Φασούλι - φασούλι γεμίζει το σακούλι

Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης η σημερινή και το μυαλό τριγυρνά διαρκώς σε μία παροιμία. «Φασούλι - φασούλι γεμίζει το σακούλι». Μία φράση την οποία η Κύπρος την έμαθε, από το 1950, από τον Συνεργατισμό. Τότε που ξεκίνησε το σχολικό ταμιευτήριο με στόχο την καλλιέργεια της αποταμιευτικής συνείδησης, η οποία θα ακολουθούσε τους μικρούς μαθητές καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Ο θεσμός αγκαλιάστηκε αμέσως από γονείς και παιδιά. Τρία μόλις χρόνια μετά τη λειτουργία του συμμετείχαν 639 δημοτικά σχολεία παγκύπρια, με 56.000 παιδιά να καταθέτουν χρήματα μια φορά τη βδομάδα.

Χαρακτηριστική είναι η επιστολή (βρίσκεται στο Κρατικό Αρχείο Κύπρου) της 8ης Απριλίου 1954 του διευθυντή της Παιδείας Γ.Φ.Σλάιτ προς τους διευθυντές των δημοτικών σχολείων. Αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «τα σχολικά ταμιευτήρια. τα οποία ήρχισαν να λειτουργούν κατά το σχολικό έτος 1950-1951, εσημείωσαν μεγίστην επιτυχίαν. Ο αρχικός σκοπός του σχεδίου δεν ήτο η συλλογή μεγάλων ποσών χρημάτων, αλλά να εμφυτεύση την συνήθειαν της οικονομίας και να συνηθίση τα παιδιά εις το να χρησιμοποιούν τα ταμιευτήρια».

Το σχολικό έτος 1963-1964 το σχολικό ταμιευτήριο επεκτάθηκε και στη μέση εκπαίδευση.

Το σχολικό ταμιευτήριο, που δημιούργησε ο Συνεργατισμός, συνεχίζοντας τις προσπάθειες που κατέβαλε από την ίδρυσή του για καλλιέργεια αποταμιευτικής συνείδησης ανάμεσα στους Κύπριους πολίτες, έχει αποδειχθεί ένας από τους πιο χρήσιμους θεσμούς του τόπου και αποτέλεσε παράδειγμα προς μίμηση σε άλλες χώρες. Η Ελλάδα, η Μάλτα και το Ισραήλ είχαν ζητήσει πληροφορίες ούτως ώστε να εφαρμόσουν τον θεσμό στα σχολεία τους. Το κομπόδεμα που δημιούργησαν χιλιάδες παιδιά, γεμίζοντας το σακούλι, φασούλι - φασούλι, τους βοήθησε να σπουδάσουν, να ξεκινήσουν τη ζωή τους. Στήριξε τα σχολεία να καλύψουν ουσιαστικές ανάγκες και να βοηθήσουν άπορα παιδιά.

Οι χαρακτηριστικές εκείνες εικόνες του μπλε ταμιευτηρίου που δημιούργησε ο χαράκτης Κώστας Αβερκίου αποτελούν μέρος των αναμνήσεων της παιδικής μας ηλικίας, της δικής μας, των γονιών και των παππούδων μας. Στο εξώφυλλο, το παιδί στο σχολείο να δίνει την αποταμίευσή του και στο οπισθόφυλλο ο παππούς με τη βράκα, τις ποδίνες, με ένα παιδί στην αγκαλιά του να του διαβάζει, «φασούλι - φασούλι γεμίζει το σακούλι». Αναμνήσεις όμορφες, που δίδαξαν την αξία της αποταμίευσης.

Εξήντα επτά χρόνια μετά την ίδρυση του σχολικού ταμιευτηρίου, η ανάγκη για τη συνέχισή του είναι σήμερα πιο επιτακτική από ποτέ. Η αποχώρηση του ενός από τα τρία μέρη που αποτελούσαν τη συμφωνία για το σχολικό ταμιευτήριο ουδόλως επηρεάζει τον ιστορικό αυτό θεσμό. Το «φασούλι - φασούλι γεμίζει το σακούλι» το έμαθε στην Κύπρο ο Συνεργατισμός. Αυτό κατέγραψε η ιστορία, αυτό λέει ο κόσμος. Και αυτή η ιστορία συνεχίζεται με περισσότερη δυναμική, με τις ίδιες αξίες και νέα προοπτική.