Νέα τρίμηνη αναστολή στις εκποιήσεις

H αναμενόμενη υπερψήφιση της πρότασης νόμου για την επέκταση της αναστολής των εκποιήσεων ώς τις 31 Οκτωβρίου θα δοκιμάσει, πλέον, στην πράξη το τραπεζικό σύστημα. Η νέα επιστολή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου προς την πρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικών Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, με την οποία ζητείται να μην προχωρήσει η επέκταση της αναστολής για τρεις μήνες, δεν στάθηκε ικανή να πείσει τους εισηγητές της πρότασης, η οποία τελικά εγκρίθηκε με 27 ψήφους, ενώ 15 ψήφισαν αρνητικά και υπήρξαν και 9 αποχές.

Ο ΔΗΣΥ ζήτησε να αναβληθεί η ψηφοφορία μέχρι η ΕΚΤ να στείλει τη γνώμη της (με τον Χάρη Γεωργιάδη να δηλώνει ότι και ο ΔΗΣΥ θα στηρίξει την πρόταση αν η γνώμη είναι θετική), αίτημα που απορρίφθηκε. Το αντεπιχείρημα ήταν ότι στην ψήφιση της ισχύουσας αναστολής (η οποία ήταν ομόφωνη και πιο ευρεία από τη νέα αναστολή) δεν ετέθη θέμα λήψης γνώμης από την ΕΚΤ.

Η πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ανέφερε ότι η νέα αναστολή δίνει λύση στο κενό που έχει δημιουργήσει η απόφαση της κυβέρνησης να αποσύρει τα νομοσχέδια για τα δικαστήρια, που προνοούν και την ίδρυση ειδικών δικαστηρίων για την ταχεία εκδίκαση διαφορών μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών. 

Σημειώνεται ότι η αναστολή αφορά:

-Κύρια κατοικία αξίας μέχρι 350.000 ευρώ (από 500.000 ευρώ που κάλυπτε η υφιστάμενη αναστολή που εκπνέει στα τέλη Ιουλίου).

-Μικρή επαγγελματική στέγη επιχειρήσεων με ετήσιο κύκλο εργασιών μέχρι 750.000 ευρώ (από 2 εκατ. ευρώ). 

-Αγροτεμάχια αξίας ώς 100.000 ευρώ (από 250.000 ευρώ). 



Η επόμενη ημέρα

Από τις τοποθετήσεις των κομμάτων φάνηκε πιο καθαρά ότι δεν θα υπάρξει επαναφορά των εκποιήσεων αν δεν βρεθεί ένας τρόπος να λυθούν οι διαφορές τραπεζών - δανειοληπτών επί του πιστωτικού υπολοίπου. Με το ισχύον καθεστώς ο δανειολήπτης μπορεί να προσφύγει κατά της τράπεζας στο δικαστήριο, αλλά η προσφυγή αυτή δεν σταματά τη διαδικασία της εκποίησης. Αν η υποθήκη ρευστοποιηθεί και τελικά ο δανειολήπτης δικαιωθεί (με το δικαστήριο να μειώνει το πιστωτικό υπόλοιπο), η τράπεζα θα αποζημιώσει τον πελάτη της. Αυτή η διαδικασία δεν ικανοποιεί τους δανειολήπτες. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε μια ταχύτερη δικαστική διαδικασία, αλλά τα σχετικά νομοσχέδια αποσύρθηκαν με το αιτιολογικό ότι οι τροπολογίες των κομμάτων αλλοίωναν το περιεχόμενο της μεταρρύθμισης. 

Σημειώνεται ότι η Βουλή ενέπλεξε και τον Χρηματοοικονομικό επίτροπο, με τον δανειολήπτη να προσφεύγει στη διαμεσολάβησή του αν κρίνει ότι η τράπεζα δεν τηρεί τον κώδικα αναδιαρθρώσεων δανείων της ΚΤΚ. Η προσφυγή σταματά τον πλειστηριασμό, αλλά και πάλι δεν λύνεται το θέμα που θέτει πιεστικά μεγάλος αριθμός δανειοληπτών σχετικά με τον προσδιορισμό του υπολοίπου.

Η νέα αναστολή, όμως, δημιουργεί πρόβλημα καθώς το «πάγωμα» των εκποιήσεων αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά.

Η Κεντρική Τράπεζα προειδοποιεί ότι ενδεχόμενη νέα παράταση, κατά την άποψή της, «δοκιμάζει τα όρια ανεκτικότητας των οίκων αξιολόγησης και των θεσμών ευρύτερα. Οι οίκοι αξιολόγησης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τις συνεχόμενες τροποποιήσεις του νόμου εκποιήσεων τονίζοντας τη σημαντικότητα της διατήρησης ενός ολοκληρωμένου, αποτελεσματικού και σταθερού νομικού πλαισίου. Τα ίδια ανέφερε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχετική έκθεσή της για τη χώρα. Συνεπώς, ο κίνδυνος αρνητικής αξιολόγησης του πλαισίου από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους οίκους αξιολόγησης είναι ορατός, με όσα αρνητικά κάτι τέτοιο θα επιφέρει».

Η πιθανότερη εξέλιξη είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να αναφέρει τον νόμο στο Ανώτατο Δικαστήριο με το αιτιολογικό της μη συμμόρφωσης με την υποχρέωση διαβούλευσης με την ΕΚΤ, όπως προνοείται από το Άρθρο 127(4) και 282(5) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Άρθρο 2(1) της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (98/415/ΕΚ).