Μας τραβάνε το αυτί παρά το success story

Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο, στο πλαίσιο της ετήσιας ανάλυσης της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης στα κράτη μέλη, χτυπά ένα ηχηρό καμπανάκι για κυβέρνηση και κόμματα. Η χώρα, μαζί με την Ιταλία και την Κροατία, αντιμετωπίζει υπερβολικές οικονομικές ανισορροπίες και πρέπει το επόμενο διάστημα να δείξει πως θα τις αντιμετωπίσει. Από την άλλη, το μέτωπο των μεταρρυθμίσεων έχει παγώσει -με εξαίρεση την υιοθέτηση της νομοθεσίας για το ΓεΣΥ- καθώς δεν έχει υιοθετηθεί από τη Βουλή καμία από τις πρωτοβουλίες που έχουν συμφωνηθεί με τις Βρυξέλλες. Η Κύπρος παρουσιάζει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά (69%) εφαρμογής των συστάσεων από το 2011 -πρώτο έτος εφαρμογής της διαδικασίας του ευρωπαϊκού εξαμήνου- οι οποίες κατά βάση υλοποιήθηκαν τη μνημονιακή περίοδο 2013-2016.

Αυτά που «σώζουν» την Κύπρο είναι η ισχυρή ανάπτυξη επί τρία συνεχή χρόνια, η θετική πορεία των δημόσιων οικονομικών, αλλά και το γεγονός ότι υπήρξε μια μικρή βελτίωση στις ανισορροπίες σε σχέση με πέρσι, ωστόσο παραμένουν υπερβολικές. Οι ανισορροπίες αυτές αφορούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, το υψηλό ιδιωτικό χρέος και τα επίπεδα της μακροχρόνιας και νεανικής ανεργίας.

Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, έστειλε από τις Βρυξέλλες ένα σαφές μήνυμα: «Ισχυρές οικονομίες είναι αυτές που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τις αδυναμίες τους, ακόμη και όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές. Τώρα που η οικονομία της Ευρώπης μεγεθύνεται με τον ταχύτερο ρυθμό της τελευταίας δεκαετίας, αυτή ακριβώς θα πρέπει να είναι η στρατηγική μας, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο».
«Έντεκα χώρες της ΕΕ (σ.σ. με την Κύπρο στην πρώτη ταχύτητα) εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν μακροοικονομικές ανισορροπίες, γεγονός που τις καθιστά ευάλωτες σε κλυδωνισμούς, σχολίασε ο Πιέρ Μοσκοβισί, επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων. Άτυπα η Κύπρος βρίσκεται υπό «επιτήρηση».

Η άποψη των αναλυτών της Επιτροπής είναι ότι η ανάπτυξη της Κύπρου θα ήταν υψηλότερη και οι ανισορροπίες σαφώς μικρότερες, αν είχαν προχωρήσει όλες οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Ειδικά για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εκτιμούν ότι με το επίπεδο ανάπτυξης της τελευταίας τριετίας η μείωση θα έπρεπε να ήταν μεγαλύτερη, αλλά αυτό δεν συμβαίνει είτε επειδή δεν είναι αποτελεσματική η εφαρμογή υφιστάμενων εργαλείων (εκποιήσεις, αφερεγγυότητα, πώληση δανείων), είτε επειδή λείπουν εργαλεία (τιτλοποιήσεις).

Ζητούν νέα πνοή στις μεταρρυθμίσεις

Σε αυτό το πλαίσιο τα συμπεράσματα της εις βάθος ανάλυσης των ανισορροπιών της Κύπρου δεν πρέπει να προκαλούν έκπληξη.

”Η Κύπρος αντιμετωπίζει υπερβολικές ανισορροπίες”, τονίζεται και εξηγείται: ”Το πολύ υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιβαρύνει τον χρηματοπιστωτικό τομέα και η ύπαρξη μεγάλου όγκου ιδιωτικού, δημόσιου και εξωτερικού χρέους κρέμεται πάνω από την οικονομία σε ένα περιβάλλον σχετικά υψηλής, ακόμη και αν μειώνεται, ανεργίας και αδύναμης δυνητικής ανάπτυξης. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εξακολουθεί να είναι αρνητικό και διευρύνεται, και δεν επαρκεί για την εξασφάλιση βιώσιμης εξέλιξης του μεγάλου καθαρού εξωτερικού παθητικού. Το ιδιωτικό χρέος μειώνεται αργά και οι πιστωτικές ροές προς τον ιδιωτικό τομέα αυξάνονται παρά τα υψηλά επίπεδα ιδιωτικού χρέους. Οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης των δανείων από τις τράπεζες, η ισχυρή κυκλική ανάκαμψη και η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων του παρελθόντος επέτρεψαν τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά το απόθεμά τους παραμένει πολύ υψηλό. Η ανεπαρκής εκτέλεση υποχρεώσεων που πηγάζουν από συμβάσεις (συμβόλαια), η αναποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος, τα εμπόδια στην εφαρμογή της νομοθεσίας περί εκποιήσεων και αφερεγγυότητας, καθώς και η περιορισμένη πειθαρχία στην εξυπηρέτηση υποχρεώσεων εμποδίζουν τη μείωση του δανεισμού του ιδιωτικού τομέα και τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μια συνετή δημοσιονομική πολιτική και μια ενεργή πολιτική διαχείρισης του χρέους επιτάχυνε τη μείωση του δημόσιου χρέους. Απαιτείται ανανεωμένη δυναμική στις μεταρρυθμίσεις, ιδίως για τη μείωση του δημόσιου χρέους, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την αύξηση της δυνητικής ανάπτυξης”.