Eurogroup: Ξεκινά συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της νομισματικής ένωσης

Το Eurogroup θα συζητήσει αύριο για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης ιδέες για την καθιέρωση ενός κοινού προϋπολογισμού και τρόπους για την απλοποίηση των δημοσιονομικών κανόνων, προετοιμαζόμενο για τη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου που θα ασχοληθεί με τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης.

Δεν αναμένεται, ωστόσο, να επιτευχθεί συμφωνία, καθώς υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις μεταξύ των 19 χωρών της ευρωζώνης σχετικά με τις περισσότερες πτυχές της μεταρρύθμισης. "Θα είναι περισσότερο το στρώσιμο του τραπεζιού πριν αρχίσει το μαγείρεμα", δήλωσε χαρακτηριστικά υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Με τη σύνοδο κορυφής της ευρωζώνης στις 15 Δεκεμβρίου θα αρχίσει ένα εξάμηνο διαβουλεύσεων για τη βαθύτερη ενοποίηση και στη σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο του 2018 θα ληφθούν αποφάσεις για το πώς θα διαμορφωθεί μελλοντικά η ενιαία νομισματική περιοχή.

Μεταξύ των πιθανών αλλαγών περιλαμβάνονται ιδέες για τη συγκέντρωση χρημάτων για τις χώρες της ευρωζώνης που θα διαχειρίζεται ένας υπουργός Οικονομικών της, ο οποίος θα απαντά σε βουλευτές της ευρωζώνης στο Ευρωκοινοβούλιο. Άλλες προτάσεις περιλαμβάνουν τη μετατροπή του ευρωπαϊκού ταμείου διάσωσης σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο και τη δημιουργία ενός μηχανισμού κρατικής χρεοκοπίας, ο οποίος θα οδηγούσε στην άσκηση πίεσης από τις αγορές στις κυβερνήσεις ώστε να ακολουθούν συνετές δημοσιονομικές πολιτικές.

Ορισμένοι αξιωματούχοι της ευρωζώνης πιστεύουν ότι η συμμετοχή των αγορών είναι αναγκαία, επειδή οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ -το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης- έχουν γίνει τόσο πολύπλοκοι και επιρρεπείς σε πολιτικές ερμηνείες ώστε δεν είναι πλέον αποτελεσματικοί.

Οι υπουργοί Οικονομικών θα συζητήσουν αύριο πώς θα τους κάνουν πιο απλούς, καθώς από τους κανόνες για το ανώτερο όριο του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ και του χρέους στο 60% του ΑΕΠ το 1992 έχουμε φθάσει σε κανόνες που καταγράφονται σε εκατοντάδες σελίδες νομικών κειμένων και επεξηγήσεων. "Περάσαμε από ένα άρθρο στη Συνθήκη του Μάαστριχτ σε 400 σελίδες και αυτό δεν είναι 400 φορές καλύτερο", σημείωσε ο αξιωματούχος. Χωρίς, όμως, συμφωνία σε κάθε πτυχή της μεταρρύθμισης η συζήτηση θα είναι δύσκολη.

Ο προϋπολογισμός

Αναφορικά με το βασικό στοιχείο της μεταρρύθμισης, που είναι ο προϋπολογισμός της ευρωζώνης, οι απόψεις για το μέγεθός του κυμαίνονται από εκατοντάδες δισεκατομμυρίων ευρώ έως το να μην υπάρχει καθόλου ένας τέτοιος προϋπολογισμός. Δεν υπάρχει συμφωνία για το αν θα πρέπει να χρηματοδοτείται αυτός από ειδικούς φόρους ή εισφορές των χωρών ή για το αν θα πρέπει να κάνει μεταβιβάσεις ή να δανείζει χρήματα. Ορισμένες χώρες θέλουν ο προϋπολογισμός να στηρίζει μεταρρυθμίσεις ή επενδύσεις, ενώ άλλες θεωρούν ότι θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την καταβολή επιδομάτων ανεργίας ή την αντιμετώπιση μακροοικονομικών σοκ που πλήττουν λίγες χώρες της ευρωζώνης.

Συμφωνία δεν υπάρχει ούτε για το πώς θα ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση της ευρωζώνης με ένα πανευρωπαϊκό σύστημα ασφάλισης καταθέσεων.

Η Γερμανία είναι κάθετα αντίθετη στο σχέδιο αυτό, επειδή φοβάται ότι οι πιο εύρωστες γερμανικές τράπεζες μπορεί να αναγκασθούν να στηρίξουν ασθενέστερες ανταγωνίστριές τους άλλων χωρών της ΕΕ, όπως της Ιταλίας, όπου ο μεγάλος όγκος των κόκκινων δανείων αποτελεί κίνδυνο για τη σταθερότητα του τραπεζικού τομέα.

Ωστόσο, αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι ένα τέτοιο σύστημα, που θα ασφαλίζει τις τραπεζικές καταθέσεις έως 100.000 ευρώ των αποταμιευτών σε περίπτωση μιας τραπεζικής χρεοκοπίας, είναι αναγκαίο για να καταστήσει πιο σταθερό το τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης. Μετά από δύο χρόνια άγονων συζητήσεων για το θέμα αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια νέα πρόταση στις αρχές Οκτωβρίου που προβλέπει πιο σταδιακή δημιουργία του συστήματος αυτού, δίνοντας χρόνο για τη μείωση των υφιστάμενων κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες στην ευρωζώνη.

Ήπια προσέγγιση από Ρέγκλινγκ - Χάρη

Από τη Λευκωσία, στο πλαίσιο του 13ου ετήσιου συνεδρίου του Economist, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ εμφανίστηκε υπέρ ήπιων παρεμβάσεων στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης. Μετά την κρίση, είπε, η νομισματική ένωση είναι ισχυρότερη και ανθεκτικότερη και "δεν χρειάζεται σημαντική αναθεώρηση", αλλά μόνο λίγα επιπλέον βήματα που θα στοχεύουν στην εμβάθυνση της οικονομίας και οικονομικής ολοκλήρωσης στην ευρωζώνη.

"Αυτό απαιτεί πρώτα να ολοκληρωθεί η Τραπεζική Ένωση", ανέφερε, επισημαίνοντας ότι η κοινή εγγύηση καταθέσεων μπορεί να εφαρμοστεί μόνο εάν πρώτα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα των τραπεζών (στην ουσία το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων). Σε ό,τι αφορά έναν κοινό προϋπολογισμό, ο κ. Ρέγκλινγκ εξέφρασε την άποψη ότι η ευρωζώνη δεν χρειάζεται πλήρη δημοσιονομική ένωση, με μεγαλύτερες μεταφορές κονδυλίων μεταξύ των χωρών, καθώς ο υφιστάμενος προϋπολογισμός επιτρέπει ήδη σημαντικές μεταφορές προς φτωχότερες χώρες.

Υπέρ των ήπιων παρεμβάσεων εμφανίζεται και η Κύπρος, με τον υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη να τάσσεται κατά της λειτουργίας διευθυντηρίου με τη λήψη αποφάσεων από λίγους (βλέπε Βερολίνο και Παρίσι), με τους υπόλοιπους απλώς να ακολουθούν. Επίσης, έθεσε και θέμα δημοκρατικής νομιμοποίησης.

"Εάν, για παράδειγμα, θα πραγματοποιήσουμε το βήμα της καθιέρωσης Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών, θα πρέπει προηγουμένως να γνωρίζουμε με ποια δημοκρατική διαδικασία θα επιλέγεται, πώς οι αποφάσεις του θα ελέγχονται, ποιου το δημόσιο χρήμα θα διαχειρίζεται, στο όνομα ποιων θα λαμβάνει αποφάσεις και για ποιον λόγο επιβάλλεται η μεταφορά τέτοιων αποφάσεων από τα κράτη μέλη στο κέντρο".