Οι προβλέψεις αυξάνουν τα επιτόκια δανεισμού

Παγιδευμένες ανάμεσα σε εποπτικές και νομισματικές αρχές, οι κυπριακές τράπεζες καλούνται να ισορροπήσουν σε προστάγματα που αντίκεινται στη λογική της δικής τους αγοράς.

Την Πέμπτη, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επαναλάμβανε με τον πλέον αποφασιστικό τρόπο την οδηγία της στις τράπεζες να "ξεφορτώσουν" τη ρευστότητά τους στην αγορά διατηρώντας μηδενικά και αρνητικά καταθετικά επιτόκια, ενώ η δεδηλωμένη πρόθεσή της να υποχρεώσει τα πιστωτικά ιδρύματα να αυξήσουν τις προβλέψεις τους στο 100% για μελλοντικά κόκκινα δάνεια, στέλνει ακριβώς το αντίθετο μήνυμα.

Πάντως και οι δύο οδηγίες έχουν τη λογική τους, καθώς και περισσότερα δάνεια πρέπει να δώσουν και πιο προσεκτικές πρέπει να είναι, ωστόσο στην περίπτωση της Κύπρου, που τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια πλησιάζουν στο 50%, και τα δύο δεν μπορούν να συμβούν. Οι άνθρωποι του τραπεζικού τομέα ήδη έχουν ξεκινήσει να κοιτάζουν προς τα έξω για νέους πελάτες ή για νέους τομείς δανεισμού καθώς κατανοούν πως στην παραδοσιακή αγορά αυτό είναι σχεδόν αδύνατο να διοχετεύσουν την ισχυρή ρευστότητά τους.

Η Τράπεζα Κύπρου ανακοίνωσε ότι ρίχνει βάρος στη βρετανική αγορά, ενώ δεδομένη εδώ και καιρό είναι η πρόθεση της Ελληνικής Τράπεζας να υποστηρίξει επενδύσεις σε ναυτιλιακές εταιρείες. Ωστόσο, και τα δύο σχέδια αντιμετωπίζουν αντικειμενικές δυσκολίες. Η Τράπεζα Κύπρου περιορίζεται εντός παροικίας και θα πρέπει να ανταγωνιστεί βρετανικές τράπεζες, ενώ η ΕΚΤ και οι επόπτες, μετά τα "Θαλασσοδάνεια" που έπνιξαν την Ευρώπη τα προηγούμενα χρόνια, δεν καλοβλέπουν την πίστωση σε ναυτιλιακές εταιρείες.

Ο Συνεργατισμός σε αυτό το στάδιο είναι παγιδευμένος στην Κύπρο, ωστόσο ελπίζει πως ο επενδυτής που θα τον αγοράσει θα ξέρει καλά από αγορές που διψούν για ρευστότητα, όπως είναι η περίπτωση της Ελλάδας.

Οι χρεώσεις

Την ίδια ώρα, η αύξηση των προβλέψεων στα νέα δάνεια θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση και των επιτοκίων, καθώς το ρίσκο που αναλαμβάνουν οι τράπεζες θα πρέπει να υπολογιστεί και να προστεθεί στο δάνειο.

Η απόφαση για διατήρηση μηδενικών και αρνητικών επιτοκίων ήταν πάντως αναμενόμενη καθώς, παρά την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας, ο στόχος του πληθωρισμού κοντά στο 2% δεν έχει επιτευχθεί, ενώ και οι οικονομίες του Νότου παραμένουν ευάλωτες. Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε επίσης την παράταση του προγράμματος αγορών ομολόγων για τους πρώτους εννέα μήνες του 2018 (ενώ ολοκληρωνόταν στα τέλη του έτους).

Ωστόσο, η EKT έκανε το πρώτο βήμα για τερματισμό του, καθώς θα προχωρήσει σε περικοπή των αγορών ομολόγων στα 30 δισ. ευρώ από 60 δισ. μηνιαίως. Η παράταση του προγράμματος αγορών ομολόγων δίνει το δικαίωμα στη χώρα να ελπίζει πως ακόμη μπορεί να προλάβει το τρένο της ποσοτικής χαλάρωσης, που τώρα δεν δικαιούται, καθώς κανένας από τους τέσσερις μεγάλους οίκους αξιολόγησης δεν έχει τα ομόλογα σε επενδυτική βαθμίδα.

Σε αυτή την περίπτωση, τα επιτόκια της Κύπρου αναμένεται να υποχωρήσουν πολύ πιο κάτω από 2,8% που δανείστηκε η χώρα εντός του 2017. Μάλιστα ειδικοί εκτιμούν πως είναι πιθανό να είναι σε θέση η Κύπρος να δανείζεται σε τιμές της δευτερογενούς αγοράς, δηλαδή κάτω από 2%.

Οι οίκοι

Πιο κοντά στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου είναι ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor' s, που τοποθετεί την Κύπρο μόλις μια βαθμίδα πριν την επενδυτική βαθμίδα. Από την αναβάθμισή σε επενδυτική βαθμίδα, ο μεγάλος κερδισμένος θα είναι ο τραπεζικός τομέας, καθώς τα κυπριακά ομόλογα που κατέχει αποκτούν άλλη αξία και του επιτρέπουν καλύτερη πρόσβαση στον διατραπεζικό δανεισμό.

Μέχρι τότε ωστόσο θα πρέπει να ζει με την απαίτηση των εποπτών του για αυξημένες προβλέψεις. Απαίτηση που επικυρώθηκε μέσα στην εβδομάδα στην οδηγία για την εκκαθάριση και διάσωση τραπεζών (BRRD), του κανονισμού για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (CRR) και της αντίστοιχης οδηγίας (CRD) που κατέληξαν Κομισιόν, Συμβούλιο των κρατών μελών και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της Τραπεζικής Ένωσης. Ανάμεσα σε άλλα η οδηγία υποχρεώνει τις τράπεζες να αυξήσουν τις προβλέψεις τους για πιθανές ζημιές από μη εξυπηρετούμενα δάνεια και να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια στα επόμενα πέντε χρόνια.

Η συμφωνία προβλέπει πενταετή περίοδο σταδιακής εισαγωγής, ενώ για να περιοριστεί το ενδεχόμενο αρνητικών επιπτώσεων στον δανεισμό θα επιτρέψει στις τράπεζες να προσθέσουν πίσω στο κεφάλαιό τους μέρος της αύξησης των προβλέψεων για ζημίες από δάνεια.