Μειώθηκε το χρέος των νοικοκυριών, αλλά παραμένουν υπερχρεωμένα

Στο 121,2% του ΑΕΠ μειώθηκε στο τέλος Μαρτίου 2017 το χρέος των νοικοκυριών και στο 144,2% του ΑΕΠ το χρέος των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, αλλά εξακολουθούν τα εγχώρια νοικοκυριά και οι μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤ) της Κύπρου, να είναι υπερχρεωμένες μολονότι τα πιο πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν μια μείωση στα επίπεδα του χρέους τους.

Ωστόσο, όπως διαπιστώνει η έκθεση της ΚΤ, τα εγχώρια νοικοκυριά έχουν θετική καθαρή χρηματοοικονομική θέση, δηλαδή τα ρευστά στοιχεία ενεργητικού που κατέχουν (π.χ. μετρητά, καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα, επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά μέσα), κατά μέσο όρο υπερκαλύπτουν το δανεισμό τους. Αντίθετα, η καθαρή χρηματοοικονομική θέση των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων προς το ΑΕΠ είναι αρνητική (δηλαδή τα χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού τους είναι μεγαλύτερα από τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού τους).

Σύμφωνα με την έκθεση της ΚΤ, για το χρέος των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, το χρέος του μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα έφθασε στο 265,4%1 του ΑΕΠ στο τέλος Μαρτίου 2017, έχοντας σημειώσει πτώση από 268,3% το προηγούμενο τρίμηνο.

Σημειώνεται ότι στο τέλος Μαρτίου 2016, οι δείκτες χρέους των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων ήταν 126,8% και 147,9% του ΑΕΠ, αντίστοιχα.

Εξάλλου, οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα, μειώθηκαν στο επίπεδο του 221,1% του ΑΕΠ στο τέλος Μαρτίου 2017 σε σύγκριση με 225,8% στο τέλος Δεκεμβρίου 2016.

Τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού (καθαρή αξία) των νοικοκυριών, μειώθηκαν στο 110,0% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2017 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο (113,7% του ΑΕΠ).

Τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, παρέμειναν υψηλά στο 204,7% του ΑΕΠ στο τέλος Μαρτίου του 2017, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση από το προηγούμενο τρίμηνο (202,1%).

Νοικοκυριά - Χρέος

Ειδικότερα, το χρέος των νοικοκυριών προς το ΑΕΠ, μειώθηκε στο 121,2% το Μάρτιο του 2017 από το επίπεδο του 122,9% το τέταρτο τρίμηνο του 2016, συνεχίζοντας την πτωτική του πορεία.

Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με την έκθεση της ΚΤ, δείχνει ότι μολονότι τα εγχώρια νοικοκυριά παραμένουν υπερχρεωμένα, παρουσιάζονται κάποια σημάδια βελτίωσης.

Επιπλέον, αναφέρεται ότι, παρόλο που ο δείκτης του χρέους των νοικοκυριών είναι υψηλός σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της ζώνης του ευρώ (58,2% του ΑΕΠ), θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι τα εγχώρια νοικοκυριά έχουν θετική καθαρή χρηματοοικονομική θέση, δηλαδή τα ρευστά στοιχεία ενεργητικού που κατέχουν (π.χ. μετρητά, καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα, επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά μέσα), κατά μέσο όρο υπερκαλύπτουν το δανεισμό τους.

Χρηματοοικονομική θέση

Επίσης, η καθαρή χρηματοοικονομική θέση (καθαρή αξία) των νοικοκυριών, σημείωσε μείωση στο 110,0% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2017 σε σύγκριση με 113,7% το τέταρτο τρίμηνο του 2016.

Ο λόγος αυτός, σύμφωνα με την έκθεση της ΚΤ, εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από τον αντίστοιχο μέσο όρο της ζώνης του ευρώ (148,5%) το Μάρτιο του 2017. Οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις των νοικοκυριών, ως ποσοστό των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που κατέχουν, αυξήθηκαν οριακά στο 56,3% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017.

Όπως αναφέρεται, στο τέλος του Μαρτίου 2017, τα δάνεια εξακολούθησαν να αποτελούν το σημαντικότερο μέρος των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων των νοικοκυριών (85,4%). Κατά την ίδια περίοδο, τα μετρητά και οι τραπεζικές καταθέσεις συνέχισαν να συνιστούν το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού των νοικοκυριών (62,3%), παραμένοντας σχετικά αμετάβλητα, τόσο σε αξία όσο και σε ποσοστό, από το προηγούμενο τρίμηνο.

Τραπεζικές χορηγήσεις

Σύμφωνα με τη μεθοδολογία της ΕΚΤ, οι συνολικές τραπεζικές χορηγήσεις προς τα εγχώρια νοικοκυριά, αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 0,2% τον Ιούνιο του 2017 σε σύγκριση με αύξηση κατά 3,0% στον αντίστοιχο μέσο όρο της ζώνης του ευρώ κατά την ίδια περίοδο.

Όσον αφορά την κατανομή των χορηγήσεων προς τα νοικοκυριά και με βάση τη μεθοδολογία της ΕΚΤ, τα στεγαστικά δάνεια αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των χορηγήσεων (55,3%) τον Ιούνιο του 2017, ως ποσοστό των συνολικών χορηγήσεων προς τα εγχώρια νοικοκυριά χωρίς σημαντική μεταβολή από τον Ιούνιο του 2016. Ακολουθούν τα λοιπά δάνεια (32,3%) και έπειτα τα καταναλωτικά δάνεια (12,4%).

Μη Εξυπηρετούμενες χορηγήσεις

Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων προς το σύνολο των χορηγήσεων προς τα εγχώρια νοικοκυριά, διαμορφώθηκε στο 54,5% στο τέλος Ιουνίου του 2017, παραμένοντας στα ίδια επίπεδα με το προηγούμενο τρίμηνο.

Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων που έχουν αναδιαρθρωθεί ως ποσοστό του συνόλου των χορηγήσεων σε ιδιώτες, ακολούθησε αυξητική τάση από το προηγούμενο έτος και έφθασε στο 27,7% τον Ιούνιο του 2017, από 26,2% τον Ιούνιο του 2016.

«Παρά την αύξηση στο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων που έχουν αναδιαρθρωθεί ως ποσοστό του συνόλου των χορηγήσεων στα νοικοκυριά, ο αριθμός των αναδιαρθρώσεων έχει μειωθεί. Λαμβάνοντας υπόψη τον ορισμό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, η αποκλιμάκωσή τους λόγω των αναδιαρθρώσεων, αναμένεται να είναι σταδιακή αλλά και χρονοβόρα», υπογραμμίζεται στην έκθεση της ΚΤ.

Επιχειρήσεις

Εξάλλου, η έκθεση της ΚΤ, διαπιστώνει ότι η καθαρή χρηματοοικονομική θέση των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων προς το ΑΕΠ είναι αρνητική (δηλαδή τα χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού τους είναι μεγαλύτερα από τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού τους) και παρουσίασε αύξηση στο 204,7% στο τέλος Μαρτίου του 2017 από το επίπεδο του 202,1% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2016.

Ο λόγος των χρηματοοικονομικών στοιχείων παθητικού προς τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού σημείωσε αύξηση στο 164,4% το πρώτο τρίμηνο του 2017 από 162,8% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2016, υποδηλώνοντας, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της έκθεσης, ότι «οι μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις παραμένουν σε αδύνατη οικονομική θέση».

Μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις

Οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις μειώθηκαν κατά €2 δισ. μεταξύ του Ιουνίου του 2016 και του Ιουνίου του 2017. Οι χορηγήσεις προς τις μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, μειώθηκαν κατά €1,2 δισ. την ίδια περίοδο, με αποτέλεσμα ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων ως ποσοστό των συνολικών χορηγήσεων προς τις μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, να παρουσιάζεται μειωμένος από 57,2% τον Ιούνιο του 2016 σε 50,9% τον Ιούνιο του 2017.

Συνολικός εγχώριος μη χρηματοοικονομικός ιδιωτικός τομέας

Οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, υποχώρησαν στο επίπεδο του 221,1%14 στο τέλος Μαρτίου του 2017 σε σύγκριση με 225,8% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2016.

Η μείωση οφείλεται, σύμφωνα με την ΚΤ, στην αυξητική τάση του ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια περιλαμβανομένου και του τρέχοντος έτους, αλλά και στη συρρίκνωση των τραπεζικών χορηγήσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα προς τον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα κατά το 2016.

Περαιτέρω, ο δείκτης εξυπηρέτησης χρέους του εγχώριου μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα, δηλαδή το ποσοστό των πληρωμών του χρέους προς το διαθέσιμο εισόδημα, το οποίο, εκτός από τις κύριες πληρωμές, καταγράφει επίσης την επίδραση της αποπληρωμής των τόκων και τη διάρκεια του δανείου, ακολουθεί πτωτική πορεία από το δεύτερο τρίμηνο του 2014 και μειώθηκε στο 26,0 % το Μάρτιο του 2017.

Οι χορηγήσεις σε ιδιώτες κατοίκους Κύπρου, αντιπροσώπευαν το 42,2% του συνόλου των χορηγήσεων του τραπεζικού τομέα στο τέλος Ιουνίου του 2017.

Μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις

Με βάση τα μη ενοποιημένα στατιστικά στοιχεία, το υψηλότερο επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, ως ποσοστό του συνόλου των χορηγήσεων ανά τομέα στο τέλος του Ιουνίου του 2017, αφορά χορηγήσεις προς τον κατασκευαστικό τομέα, οι οποίες αποτελούν το 74,5% του συνόλου των χορηγήσεων προς τον κατασκευαστικό τομέα. Ακολουθούν οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις στον τομέα γεωργίας, δασονομίας και αλιείας (72,4%) και στον τομέα τεχνών, ψυχαγωγίας και αναψυχής (68,7%).

Εξάλλου, σύμφωνα με την έκθεση της ΚΤ, το ποσοστό των χορηγήσεων που έχουν αναδιαρθρωθεί, ως ποσοστό του συνόλου των χορηγήσεων στον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα, διαμορφώθηκε στο 25,2% τον Ιούνιο του 2017, σημειώνοντας οριακή μείωση από το τέλος του προηγούμενου τριμήνου (25,3%).