Εξαγωγές: Οι αφανείς πρωταγωνιστές

Η έξοδος από την ύφεση της περιόδου 2012-13 και η επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης οφείλονται και στη συμβολή ενός «αφανούς», αλλά ουσιαστικού τομέα της κυπριακής οικονομίας: στις εξαγωγές. Η τρέχουσα δεκαετία, πέρα από την οικονομική κρίση, χαρακτηρίστηκε από την ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας επιλεγμένων επιχειρηματικών τομέων του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα, ενώ εντυπωσιακή είναι η συμβολή της επένδυσης της vtti στο Βασιλικό, με τις εξαγωγές επεξεργασμένων πετρελαιοειδών να αποτελούν πλέον πέραν του 1/3 των κυπριακών εξαγωγών.

Η επιτυχία συγκεκριμένων επιχειρηματικών κλάδων να προσεγγίσουν τις αγορές του εξωτερικού δείχνει ότι η μεταποίηση είναι ένας τομέας που προσφέρει προστιθέμενη αξία στην κυπριακή οικονομία. Φάρμακα, γεωργικά προϊόντα, επεξεργασμένα τρόφιμα, ψάρια, τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός, πετρελαιοειδή αποτελούν την αιχμή των κυπριακών εξαγωγών. Ταυτόχρονα, και δεκάδες άλλοι κλάδοι προσπαθούν να προσεγγίσουν τις αγορές του εξωτερικού.

Οι αριθμοί
Σύμφωνα με στοιχεία που συλλέγει η Στατιστική Υπηρεσία, οι συνολικές εξαγωγές εγχώρια παραγόμενων προϊόντων, εξαιρουμένων των προμηθειών πλοίων και αεροπλάνων, για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2018 ήταν 1,255 δισ. ευρώ σε σύγκριση με 904 εκατ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2017, μια αύξηση της τάξης του 28%. Οι συνολικές εξαγωγές εγχώριων βιομηχανικών προϊόντων την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2018 ήταν 1,172 δισ. ευρώ σε σύγκριση με 808 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2017 (μια αύξηση κατά 31%), ενώ οι συνολικές εξαγωγές γεωργικών προϊόντων μειώθηκαν στα 75 εκατ. ευρώ, από 81,9 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2017 (μείωση κατά 8%). Σε σχέση με το εννιάμηνο του 2017, το 2018 το μερίδιο των βιομηχανικών προϊόντων στις εξαγωγές ενισχύθηκε στο 93,4% (από 89,4%), ενώ το μερίδιο των εξαγωγών - αποστολών ακατέργαστων γεωργικών προϊόντων περιορίστηκε στο 6% (από 9,1%).

Οι αγορές
Οι εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση ανήλθαν σε 737,7 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο - Σεπτέμβριο του 2018, με μεγαλύτερη αγορά την Ελλάδα και αποστολές αξίας 215,8 εκατ. ευρώ. Ακολουθούν Ηνωμένο Βασίλειο (130,1 εκατ. ευρώ), Γερμανία (120,9 εκατ, ευρώ), Σουηδία (31,4 εκατ. ευρώ), Σλοβακία (25,4 εκατ. ευρώ), Ολλανδία (22,6 εκατ. ευρώ), Γαλλία (22,3 εκατ. ευρώ), Βουλγαρία (19,5 εκατ. ευρώ) και Τσεχία (18,7 εκατ. ευρώ).

Τα προϊόντα
Πρωταθλητής των εξαγωγών είναι τα πετρελαιοειδή (τομέας που δεν υπήρχε πριν το 2015), οι οποίες το πρώτο εννιάμηνο του 2018 αποτελούν το 43,95% των κυπριακών εξαγωγών εγχώριων προϊόντων (τα καύσιμα τυγχάνουν επεξεργασίας στις εγκαταστάσεις της vtti στο Βασιλικό και θεωρούνται μεταποιημένο προϊόν και οι πωλήσεις τους εκτός Κύπρου μετράνε στις εξαγωγές), με αξία 551,875 εκατ. ευρώ, από 265,894 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2017 (και μερίδιο 29,4%).

Στη δεύτερη θέση συναντάμε τα φαρμακευτικά προϊόντα, με εξαγωγές αξίας 197,019 εκατ. ευρώ (μερίδιο 15,69%) από 174,616 εκατ. ευρώ (μερίδιο 19,32%). Στην τρίτη θέση βρίσκεται το χαλλούμι με εξαγωγές ύψους 150,220 εκατ. ευρώ (μερίδιο 11,96%), από 126,422 εκατ. ευρώ (μερίδιο 13,99%). Ακολουθούν:

• Οι πατάτες, με αξία 36,087 εκατ. ευρώ το εννιάμηνο του 2018 (μερίδιο 2,87%), από 41,867 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2017.


• Ο τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός, με αξία 31,854 εκατ. ευρώ το εννιάμηνο του 2018 (μερίδιο 2,54%), από 14,310 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2017 (μερίδιο 1,58%).


• Οι χυμοί, με αξία 26,412 εκατ. ευρώ (μερίδιο 2,10%) το εννιάμηνο του 2018, από 31,017 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2017.


• Τα ψάρια, με αξία 24,556 εκατ. ευρώ (μερίδιο 1,26%) το εννιάμηνο του 2018, από 22,435 εκατ. ευρώ (μερίδιο 2,48%) το αντίστοιχο διάστημα του 2017.

Παράλληλα με την ενίσχυση των εξαγωγών εγχώριων αγαθών βλέπουμε γενικά και μια ενίσχυση της βιομηχανικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία, ο δείκτης κύκλου εργασιών στη βιομηχανία την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2018 παρουσίασε αύξηση 7,1% σε σχέση με πέρσι.