Κύπρος: Οι πέντε πληγές του επιχειρείν

Η κυπριακή οικονομία πραγματοποίησε ένα άλμα 19 θέσεων στον Δείκτη Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας 2017-2018 που εκπονεί το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, βρέθηκε στην 64η θέση από την 83η, με την τάση -βάσει της ανάλυσης- να είναι ανοδική, αλλά είναι σαφές ότι υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν για την αντιμετώπιση διαχρονικών προβλημάτων, με αιχμή τη χρηματοδότηση της οικονομίας και την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας.

Στο πλαίσιο της έρευνας στελέχη επιχειρήσεων ρωτήθηκαν για τους πιο προβληματικούς παράγοντες στην άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Κύπρο και στην πρώτη θέση, με ποσοστό 19,5%, βρέθηκε η πρόσβαση σε χρηματοδότηση και στη δεύτερη, πολύ κοντά, με 19,4% η γραφειοκρατία. Το εύρημα δεν προκαλεί έκπληξη καθώς συνάδει με την προβληματική κατάσταση στον τραπεζικό τομέα, αλλά και για την αίσθηση που έχουν όλοι οι επιχειρηματίες κατά την επαφή τους με τον δημόσιο τομέα.

Την πεντάδα των προβλημάτων συμπληρώνουν η ανεπαρκής ικανότητα για καινοτομία (11,1%), οι ανεπαρκείς υποδομές (10,9%) και οι περιορισμοί στην αγορά εργασίας (10,2%). Πιο χαμηλά, στην έκτη θέση τοποθετείται η διαφθορά (7,7%) και στην έβδομη θέση το ανεπαρκώς εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό (5,1%). Ιδιαίτερα χαμηλά, ως προβλήματα, αξιολογούνται η εγκληματικότητα (0,3%), ο πληθωρισμός (0,5%), η πολιτική αστάθεια (0,7%), οι φορολογικοί συντελεστές (1,7%) και η αστάθεια στις πολιτικές (2,8%).

Η κατάταξη

Η Κύπρος έχει ανέλθει στην 64η θέση, μεταξύ 137 χωρών, ενός δείκτη που αποτελεί το "ευαγγέλιο" της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας (καθώς μετρά την ευκολία του επιχειρείν), βελτιώνοντας αισθητά τη θέση της μετά την άκρως απογοητευτική 83η θέση (μεταξύ 138 χωρών) της περσινής κατάταξης.

Έτσι επανήλθε στα προ διετίας επίπεδα (65η μεταξύ 144 χωρών για την περίοδο 2014-15). Η βαθμολογία που συγκεντρώνει η Κύπρος είναι 4,3 (η πρώτη Ελβετία έχει βαθμολογία 5,86), επίδοση που είχε η κυπριακή οικονομία πριν την κορύφωση της οικονομικής κρίσης, το 2013. Στις μετρήσεις που αφορούν τις χρονιές 2013, 2014 και 2015 η Κύπρος είχε σταθερά την 57η θέση, με βαθμολογία 4,3.

Η Κύπρος κάλυψε το χαμένο έδαφος, αλλά επανήλθε σε μια κατάσταση που απέχει από το να είναι η καλύτερη δυνατή. Αν η κατάταξη περιοριστεί στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Κύπρος έχει την 25η θέση στην ευκολία του επιχειρείν και προηγείται της Ρουμανίας (είναι 68η), της Κροατίας (74η) και της Ελλάδας (στην 87η θέση χάνοντας μία θέση).

Η έρευνα αξιολογεί τις επιδόσεις των 137 χωρών/οικονομιών σε τρεις βασικούς άξονες, "Βασικές Απαιτήσεις", "Ενισχυτές Απόδοσης" και "Καινοτομία και Πολυπλοκότητα", ο καθένας από τους οποίους αναλύεται σε 12 συνολικά επιμέρους πυλώνες και ειδικές κατηγορίες. Η Κύπρος έχει καλύτερες επιδόσεις στον άξονα που αφορά τους θεσμούς (49η θέση) και υστερεί στους άξονες "Ενισχυτές Απόδοσης" και "Καινοτομία και Πολυπλοκότητα", καταλαμβάνοντας την 55η θέση.

Η συγκριτική κατάταξη της Κύπρου στους δώδεκα πυλώνες είναι: 51η στους θεσμούς, 30ή στις υποδομές, 97η στη μακροοικονομική σταθερότητα, 39η στην υγεία και βασική εκπαίδευση, 46η στην ανώτερη εκπαίδευση και εκπαίδευση προσωπικού, 25η στην αποτελεσματικότητα της αγοράς προϊόντων, 39η στην αποτελεσματικότητα της αγοράς εργασίας, 108η στην ανάπτυξη χρηματοοικονομικής αγοράς, 32η στην τεχνολογική ετοιμότητα, 109η στο μέγεθος της αγοράς, 55η στην κατάσταση των επιχειρήσεων και 53η στην καινοτομία.

Υπάρχουν θετικά στοιχεία; Ναι. Κατ' αρχήν η Κύπρος κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ όλων των χωρών σε ό,τι αφορά τη διασπορά του ιού HIV (η πρωτιά είναι θετική λόγω της ιδιαίτερα χαμηλής μόλυνσης του πληθυσμού), την 6η στους εμπορικούς δασμούς, την 11η στην παιδική θνησιμότητα και την 13η στην επίδραση της φορολογίας ως κίνητρο για επενδύσεις.

Στον αντίποδα, στον πάτο είναι η Κύπρος σε ό,τι αφορά την ευρωστία του τραπεζικού συστήματος (127η), την ευκολία πρόσβασης σε δανεισμό (123η) και στη χρηματοδότηση μέσω της εγχώριας αγοράς μετοχών (120ή).

Η χρυσή δεκάδα

Η ελβετική οικονομία με βαθμολογία 5,86 για την περίοδο 2017-2018 διατηρεί την παγκόσμια πρωτιά για 9η μάλιστα συνεχή χρονιά. Στη δεύτερη θέση της κορυφής του πλανήτη με τις πλέον ανταγωνιστικές οικονομίες βρίσκονται οι ΗΠΑ (σε απόσταση αναπνοής από την Ελβετία με βαθμολογία 5,85), εκτοπίζοντας από τη 2η θέση τη Σιγκαπούρη, που κατέγραφε επί οκτώ έτη τη δεύτερη καλύτερη επίδοση παγκοσμίως. Η Σιγκαπούρη, πλέον, βρίσκεται στην 3η θέση με τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες του κόσμου με βαθμολογία 5,71.

Στον Δείκτη Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας 2017-2018 του World Economic Forum, την 4η θέση καταλαμβάνει, όπως και στην προηγούμενη αξιολόγηση, η Ολλανδία (με βαθμολογία 5,66), ενώ την 5η θέση διατηρεί η Γερμανία (με βαθμολογία 5,65).

Η ευρωπαϊκή παρουσία είναι ιδιαίτερα έντονη στην κορυφαία δεκάδα των πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου. Το Χονγκ Κονγκ (με βαθμολογία 5,53) βρίσκεται στην 6η θέση για την περίοδο 2017-2018 (από την 9η θέση ένα χρόνο νωρίτερα).

Η πλειοψηφία των υπόλοιπων τεσσάρων χωρών, που απαρτίζουν την πρώτη δεκάδα των πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου, έλκει την καταγωγή της από την Ευρώπη: στην 7η θέση βρίσκεται η Σουηδία (με βαθμολογία 5,52 και προηγούμενη επίδοση την 6η θέση), 8ο κατατάσσεται το Ηνωμένο Βασίλειο (με βαθμολογία 5,51 και προηγούμενη επίδοση την 7η θέση), ακολουθεί η Ιαπωνία στην 9η θέση (με 5,49 χάνοντας 1 θέση σε σχέση με πέρυσι) και η Φινλανδία καταλαμβάνει τη 10η θέση (με βαθμολογία 5,49), όπως και την περίοδο 2016-2017. Τις επόμενες δέκα θέσεις (από την 11η έως και την 20ή θέση) με τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες του κόσμου συμπληρώνουν η Νορβηγία, η Δανία, η Νέα Ζηλανδία, ο Καναδάς, η Κίνα, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αυστρία, Λουξεμβούργο και το Βέλγιο.

Στον αντίποδα, τη χειρότερη επίδοση παγκοσμίως στη φετινή αξιολόγηση κατέχει η Υεμένη, με αμέσως χειρότερες επιδόσεις αυτές της Μαυριτανίας, της Λιβερίας, του Τσαντ και της Μοζαμβίκης.