Η οικονομία βρίσκεται σε παρατεταμένο προεκλογικό πάγο...

Καθώς το πολιτικό σύστημα "τη βρίσκει" κάνοντας εκλογές, δηλαδή αυτό που ξέρει καλύτερα να κάνει, στους μεγάλους χαμένους είναι σίγουρα και η οικονομία της χώρας.

Στην καλύτερη, πρόκειται για σημαντικό χρόνο που αφήνεται να χαθεί μέσα από την αναβλητικότητα σε αποφάσεις. Το νομοσχέδιο για μετοχοποίηση της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (ΑΤΗΚ) και αναζήτησης στρατηγικού επενδυτή δεν έφτασε ποτέ στη Βουλή. Ο νόμος για την τοπική αυτοδιοίκηση είναι ακόμη στα σκαριά, ενώ το νομοσχέδιο για μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης πέρασε και δεν έπιασε.

"Δεν υπάρχει τώρα η απαραίτητη ψυχραιμία", μου μετέφερε με νόημα στέλεχος μεγάλου κόμματος. "Μετά τις εκλογές, με καθαρό μυαλό, όλα θα τα δούμε", επέμενε.

Την ίδια ώρα ο χορός του λαϊκισμού άνοιξε για τα καλά, καθώς το πολιτικό σύστημα δεν θέλει δυσαρεστημένες υποομάδες λίγο πριν από την κάλπη.

Βλέπει κανείς να φθάνουν στη Βουλή πρόχειρες λύσεις, όπως η πρόταση νόμου του ΔΗΣΥ και της Συμμαχίας Πολιτών για την εξεύρεση τρόπων αποζημίωσης στους κουρεμένους καταθέτες, αναγκάζοντας την κυβέρνηση μέσα στην εβδομάδα να προχωρήσει εσπευσμένα σε νεκρανάσταση του Ταμείου Αλληλεγγύης.

Την Τρίτη ο Πρόεδρος Αναστασιάδης βλέπει τις συντεχνίες της Αρχής Ηλεκτρισμού (ΑΗΚ), μια συνάντηση προμήνυμα του τέλους στις όποιες προσπάθειες διαχωρισμού της.

Ώς ένα βαθμό, όλα αυτά είναι λογικά και ανθρώπινα σε προεκλογική περίοδο. Σίγουρα συμβαίνει και αλλού. Μόνο που στην περίπτωση της Κύπρου ο χρόνος ανάκαμψης της οικονομίας μετρά διπλά μετά το κάζο που πάθαμε το 2013 και την ίδια ώρα η προεκλογική περίοδος στη χώρα θα συμπληρώσει δύο χρόνια τον Γενάρη του 2018 με τις προεδρικές εκλογές.

Από το 2016

Ας μην ξεχνάμε πως την προεκλογική περίοδο άνοιξαν οι βουλευτικές εκλογές στις αρχές του 2016, και με μικρά διαλείμματα για ανάσες Κυπριακού στην Ελβετία, συνεχίζει αμείωτη έως σήμερα. Στο διάστημα αυτό το πολιτικό σύστημα ξεπέταξε και δημοτικές εκλογές, ροκανίζοντας τον πολύτιμο χρόνο για μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Αγορά και κοινωνία δικαιολογημένα παρουσιάζουν κόπωση από τις διαδοχικές εκλογικές διαδικασίες, ενώ εύλογα ξένοι συνομιλητές σε προσωπικές συζητήσεις αφήνουν το εαυτό τους να παραδεχθεί πως μάλλον έκαναν λάθος που δεν ζήτησαν από την Κύπρο εφάπαξ συμμόρφωση με το μεταρρυθμιστικό πλαίσιο, όπως έγινε και με το κούρεμα το καταθέσεων.

Διαπιστώνουν με πραγματική ανησυχία πως η έξοδος της χώρας από το μνημόνιο συνοδεύτηκε με μια μακρά, παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, που έφερε τις μεταρρυθμίσεις σε δεύτερη μοίρα.

Δεν κρύβουν καθόλου την ανησυχία τους για την αποτελεσματικότητα του νομοθετικού πλαισίου της αφερεγγυότητας και των εκποιήσεων και δεν είναι σίγουροι πως οι τράπεζες θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο που τους δόθηκε για να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Το πληρώσαμε ακριβά το 2013 και θα έπρεπε να είχαμε μάθει πως να το αγνοούμε ή να καθυστερούμε να επιλύσουμε στρεβλώσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα απλά μεταφέρουμε το πρόβλημα για αργότερα με πολύ μεγαλύτερο κόστος.

Η καλύτερη, και ίσως και η μοναδική αποζημίωση που μπορεί να δώσει το κράτος, είναι αν πραγματικά μεριμνήσει ώστε να μην μπει πότε ξανά σε παρόμοιες περιπέτειες ο τραπεζικός τομέας της χώρας.

Ανησυχίες

Την ίδια ώρα, και κόντρα σε ό,τι πιστεύουμε, οι άνθρωποι των διεθνών οργανισμών εκφράζουν τις ανησυχίες τους και για το μέλλον των δημοσιών οικονομικών, παρόλο που η χώρα πετυχαίνει σταθερά πρωτογενές πλεόνασμα τα τελευταία χρόνια και πετυχαίνει να δανείζεται σε ιστορικά χαμηλά επιτόκια.

Στις κυριότερες ανησυχίες και το θέμα που θέτουν επιτακτικά στις συζητήσεις τους με κρατικούς αξιωματούχους είναι το κόστος από την εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας (ΓΕΣΥ). Δεν είναι καθόλου σίγουροι για τις συνέπειες που αυτό θα έχει σε ένα κράτος οικονομικά ευάλωτο. Πόσο αποτελεσματικά θα διαχειριστούν οι κρατικές υπηρεσίες και τι συνέπειες θα έχει στην αγορά η μετατοπίση ενός σημαντικού μέρους των εισοδημάτων των νοικοκυριών προς στις ιατρικές υπηρεσίες;

Ανησυχίες, εκτός από τους δανειστές για τα δημοσιονομικά, εξέφρασε και το Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Στην έκθεσή του το συμβούλιο διαφώνησε με τη διασύνδεση του κρατικού μισθολογίου με το ονομαστικό ΑΕΠ, ενώ τονίζει επίσης την ανάγκη επίσπευσης της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος με στόχο την επάρκεια των συντάξεων, ώστε να μην προκαλούν "βαρίδι" στα δημόσια οικονομικά.

To συμβούλιο θεωρεί ότι ο καλύτερος και αποτελεσματικότερος τρόπος επίτευξης διατηρήσιμων ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης και αντιμετώπισης των κινδύνων και περιορισμού των επιπτώσεών τους είναι η άμεση προώθηση των μεταρρυθμίσεων που θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Τώρα είναι όμως προεκλογική περίοδος.

Μέχρι τις εκλογές το Ιανουαρίου -Φεβρουαρίου του 2018, όλα αυτά θα είναι ψιλά γράμματα.