» είναι πολύ σημαντική όσοn αφορά την οικονομική της πτυχή ενώ ενισχύει τη θέση της χώρας στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Το κοίτασμα εκτιμάται μεταξύ 5 έως 8 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών (tcf) και δένει την κοινοπραξία ExxonMobil - Qatar Petroleum στην περιοχή για περαιτέρω ερευνητικές γεωτρήσεις το 2020. Ίσως αυτό να είναι και το σημαντικότερο όφελος για την ώρα, καθώς πάντοτε υπήρχε η πιθανότητα αυτές οι δύο εταιρείες κολοσσοί να εγκατέλειπαν την κυπριακή ΑΟΖ. Τώρα μένουν, και μαζί τους μένουν και τα πολιτικά οφέλη που φέρει το ειδικό τους βάρος.

Την ίδια ώρα, όσοι επένδυαν σε μια τεράστια ανακάλυψη, που θα άλλαζε τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς και τους όρους «παιχνιδιού» στο Κυπριακό, θα πρέπει να «προσγειωθούν» στην πραγματικότητα: το κοίτασμα είναι καλό αλλά όχι αρκετό από μόνο του για να γίνει καταλύτης της λύσης.

Ενώ όμως η προσοχή όλων, δικαίως, στράφηκε αυτές τις μέρες στο κοίτασμα «Γλαύκος», τις επόμενες εβδομάδες η συζήτηση θα είναι για το κοίτασμα «Αφροδίτη», το πρώτο που ανακαλύφθηκε στην κυπριακή ΑΟΖ το 2011. Μάλιστα, το γεγονός πως η ανακάλυψη στον «Γλαύκο» δεν είναι τέτοια που να δικαιολογεί για την ώρα δημιουργία τερματικού αποϋγροποίησης στο Βασιλικό από την ExxonMobil, αίρει τις όποιες ενστάσεις θα μπορούσαν να τεθούν και ανοίγει τον δρόμο για εξαγωγή στην Αίγυπτο.



Το συμβόλαιο

Πληροφορίες αναφέρουν πως είναι πολύ κοντά σε θετική κατάληξη οι διαπραγματεύσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις εταιρείες που έχουν τα δικαιώματα του κοιτάσματος (Shell, Delek, Noble) στο συμβόλαιο αναλογικής κατανομής των εσόδων. Οι ίδιες πληροφορίες θέλουν τις εταιρείες να έχουν ήδη καταλήξει σε συμφωνία πώλησης φυσικού αερίου από το «Αφροδίτη» μέσω αγωγού, στο τερματικό Ίντκου της Αιγύπτου, που είναι και αυτό συμφερόντων της Shell.

Μια κίνηση που αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο για δημιουργία αγωγού από το «Αφροδίτη» και προς την Κύπρο, για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας και να μειώσει δραστικά το πολύ υψηλό κόστος που πληρώνουν σήμερα εταιρείες και νοικοκυριά. Σε διαφορετική περίπτωση, η Κύπρος θα είναι αναγκασμένη να εισάγει υγροποιημένο το φυσικό της αέριο από την Αίγυπτο σε τιμές αγοράς. Η Noble Energy, από το 2015, είχε καταλήξει πως η πιο συμφέρουσα αγορά για εξαγωγή του φυσικού αερίου της «Αφροδίτης» ήταν η Αίγυπτος και η Κύπρος, ωστόσο η ανακάλυψη του τεράστιου κοιτάσματος «Zohr», από την ιταλική Eni, μόλις λίγα χιλιόμετρα από την ΑΟΖ της Κύπρου, υποχρέωσε τις δύο χώρες να επανεξετάσουν τα δεδομένα που είχαν δημιουργηθεί. Πέρα όμως από την καθυστέρηση από την ανακάλυψη του «Zohr», οι διεκδικήσεις μέρους του κοιτάσματος από τις ισραηλινές εταιρείες που έχουν τα δικαιώματα στο γειτονικό οικόπεδο «Γισάι», αλλά και η θέση της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων για διαμοιρασμό των εσόδων και λόγο στις αποφάσεις και πριν τη λύση του Κυπριακού.



Τα έσοδα

Τα πρώτα έσοδα από το «Αφροδίτη» δεν πρέπει να αναμένονται πριν από 2025, και ειδικοί εκτιμούν πως θα κυμαίνονται γύρω στα 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Από την κυβέρνηση εκτιμούν πως τα έσοδα θα είναι ακόμη υψηλότερα. Η επικείμενη πώληση λειτούργησε και ως καταλύτης για να εγκρίνει η Βουλή το νομοσχέδιο για το πλαίσιο, τη σύσταση και τη λειτουργία του Εθνικού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤΕ) και του Κυπριακού Οργανισμού Διαχείρισης Κυπριακών Επενδύσεων, την Παρασκευή. Το ταμείο δηλαδή που θα διαχειριστεί τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες.

Πέρα όμως από τη συμφωνία για το «Αφροδίτη», στο τέλος του 2019, εξελίξεις αναμένονται και από τις τέσσερις ερευνητικές γεωτρήσεις Eni και Total και την επιβεβαιωτική γεώτρηση στο τεμάχιο «Καλυψώ». Η Eni είχε ανακοινώσει ανακάλυψη εμπορεύσιμου κοιτάσματος το 2018 στο «Καλυψώ», και ο CEO της εταιρείας έδωσε αργότερα κάποια ενδεικτικά νούμερα. Ωστόσο, από την κυβέρνηση αναμένουν την επιβεβαιωτική γεώτρηση και επίσημη ανακοίνωση από την εταιρεία για να γνωρίζουν το ακριβές κοίτασμα. Πληροφορίες, πάντως, κάνουν λόγο για ένα μικρό κοίτασμα, που η ανάπτυξή του θα μπορούσε να εξεταστεί μόνο σε συνδυασμό με το αιγυπτιακό «Zohr», καθώς βρίσκεται μόνο μερικά χιλιόμετρα μακριά του.